Kulturowe nazwy ulic – zakres i ewolucja terminu

• Authors: Agnieszka Myszka
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of the article is to determine the place of cultural names in the typology of urbanyms and to provide a description of the evolution of both the term and its scope. The observations presented here are based on the analysis of urbanyms carried out from the 60s until modern times.  Then, the author discusses various definitions of cultural names that can be found in the subject-related literature and their place in typologies of urban nomenclature, characteristic features of this group of onyms (their productivity, nomination motives, genetic nature), and finally presents some debatable issues related to classifying names from cultural and cult, topographic, commemorative, metaphorical, possessive and relational areas.  In the end, the author attempts to determine the scope of the term cultural names in relation to urban terminology.

PL

Celem artykułu jest ustalenie miejsca nazw kulturowych w typologii urbanonimów i opis ewolucji zarówno terminu, jak i jego zakresu. Spostrzeżenia tu poczynione są oparte na analizach urbanonimów prowadzonych od lat 60. XX wieku po czasy współczesne. Autorka w kolejnych częściach tekstu omawia różne spotykane w literaturze przedmiotu definicje nazw kulturowych oraz ich miejsce w typologiach nazewnictwa miejskiego, cechy charakterystyczne tej grupy onimów (ich produktywność, motywy nominacyjne, tworzywo genetyczne), wreszcie przedstawia kwestie dyskusyjne dotyczące klasyfikowania mian z pogranicza typu nazw kulturowych i innych typów semantyczno-motywacyjnych (kultowych, topograficznych, pamiątkowych, metaforycznych, posesywnych i relacyjnych). W zakończeniu podejmuje próbę wyznaczenia zakresu terminu nazwy kulturowe w odniesieniu do nazewnictwa miejskiego.

Keywords

EN

urbanonymics, cultural names, terminology, classification

PL

urbanonimia, nazwy kulturowe, terminologia, klasyfikacja

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
• Year: 2019
• Volume: 37
• Issue: 1

