Z białej kuchni do czarnego salonu: zmiana relacji służba–pani domu w powieści Ellen Douglas Can’t Quit You, Baby

• Authors: Urszula Niewiadomska-Flis
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Od czasów kolonialnych aż po narodzimy ruchu praw obywatelskich w latach 1950–1960 przestrzeń kuchni w kulturze amerykańskiego Południu była miejscem konfliktu rasowego. Białe kobiety próbowały sprawować władzę najpierw nad czarnymi niewolnicami pracującymi w ich domach, a następnie nad domową czarnoskórą służbą. Czarne kobiety „odwdzięczały” się zawoalowanymi aktami oporu wobec białej dominacji w przestrzeni domowej związanej z przygotowaniem i spożywaniem jedzenia. Powieść Can’t Quit You Baby autorstwa Ellen Douglas proponuje interesujące spojrzenie na rekonfigurację relacji między panią domu a jej służbą. Autorka nadaje tej wymianie relacji wymiar przestrzenny – co jest widoczne dzięki prezentacji miejsc spotkań Cornelii O’Kelly z jej czarną służącą Julią „Tweet” Carrier. Obejmujący akcję całej powieści proces rasowego pojednania bohaterek zaczyna się w kuchni białej kobiety, a kończy się w pokoju dziennym czarnej służącej.

EN

From colonial times, through the Jim Crow era, and up until the Civil Rights movement the domestic kitchen was a battleground in the American South. White women attempted to wield their power over first their black slaves and then domestic servants, while black women reciprocated with covert acts of resistance against white domination in the domestic spaces connected with food production and consumption. Ellen Douglas’s Can’t Quit You Baby (1989) offers an interesting perspective on the reconfiguration of the servant/ served paradigm. The recalibration of the said relationship takes on a spatial dimension in Douglas’s novel – it is visible in the meeting grounds of Cornelia O’Kelly and her black maid, Julia “Tweet” Carrier. The trajectory of Cornelia and Julia’s racial reconciliation spans the whole novel, beginning in a white woman’s kitchen and ending in a black woman’s living room.

Keywords

PL

Can’t Quit You, Baby; amerykańskie Południe; ruch praw obywatelskich; jedzenie; kwestie rasowe; relacja pani domu-służba

EN

Can’t Quit You, Baby; Amerykańskie Południe; ruch praw obywatelskich; jedzenie; kwestie rasowe; relacja pani domu-służba

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
• Year: 2016
• Volume: 34
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2016-12-13

Contributors

author

Urszula Niewiadomska-Flis

References

• Bomberger A. M., The Servant and the Served: Ellen Douglas’s “Can’t Quit You, Baby”, “Southern Literary Journal” 1998, nr 31, s. 17–34, [in:] http://search.ebscohost.com [dostęp: 10.08.2011].
• Davis D. A., Invisible in the Kitchen: Racial Intimacy, Domestic Labor, and Civil Rights, [in:] Writing in the Kitchen. Essays on Southern Literature and Foodways, ed. D. A. Davis, T. Powell, foreword by J. B. Harris, Jackson 2014, s. 143–158.
• Donaldson S., ‘A Stake in the Story’: Kathryn Stockett’s “The Help”, Ellen Douglas’s “Can’t Quit You, Baby”, and the Politics of Southern Storytelling, “Southern Cultures” 2014, nr 20.1, s. 38–50.
• Douglas E., Can’t Quit You, Baby, Londyn 1989.
• Goldman A. E., ‘I Yam What I Yam’: Cooking, Culture, and Colonialism, [in:] De/Colonizing the Subject: The Politics of Gender in Women’s Autobiography, ed. S. Smith, J. Watson, Minneapolis 1992, s. 169–195.
• Gwin M. C., Black and White Women of the Old South: The Peculiar Sisterhood in American Literature, Knoxville 1985.
• Gwin M. C., Sweeping the Kitchen: Revelation and Revolution in Contemporary Southern Women’s Writing, “The Southern Quarterly” 1992, nr 30.2–3, s. 54–62.
• Jacobsen K. J., Disrupting the Legacy of Silence: Ellen Douglas’s “Can’t Quit You, Baby”, “Southern Literary Journal” 2000, nr 32, s. 15–27, [in:] http://search.ebscohost.com [dostęp: 10.08.2011].
• James T., Race in the Kitchen: Domesticity and the Growth of Racial Harmony in Ellen Douglas’s “Can’t Quit You, Baby” and Christine Wiltz’s “Glass House”, “South Atlantic Review” 2000, nr 65.1, s. 78–97.
• Katzman D. M., Seven Days a Week. Women and Domestic Service in Industrializing America, New York 1978.
• Kissel S., Moving On. The Heroines of Shirley Ann Grau, Anne Tyler, and Gail Godwin, Bowling Green 1996.
• Massey D., A Place Called Home?, “New Formations” 1992, nr 17, s. 3–15.
• Percy W. A., Lanterns on the Levee: Recollections of a Planter’s Son, Baton Rouge 1941.
• Ritterhouse J., Growing up Jim Crow. How Black and White Southern Children Learned Race, Chapel Hill 2006.
• Sharpless R., Cooking in Other Women’s Kitchens: Domestic Workers in the South, 1865–1960, Chapel Hill 2010.
• Trudier H., From Mammies to Millitants. Domestics in Black American Literature, Philadephia 1982.

Identifiers

DOI

10.17951/ff.2016.34.1.95