Ograniczenie prawa własności nieruchomości w specustawach na przykładzie specustawy drogowej

• Authors: Jakub Polanowski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalone jest stanowisko, że w postępowaniu w sprawie zezwolenia na realizację danej inwestycji drogowej, w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, organy administracji nie mogą oceniać niezbędności i celowości rozwiązań dotyczących lokalizacji drogi, przyjętych we wniosku, gdyż postępowanie to toczy się na wniosek zarządcy drogi, którym to wnioskiem organ administracji jest związany. W konsekwencji to treść wniosku przesądza, jakie grunty podlegać będą wywłaszczeniu. Stanowisko to budzi jednak wiele wątpliwości w kontekście konstytucyjnych zasad ochrony własności i proporcjonalności, gdyż może prowadzić do zachwiania równowagi pomiędzy koniecznością realizacji celu publicznego, jakim jest budowa drogi publicznej, a obowiązkiem uwzględnienia słusznego interesu właściciela nieruchomości wywłaszczanej.

EN

The jurisprudence of administrative courts maintains that in proceedings regarding the authorization of a road investment, in the light of the provisions of the Act of 10 April 2003 on Special Rules of Preparation and Realization of Investments in Public Roads, administrative bodies can not judge necessity and purposefulness of solutions regarding the location of the road, according to the investor’s application. This is because this procedure is pending at the request of the road administrator and the administrative body is bound by this request. Consequently, the content of the application determines which land will be subject to expropriation. However, this position raises many doubts in the context of the constitutional principles of protection of property and proportionality. It may lead to the imbalance between the need to realize the public goal, which is the building of the public road and the obligation to take into account the legitimate interest of the expropriated property’s owner.

Keywords

PL

inwestycje infrastrukturalne; drogi publiczne; lokalizacja dróg publicznych; zasada proporcjonalności; ochrona własności

EN

infrastructure investments; public roads; location of the public roads; principle of proportionality; protection of property

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio G (Ius)
• Year: 2020
• Volume: 67
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-05-21