Dates

published

2019

online

2019-12-27

Contributors

author

Agnieszka Myszka

References

• Belchnerowska, Aleksandra, Białecki, Tadeusz. (1987). Toponimia miasta Szczecina. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Bieńkowska, Danuta, Umińska-Tytoń Elżbieta. (2012). Nazewnictwo miejskie Łodzi. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Biolik, Maria. (1982). Typy semantyczne współczesnych nazw ulic i placów Olsztyna. Komunikaty Warmińsko-Mazurskie, 26(1–2), pp. 51–61.
• Borek, Henryk. (1984). Nazwy ulic i dzielnic Opola. Kwartalnik Opolski, 30(3), pp. 67–74.
• Borek, Henryk. (1988). Nazwy relacyjne w toponimii. In: Karol Zierhoffer (ed.), V Ogólnopolska Konferencja Onomastyczna. Księga referatów (pp. 43–51). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Breza, Edward. (1989). Nazwy ulic w miasteczkach Pomorza Gdańskiego. In: Stanisław Urbańczyk (ed.), Nazewnictwo miejskie (pp. 79–92). Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Buczyński, Mieczysław. (1966). Nazwy ulic i placów Lublina. Onomastica, 11, pp. 136–181.
• Buczyński, Mieczysław. (1997). Pamiątkowe nazwy miejscowe w językach słowiańskich. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Chojnacki, Józef. (2008). Nazwy ciągów i obiektów komunikacyjnych (ulic, alei, placów, mostów itp.). In: Zygmunt Zagórski (ed.), Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów (pp. 427–537). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Czachorowska, Magdalena, Czaplicka-Jedlikowska, Maria, Jaracz, Małgorzata, Paluszak-Bronka, Anna. (2008). Słownik toponimów miejskich Bydgoszczy. Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe.
• Dzikowski, Władysław, Kopertowska, Danuta. (1976). Toponimia Kielc. Nazwy części miasta i obiektów fizjograficznych oraz nazwy ulic i placów. Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Górnowicz, Hubert. (1964). Toponimia Gdyni. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne, 6, pp. 135–169.
• Graf, Magdalena. (2008). Nazwy budowli i miejsc wydzielonych. In: Zygmunt Zagórski (ed.), Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów (pp. 541–611). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Handke, Kwiryna. (1970). Semantyczne i strukturalne typy nazw ulic Warszawy. Wrocław: Ossolineum.
• Handke, Kwiryna. (1992). Polskie nazewnictwo miejskie. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy „Omnitech Press”.
• Handke, Kwiryna. (2011). Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Biblioteka Warszawska.
• Kania, Stanisław. (1989). Z badań nad urbanonimami Zielonej Góry. In: Stanisław Urbańczyk (ed.), Nazewnictwo miejskie (pp. 93–101). Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Kopertowska, Danuta. (2001). Kielce. Historia i współczesność w nazewnictwie. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
• Kosyl, Czesław. (2001). Modele onimiczne w nazewnictwie ulic. In: Aleksandra Cieślikowa, Barbara Czopek-Kopciuch (eds.), Toponimia i oronimia (pp. 49–57). Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN.
• Mrózek, Robert. (2010). Miejski krajobraz nazewniczy Cieszyna w perspektywie diachronicznej. Katowice–Cieszyn–Ustroń: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Myszka, Agnieszka, Wisz, Piotr. (2012). Nazwy ulic Rzeszowa. Historia i współczesność. Rzeszów: Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne „Fraza”.
• Myszka, Agnieszka. (2005). Miejsce nazw przyimkowych w toponimii (na przykładzie mikrotoponimów powiatu strzyżowskiego). Zeszyty Naukowe UR, Seria Filologiczna, Językoznawstwo, 2, pp. 36–54.
• Myszka, Agnieszka. (2016). Urbanonimia Rzeszowa. Językowo-kulturowy obraz miasta. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Myszka, Agnieszka. (2018). Pamiątkowe nazwy ulic – rozważania terminologiczne. Onomastica, 62, pp. 113–128. DOI: 10.17651/ONOMAST.62.6 [onomastica.ijp.pan.pl/62/pl_06.html].
• Nowak, Franciszek. (1989). Semantyczne i słowotwórcze typy nazw ulic Bydgoszczy. In: Stanisław Urbańczyk (ed.), Nazewnictwo miejskie (pp. 139–149). Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Oronowicz-Kida, Ewa. (2014). Oficjalne nazwy wiejskich ulic w województwie podkarpackim. Studium językowo-kulturowe. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Oronowicz-Kida, Ewa. (2019). Topographical Names in Polish Plateonymy – Scope and Evolution of the Term. Annales UMCS. Sec. FF, 37(1), pp. 135-148.
• Rutkiewicz-Hanczewska, Małgorzata. (2008). Nazwy terenowe. In: Zygmunt Zagórski (ed.), Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów (pp. 167–423). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Sagan-Bielawa, Mirosława. (2004). Obraz miasta w toponimii dawnego Przemyśla. In: Halina Kurek, Janina Labocha (eds.), Studia Linguistica Danutae Wesołowska oblata (pp. 223–231). Kraków: Universitas.
• Sochacka, Stanisława. (1970). Wyrażenia przyimkowe jako struktura nazewnicza. Zeszyty Naukowe WSP w Opolu, Językoznawstwo, 4, pp. 77–128.
• Supranowicz, Elżbieta. (1995). Nazwy ulic Krakowa. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
• Taszycki, Witold. (1946). Słowiańskie nazwy miejscowe (Ustalenie podziału). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Zagórski, Zygmunt (ed.). (2008a). Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Zagórski, Zygmunt. (2008b). Nazwy części miasta (dzielnic, osiedli, wsi, osad miejskich). In: Zygmunt Zagórski (ed.), Nazewnictwo geograficzne Poznania. Zbiór studiów (pp. 31–164). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Identifiers

DOI

10.17951/ff.2019.37.1.119-134