U progu nowożytnej polskiej bibliografii dziedzinowej. Julian Aleksander Kamiński i jego Piśmiennictwo polskie rolniczo-technologiczne od roku 1549 do 1835 (1836)

• Authors: Alicja Matczuk
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Subject bibliography in Poland started to be genuinely developed as late as in the nineteenth century. Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych (Vilnius 1814) of Feliks Bentkowski was the first reference book in this field. Since 1830 subject bibliography was a domain not only of librarians, writers or historicians of literature but also scholars, professors and community organisers. Inspired by Bentkowski’s contribution, Julian Aleksander Kamiński (1805-1860) compiled the first Polish bibliography of agriculture Piśmiennictwo polskie rolniczo-technologiczne od roku 1540 do 1835 (Lviv 1836) - in fact one of the earliest editorially self-contained bibliography in Poland. It consisted of 358 entries in chronological order, out of which 260 dated from the nineteenth century. Some entries were augmented by annotations. Kamiński put visible effort to employ most bibliographic rules prevailing at that time, in particular with respect to compiling bibliographic description. Although a couple of methodological shortcomings were also present in this work, it proved Kamiński’s expertise in the field of bibliography and his ability to difference between bibliography and history of literature.

PL

Właściwy rozwój bibliografii dziedzinowej w Polsce nastąpił dopiero w XIX w. Źródłem podjęcia prac w tym zakresie było dzieło Feliksa Bentkowskiego Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dziel drukiem ogłoszonych (Wilno 1814). Około 1830 r. zaczął się okres, kiedy bibliografią zajmowali się nie tylko bibliotekarze, literaci i historycy literatury, lecz również uczeni specjaliści, profesorowie i organizatorzy życia gospodarczego. Zarówno dzieło Bentkowskiego, jak i zainteresowania rolnictwem skłoniły Juliana Aleksandra Kamińskiego (1805–1860), bibliotekarza i współorganizatora Biblioteki Ossolińskich we Lwowie, do opracowania pierwszej polskiej bibliografii rolnictwa pt. Piśmiennictwo polskie rolniczo-technologiczne od roku 1540 do 1835 (Lwów 1836). Jest ona jedną z najwcześniejszych samoistnych wydawniczo polskich bibliografii dziedzinowych. Ma układ chronologiczny: zawiera 358 poz., z czego 260 pochodzą już z XIX w. Niektóre pozycje zaopatrzono w adnotacje. Bibliografia Kamińskiego jest pracą w pełni autorską tak pod względem koncepcji, jak i metody opracowania. W całym dziele widać starania autora w stosowaniu nowoczesnych metod bibliograficznych. Był on świadom różnic między bibliografią i historią literatury (piśmiennictwa). Mimo pewnych braków i niedociągnięć metodycznych Piśmiennictwo… Kamińskiego jest dziełem bibliografa, który był dobrze zorientowany w problematyce bibliografii i znał najważniejsze jej osiągnięcia.

Keywords

EN

Julian Aleksander Kamiński. Subject bibliography in Poland. Bibliography of agriculture. Polish prints on agriculture in 1540-1835

PL

Julian Aleksander Kamiński, bibliografia dziedzinowa w Polsce, bibliografia rolnicza, polskie druki rolnicze 1540–1835

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Folia Bibliologica
• Year: 2016
• Volume: 58

