Postapokaliptyczna wizja człowieka w trylogii Dmitra Głuchowskiego: "Metro 2033", "Metro 2034", "Metro 2035"

• Authors: Karolina Wierel
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiam różnorodne wyobrażenia człowieka w literackiej trylogii rosyjskiego pisarza Dmitrija Głuchowskiego, przedstawione w Metrze 2033, Metrze 2034 i Metrze 2035. Pisarz ukazał losy ludzi żyjących w korytarzach moskiewskiego metra po wojnie nuklearnej. Epicka forma, jaką Głuchowski nadał swojej wizji postapokaliptycznego świata, sprawia, iż postacie z jego powieści reprezentują bogate spektrum możliwych postaw człowieka wobec realiów alternatywnego świata „po końcu”. Artem, Hunter, Sasza czy Homer to postacie wykreowane na antybohaterów, jednakże mogą stać się również bohaterami nowego świata, o ile potrafią przetrwać i pokonać antropocentryczny sposób postrzegania świata. Głuchowski stworzył alternatywną wizję rzeczywistości zbudowaną na archetypicznych motywach walki dobra ze złem, piękna z brzydotą, przypominającą opowieści mitologiczne przedstawiające jak funkcjonuje nowy, postapokaliptyczny świat. Reguły nowej rzeczywistości różnią się od tych, do których przyzwyczajony jest czytelnik. Pisarz wprowadza wiele kulturowych odniesień do historii mitologicznych (Prometeusz, Syzyf, Marduk, Hiob), narracji literackich (Odyseja, Wehikuł czasu H. G. Wellsa, Nowy wspaniały świat A. Huxleya, czy Rok 1984 G. Orwella). Kwestia zmienionego rozumienia człowieczeństwa i relacje transgatunkowe są tematami, które w mojej opinii wprowadzają czytelnika w zagadnienia określane w nauce jako nowa humanistyka, skupione wokół kwestii poruszanych w debacie wokół posthumanizmu i postsekularyzmu, a także problemów, jakimi zajmuje się ekologia. Wyobrażenie człowieczeństwa w trylogii Głuchowskiego jest ukryte w mrocznych, tajemniczych i nieznanych korytarzach moskiewskiego metra oraz ludzkiej wyobraźni.

EN

This article presents a variety of images of a man in the literary trilogy by a Russian writer Dmitry Glukhovsky which he presented in Metro 2033, Metro 2034 and Metro 2035. The writer revealed the fate of the people living in the corridors of the Moscow subway after a nuclear war. The epic form which Glukhovsky gave his vision of a post-apocalyptic world, makes the characters of his novels represent a wide spectrum of possible attitudes of people in the alternative world “after the end.” Artem, Hunter, Sasha, or Homer appear to be anti-heroes. However, they can also become heroes of a new world, as long as they can survive and overcome the anthropocentric way of perceiving the world. Glukhovsky created an alternative vision of reality based on the archetypal motifs of struggle between good and evil, beauty and ugliness, which remind of mythological stories, in which he presents how the new, post-apocalyptic world works. The rules of the new reality are different from those to which the reader is accustomed. The writer introduces many cultural references to the mythological stories (Prometheus, Sisyphus, Marduk, Job), or literature narratives (Odyssey by Homer, The Time Machine by H.G Wells, Brave New World by A. Huxley or Nineteen Eighty Four by G. Orwell). In my opinion the issue of a revised understanding of humanity and trans-species relationships are topics which introduce the reader to the issues which in science are reffered to as a new humanities, and which are centered around the issues raised in the debate on post-humanism and post-secularism as well as the problems ecology deals with. Humanity, which Glukhovsky presents in his novels, is hidden in the dark, mysterious and unknown corridors in the Moscow subway and in the human imagination.

Keywords

PL

postapokalipsa; antropologia; Głuchowski; literatura rosyjska; mitologie współczesności; mit; Prometeusz; Homer; nowa humanistyka; posthumanizm

EN

post-apocalyptic novel; anthropology; new humanism; post–humanism; Glukhovsky; Russian literature; contemporary mythology; myth; Prometheus; Homer; hero/antihero; new humanism; post-humanism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
• Year: 2016
• Volume: 34
• Issue: 2

Dates

published

2016

online

2016-12-22

Contributors

author

Karolina Wierel

References

• Adorno W., Horkhaimer M., Dialektyka oświecenia, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 2010.
• Braidotti R., The Posthuman, Cambridge–Malden 2013.
• Domańska E., Humanistyka afirmatywna: władza i płeć po Butler i Foucaultcie, „Kultura Współczesna”
• 2014, nr 4, s. 117–129.
• Eliade M., Kowale i alchemicy, przeł. A. Leder, Warszawa 2007.
• Głuchowski D., Metro 2033, przeł. P. Podmiotko, Kraków 2010.
• Głuchowski D., Metro 2034, przeł. P. Podmiotko, Kraków 2010.
• Głuchowski D., Metro 2035, przeł. P. Podmiotko, Kraków 2015.
• Graves R., Mity greckiej, przeł. H. Krzeczkowski, Kraków 2009.
• Guattari F., Schizochaosmoza, przeł. M. Gusin, „Kronos” 2015, nr 4, s. 9–14.
• Land N., Fanged Noumena: Collected Writings 1987–2011, Nowy Jork 2011.
• Levinas E., Całość i nieskończoność, przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Warszawa 2002.
• Mackey R., Nick Land – antyhumanistyczny eksperyment, przeł. K. Rychter, „Kronos” 2015, nr 3, s. 94–102.
• Nietzsche F., Z genealogii moralności, przeł. G. Sowiński, Kraków 2011.
• Parandowski J., Mitologia i wierzenia Greków i Rzymian, Poznań 1987.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Tysiąclecia, [na:] http://biblia.deon.pl/ [data dostępu:
• 10.04.2016].
• Schipper M., Na początku nie było nikogo: jak pojawili się ludzie?, przeł. R. Pucek, Warszawa 2012.

Identifiers

DOI

10.17951/ff.2016.34.2.77