Contributors

author

Jakub Polanowski

References

• LITERATURA
• Jan Paweł II, Veritatis Splendor. Tekst i komentarze, Lublin 1999.
• Kiereś H., Agatologia czy aksjologia?, [w:] Spór o dobro, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Lublin 2012.
• Komierzyńska E., Zdyb M., Klauzula interesu publicznego w działaniach administracji publicznej, „Annales UMCS sectio G (Ius)” 2016, nr 2, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2016.63.2.161.
• Kość A., Podstawy filozofii prawa, Lublin 2005.
• Kotulski M., Problemy w kształtowaniu przestrzeni w procesie planowania i zagospodarowania przestrzennego, [w:] Przestrzeń i nieruchomości jako przedmiot prawa administracyjnego. Publiczne prawo rzeczowe, red. I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2012.
• Łuszczyńska M., Filozofia prawa Czesława Martyniaka, Lublin 2008.
• Martyniak C., Problem filozofii prawa. Filozofia prawa, jej przedmiot, metoda i podział, Lublin 1949.
• Maryniarczyk A., Dobro bytu, [w:] S. Thomae Aquinatis. Quaestiones disputatae de bono, de appetitu boni et voluntate – Dysputy problemowe o dobru, o pożądaniu dobra i o woli, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2003.
• Matusik G., [w:] G. Bieniek, M. Gdesz, S. Kalus, G. Matusik, E. Mzyk, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2012.
• Parchomiuk J., Publicznoprawne ograniczenia własności we współczesnym demokratycznym państwie prawa, [w:] Nowe kierunki działań administracji publicznej w Polsce i Unii Europejskiej, red. P. Chmielnicki, A. Dybała, Warszawa 2009.
• Parchomiuk J., Uproszczone procedury realizacji publicznych inwestycji infrastrukturalnych a ochrona praw jednostki, [w:] Przestrzeń i nieruchomości jako przedmiot prawa administracyjnego. Publiczne prawo rzeczowe, red. I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2012.
• Wolanin M., Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Komentarz, Warszawa 2010.
• Zdyb M., Dylematy ładu prawnego w kontekście inflacji i niektórych innych niedoskonałości prawa administracyjnego, [w:] Prawo administracyjne dziś i jutro, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
• Zdyb M., Konstytucyjne podstawy administracyjnoprawnych ograniczeń prawa własności jako podstawowego prawa rzeczowego (i ograniczonych praw rzeczowych), [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 7: Prawo administracyjne materialne, red. R. Hauser, A. Wróbel, Z. Niewiadomski, Warszawa 2017.
• Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2014.
• AKTY PRAWNE
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.).
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. 2018, poz. 2096 ze zm.).
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2014, poz. 518 ze zm., Dz.U. 2018, poz. 2204 ze zm.).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. 2018, poz. 1302 ze zm.).
• Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. 2019, poz. 710).
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz.U. 2018, poz. 1474 ze zm.).
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2018, poz. 1614).
• Ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz o zmianie innych ustaw (Dz.U. 2006, nr 12, poz. 63).
• Ustawa z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 220, poz. 1601 ze zm.).
• Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012 (Dz.U. 2017, poz. 1372).
• Ustawa z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego (Dz.U. 2018, poz. 1380 ze zm.).
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (Dz.U. 2017, poz. 2302 ze zm.).
• Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz.U. 2017, poz. 2062 ze zm.).
• Ustawa z dnia 24 czerwca 2010 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi z 2010 r. (Dz.U. nr 123, poz. 835 ze zm.).
• Ustawa z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz.U. 2019, poz. 933 ze zm.).
• Ustawa z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących (Dz.U. 2018, poz. 1537).
• Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (Dz.U. 2018, poz. 1473 ze zm.).
• Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych (Dz.U. 2018, poz. 404 ze zm.).
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2015, poz. 1590).
• Ustawa z dnia 24 lutego 2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską (Dz.U. 2019, poz. 1073).
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o inwestycjach w zakresie budowy lub przebudowy toru wodnego Świnoujście–Szczecin do głębokości 12,5 metra (Dz.U. 2017, poz. 990).
• Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2018, poz. 2268 ze zm.).
• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym (Dz.U. 2018, poz. 1089 ze zm.).
• Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o wspieraniu nowych inwestycji (Dz.U. 2018, poz. 1162 ze zm.).
• Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz.U. 2018, poz. 1496 ze zm.).
• Ustawa z dnia 22 lutego 2019 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w sektorze naftowym (Dz.U. 2019, poz. 630 ze zm.).
• ORZECZNICTWO
• Postanowienie NSA z dnia 17 grudnia 2014 r., II OPS 2/14, LEX nr 1566894.
• Wyrok NSA z dnia 25 lutego 2014 r., II GSK 1924/12, LEX nr 1495127.
• Wyrok NSA z dnia 3 września 2014 r., II OSK 1730/14, LEX nr 1664490.
• Wyrok NSA z dnia 23 października 2014 r., I OSK 537/13, LEX nr 1591039.
• Wyrok NSA z dnia 27 września 2016 r., II OSK 1887/19, LEX nr 2167520.
• Wyrok NSA z dnia 2 lutego 2017 r., I OSK 1036/15, LEX nr 2253603.
• Wyrok NSA z dnia 2 marca 2017 r., I OSK 1196/15, LEX nr 2348986.
• Wyrok NSA z dnia 21 marca 2017 r., I OSK 1704/15, LEX nr 2289926.
• Wyrok NSA z dnia 7 lipca 2017 r., I OSK 2668/15, LEX nr 2347631.
• Wyrok NSA z dnia 27 lutego 2019 r., II OSK 3430/18, LEX nr 2646601.
• Wyrok NSA z dnia 16 kwietnia 2019 r., II OSK 25/19, LEX nr 2678803.
• Wyrok TK z dnia 16 października 2012 r., K 4/10, OTK-A 2012, nr 9, poz. 106.
• Wyrok WSA w Lublinie z dnia 12 lutego 2019 r., II SA/Lu 810/18, LEX nr 2634341.

Identifiers

DOI

10.17951/g.2020.67.1.65-84