Dates

published

2016

online

2016-12-20

Contributors

author

Alicja Matczuk

References

• Arnold J. K ., De Monumentis Historiae naturalis Polonae Litterarris usque ad finem Saeculi decimi sexti editis, Warszawa 1818.
• Barycz H., Wśród gawędziarzy, pamiętnikarzy i uczonych galicyjskich, t. 1, Kraków 1963.
• Bentkowski F., Historia literatury polskiej wystawiona w spisie dzieł drukiem ogłoszonych, t. 1, Warszawa 1814.
• Brzozowski S., Nauki o gospodarstwie wiejskim, [w:] Historia nauki polskiej, t. 3: 1765–1862, Wrocław 1977.
• Chwalewik E., Zbiory polskie. Archiwa, biblioteki, gabinety, galerie, muzea i inne zbiory, t. 1: A–M, Warszawa 1926.
• Czachowska J., Rozwój bibliografii literackiej w Polsce, Warszawa 1979.
• Dembowska M., Metoda „Bibliografii Polskiej” Karola Estreichera, wyd. 2. rozszerz. i uzup., Warszawa 1970.
• Gałyga M., Z działalności Augusta Bielowskiego w Ossolineum 1851–1864, [w:] Z dziejów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Studia i materiały, Wrocław 1978, s. 79–95.
• Gąsiorowski L., Zbiór wiadomości z historii sztuki lekarskiej w Polsce, t. 1–4, Poznań 1839–1855.
• Gieysztor J. K ., Bibliografia rolniczo-technologiczna polska po rok 1800, [w:] Encyklopedia rolnicza wydawana staraniem i nakładem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, t. 1, Warszawa 1889, s. 328–339.
• Gzella G., Julian Aleksander Kamiński – kancelista Ossolineum jako wydawca „pism dla ludu”, „Czasopismo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 1994, z. 5, s. 125–138.
• Jabłoński W., Kamiński Julian Aleksander, [w:] Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa 1972, s. 391–392.
• Jaworski F., Lwowskie znaki biblioteczne, t. 1, Lwów 1907.
• Kamiński J. A ., Bibliografia polska, „Skarbiec Polski” 1859/1860, s. 21–25.
• Kamiński J. A ., Biblioteka Józefa Maksymiliana Ossolińskiego w Wiedniu i jej pierwsze urządzenie we Lwowie, „Skarbiec Polski”, t. 1, Lwów 1959, s. 90–137.
• Kamiński J. A ., Józef Maxymilian hrabia z Tenczyna Ossoliński, „Skarbiec Polski” 1859, s. 12–20.
• Kamiński J. A ., Materiały do monografii i historii Kamieńskich i Kamińskich, t. 1, Lwów 1854.
• Kamiński J. A ., Piśmiennictwo polskie rolniczo-technologiczne od 1549 do 1835, „Ziemianin Galicyjski” 1836, t. 2 dodat. i odb. Lwów, Druk. J. Piller, 1836.
• Koredczuk B., Zainteresowania bibliograficzne i bibliofilskie profesora historii prawa Jana Wincentego Bandtkie-Stężyńskiego (1783–1846), „Acta Universitatis Wratislaviensis, Bibliotekoznawstwo” 2008, nr 27, s. 51–62.
• Korpała J., Dzieje bibliografii w Polsce, Warszawa 1969.
• Korpała J., Krótka historia bibliografii polskiej, Wrocław 1986.
• Korzon K., Polemika o zadaniach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. (Echa pierwszego dwudziestolecia), „Ze Skarbca Kultury” 1967, z. 19, s. 7–62.
• Korzon K., Sprawy Ossolineum z lat 1834–1839 w działalności Aleksandra Fredry, Gwalberta Pawlikowskiego i innych, [w:] Z dziejów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Studia i materiały, red. J. Albin, Wrocław 1978, s. 51–55.
• Kosiek Z., Zarys dziejów polskiej bibliografii rolniczej, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” Ser. B. 1959, z. 2, s. 213–231.
• Kosiński J. A ., Prace bibliotekarskie pierwszego dyrektora Ossolineum ks. Franciszka Siarczyńskiego, „Rocznik Zakładu Narodowego im. Ossolińskich” 1973, t. 8, s. 93–115.
• Kuzicki J., Krakowskie czasopismo „Ognisko” w latach 1860–1862, 1865, [w:] Kraków, Lwów. Książka–czasopismo–biblioteki, red. H. Kosętka, t. 7, Kraków 2005, s. 385–396.
• Lewandowska-Jaraczewska I., Adam Junosza Rościszewski. Zarys życia i działalności, cz. 2, „Rocznik Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich” 1973, t. 8, s. 82–117.
