Czy bezosobowa tożsamość jest możliwa? O „zdemaskowanej” idei osoby Giorgio Agambena

• Authors: Dawid Wincław
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

„Osoba” to pojęcie bardzo stare i silnie osadzone w filozofii. Przemierzyło ono długą drogę semantycznego rozwoju i – jak twierdzi Giorgio Agamben, którego poglądy w tym artykule autor pragnie zreferować – niektóre z tych okresów wciąż w oddziaływaniu tego pojęcia są żywe. Włoski filozof próbuje dowodzić, że nie jest to zwykły słownikowy termin, lecz pojęcie o niemal performatywnej mocy. W niniejszym artykule autor próbuje prześledzić za Agambenem liczne konteksty, którym to pojęcie zawdzięcza swoje istnienie (filozofia starożytna, teatr, chrześcijaństwo, prawo rzymskie, nowożytność), a szczególnie pierwotne znaczenie słowa ‘osoba’, tj. ‘maska’, które pozostaje z nim w bliskim pokrewieństwie, jeśli nie jest z nim tożsame. Na koniec autor próbuje w kilku słowach nakreślić mglisty jeszcze i dość niejasny projekt Agambena – filozofii, która tożsamość buduje w oparciu o inne niż „osoba” kategorie.

EN

“Person” is a very old concept, which is strongly embedded in philosophy. It has come a long way in its semantic development and, according to Giorgio Agamben, whose views will be presented in this article, some of these periods are still alive in the influence of this concept. The Italian philosopher strives to prove that it is not a mere dictionary term, but a concept that has an almost performative power. In this article, the author tries to trace back, following Agamben’s views, the many contexts to which the term owes its existence (ancient philosophy, theatre, Christianity, Roman law, the early modern period), and especially the original meaning of the word ‘person’, that is, ‘mask’, which remains with it in close affinity, if not being identical to it. Finally, the author tries to outline in a few words the still vague yet rather obscure Agamben’s project, namely a philosophy that builds identity based on categories other than “person”.

Keywords

PL

osoba; maska; Agamben; Hobbes; Boecjusz; tożsamość; podmiot; persona; indywiduum

EN

person; mask; Agamben; Hobbes; Boetius; identity; subject; person; individual

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
• Year: 2017
• Volume: 42
• Issue: 1

Dates

published

2017

online

2018-02-20

Contributors

author

Dawid Wincław

References

• Agamben G., Categorie italiane. Studi di poetica e di letteratura, Roma–Bari 2010.
• Agamben G., Comedia, [w:] Categorie Italiane. Studi di poetica e di letteratura, Roma–Bari 2010.
• Agamben G., Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie, Warszawa 2008.
• Agamben G., Il volto, [w:] Mezzi senza fine. Note sulla politica, Torino 1996.
• Agamben G., Mezzi senza fine. Note sulla politica, Torino 1996.
• Agamben G., Nagość, Warszawa 2010.
• Agamben G., Profanacje, Warszawa 2006.
• Agamben G., Tożsamość bez osoby, [w:] Nagość, Warszawa 2010.
• Agamben G., Tra il diritto e la vita, [w:] T. Yan, Il valore delle cose, Macerata 2015.
• Agamben G., Wspólnota, która nadchodzi, Warszawa 2008.
• Boecjusz, Przeciw Eutychesowi i Nestoriuszowi III, [w:] Traktaty teologiczne, Kęty 2007.
• Epiktet, Diatryby, I, XXIX, [w:] Diatryby. Encheiridion, Warszawa 1961.
• Esposito R., Le persone e le cose, Torino 2014.
• Hobbes T., O osobach mocodawcach i rzeczach uosobionych, [w:] Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, Warszawa 1954.
• Mauss M., Pojęcie osoby, [w:] Socjologia i antropologia, Warszawa 2001.
• Parsley C., The Mask and Agamben: The Transitional Juridical Technics of Legal Relation, “Law Text Culture” 2010, Vol. 14, http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article=1254&context=ltc [dostęp: 22.06.2017].
• Thomas Y., Il valore delle cose, trad. Giorgio Agamben, Macerata 2015.
• Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. VI–X, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.

Identifiers

DOI

10.17951/i.2017.42.1.55