• Lewandowska-Jaraczewska I., Zakład Narodowy im. Ossolińskich za dyrektury Adama Kłodzińskiego 1839–1849, Wrocław 1980.
• Łabęcki H. H., Wiadomość bibliograficzna o górnictwie w Polsce i naukach przyrodniczych ścisły związek z nimi mających, „Biblioteka Warszawska” 1841, t. 4, s. 99–136.
• Łapiński H., U początków działalności wydawniczej Ossolineum 1817–1834, Wrocław 1973.
• Matczuk A., Bibliografia dziedzinowa w działalności Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności w latach 1872–1952, [w:] Między tekstem a znakiem, red. A. Jaworska,
• S. Górzynski, Warszawa 2013, s. 478–479.
• Mecherzyński K., Katalog krajowych edycji autorów łacińskich od zaprowadzenia druku w Polsce aż do roku 1833, [w:] idem, Historia języka łacińskiego w Polsce, Kraków 1833, s. 123–166.
• Nicieja S. S., Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986, wyd. 2 popr., Wrocław 1989.
• Nowodworski W., „Bibliograficznych ksiąg dwoje” Joachima Lelewela. Studium historyczno-bibliograficzne na tle epoki, Wrocław 1959.
• Pawłowiczowa M., Hieronim Hilary Łabęcki – twórca polskiej książki naukowej z dziedziny górnictwa i hutnictwa, „Studia Bibliologiczne” 1993, t. 6, s. 88–98.
• Pazdur J., Polskie czasopiśmiennictwo techniczne do około 1870 roku, Wrocław 1978.
• Płaza S., Warsztat naukowy historyka wsi Polski feudalnej, Warszawa 1980.
• Rewiński S., Bibliografia rolniczo-technologiczna polska od r. 1880 aż do naszych czasów, [w:] Encyklopedia rolnicza wydana staraniem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa, t. 1, Warszawa 1889, s. 339–450; odb. Warszawa 1889.
• Sawoniak H., Sprawność informacyjna bibliografii polskich w XIX wieku (do 1918 r.), [w:] idem, Biblioteki współczesne. Bibliografia. Informacja naukowa, Katowice 1995, s. 145–169.
• Siarczyński F., Dziennik czynności urzędowych księgozbioru narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, do druku przygotował, wstępem i przypisami opatrzył Z. Rzepa, Wrocław 1968.
• Sierotwiński S., Kamiński Julian Aleksander, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 11, Wrocław 1964, s. 568–569.
• Słodkowska E., Biblioteki w Królestwie Polskim 1815–1830, Warszawa 1996.
• Słodkowska E., Informacja o bieżącej produkcji wydawniczej w Polsce na początku XIX w. (do 1830), [w:] Instytucje–publiczność–sytuacje lektury. Studia z historii czytelnictwa, red. J. Kostecki, t. 3, Warszawa 1991, s. 11–40.
• Szocki J., Księgozbiory domowe w Galicji Wschodniej 1772–1918, Kraków 2001.
• Tyszkowski K., Tradycje bibliograficzne w Ossolineum, „Przewodnik Bibliograficzny” Ser. 2 1928, nr 9, s. 214–215.
• Walewski C., Bibliografia rolniczo-technologiczna polska po rok 1800, [w:] Encyklopedia rolnictwa i wiadomości związek z nim mających, red. J. T . Lubomirski, t. 1, Warszawa 1873, s. 124–135; odb. Warszawa 1890.
• Wiadomości, „Biblioteka Warszawska” 1842, t. 3, s. 715.
• Więckowska H., Treichel T., Zarys dziejów polskich bibliotek oraz bibliografii i bibliologii polskiej, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” Ser. E. 1966, z. 2, s. 61–85.
• Wigluszowa M., Wydawcy polskich książek rolniczych w XIX wieku, „Studia o Książce” 1985, t. 15, s. 243–270.
• Wolszczanowa H., Stanisław Przyłęcki, „Roczniki Biblioteczne” 1967, r. 11, z. 1/2, s. 1–7.
• Z dziejów Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich. Studia i materiały, red. J. Albin, Wrocław 1978.
• Zawadzki W., Pamiętnik życia literackiego w Galicji, przygot. do druku A. Knot, Kraków 1961.
• Zawialska M., Czasopisma Wiosny Ludów drukowane w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, „Ze Skarbca Kultury” 1967, z. 19, s. 199–229.
• Żbikowska-Migoń A., Książka naukowa w kulturze polskiego Oświecenia, Wrocław 1977.

Identifiers

DOI

10.17951/fb.2016.58.35