Ryzyko ekologiczne jako ryzyko społeczne. Na ile „rzeczywista” jest katastrofa klimatyczna?

• Authors: Przemysław Wrochna
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Konieczność radzenia sobie z ryzykiem jest niewątpliwie kwestią towarzyszącą społeczeństwu na każdym etapie jego rozwoju, nie inaczej jest współcześnie. Społeczeństwo (światowego) ryzyka, bo tak dzisiejszą rzeczywistość określa niemiecki socjolog U. Beck, jest kategorią opisującą świat globalnych zagrożeń, których źródłem jest sama cywilizacja i postęp naukowo-technologiczny. Jest to także okres, w którym w sposób zasadniczy krystalizuje się społeczna świadomość ryzyka, w ramach której bardziej niż kiedykolwiek zatarciu ulega sztywne rozróżnienie między obliczalnym (obiektywnym) ryzykiem a jego (subiektywną) świadomością. Jednym z wyzwań tej rzeczywistości jest kwestia zmian środowiska naturalnego (ryzyko ekologiczne). Tocząca się współcześnie debata wokół potencjalnego ocieplenia klimatu, znaczenie, jakie przypisuje się aspektowi bezpieczeństwa ekologicznego oraz liczba aktorów zaangażowanych w ten problem wymuszają refleksję, iż zmiana klimatyczna to nie tylko problem czysto przyrodniczy (wystarczy spojrzeć na ewentualne polityczne, ekonomiczne i społeczne koszty globalnego ocieplenia).

EN

The necessity of dealing with risk undoubtedly accompanies society at every stage of its development and so it does today. The worldwide risk society is a proper denotation of today’s reality according to German sociologist U. Beck. The category describes the world of global threats, which source is civilization itself as well as scientific and technological progress. It is also a period in which the social consciousness of risk is fundamentally crystallized and in which the rigid distinction between the calculated (objective) risk and its (subjective) awareness is all the more blurred. One of the challenges of this reality is the issue of environmental change (ecological risk). The modern debate surrounding potential global warming, the importance attributed to the ecological security aspect and the number of actors involved in this issue, forces to reflect that climate change is not just a purely natural issue (just look at possible political, economic, and social costs of global warming).

Keywords

PL

ryzyko; społeczeństwo ryzyka; zmiana klimatu; ekologia

EN

risk; risk society; climate change; ecology

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio I – Philosophia-Sociologia
• Year: 2018
• Volume: 43
• Issue: 1

Dates

published

2018

online

2018-11-20

Contributors

author

Przemysław Wrochna

References

• Alexander R.J., Framing Discourse on Environment. A Critical Discourse Approach, London–New York 2009.
• Arnoldi J., Ryzyko, Warszawa 2011.
• Beck U., Gegengifte. Die organisierte Unverantwortlichkeit, Frankfurt am Main 1988.
• Beck U., Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa 2002.
• Beck U., Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa, Warszawa 2012.
• Beck U., Grande E., Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka w drugiej nowoczesności, Warszawa 2009.
• Bell M., An Invitation to Environmental Sociology, Thousand Oaks 1998.
• Bernstein P.L., Przeciw bogom. Niezwykłe dzieje ryzyka, Warszawa 2011.
• Bourdieu P., Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2006.
• Burger T., Świadomość ekologiczna – między lękiem a działaniem, Warszawa 1992.
• Cichocki P., Konteksty społeczeństwa ryzyka, Poznań 2005.
• Douglas M., Wildavsky A., Risk and Culture, Berkeley 1983.
• Giddens A., Katastrofa klimatyczna, Warszawa 2010.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2012.
• Giddens A., Socjologia, Warszawa 2006.
• Glassner B., The Culture of Fear: Why Americans Are Afraid of the Wrong Things?, New York 1999.
• Goban-Klas T., Społeczeństwo medialne, Warszawa 2005.
• Hannigan J.A., Environmental Sociology. A Social Constructionist Perspective, London 1995.
• IPCC, Zmiany klimatu 2013. Fizyczne podstawy naukowe, http://ipcc.ch/pdf/reports-nonUN-translations/polish/ar5-wg1-spm.pdf [dostęp: 20.11.2017].
• Lomborg B., Cool It, New York 2007.
• Matczak P., Problemy ekologiczne jako problemy społeczne, Poznań 2000.
• McLuhan M., Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, Warszawa 2004.
• Merton R.K., Nisbet R.A., Contemporary Social Problems, New York 1966.
• Ocena wiarygodności telewizyjnych programów informacyjnych i publicystycznych, „CBOS. Komunikat z Badań” 2017, nr 52, http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_052_17.PDF [dostęp: 20.11.2017].
• Rowe W.D., An “Anatomy” of Risk, Environmental Protection Agency, Washington 1977.
• Singer F., Avery D.T., Unstoppable Global Warming, New York 2007.
• Special Eurobarometer 435, Climate Change, https://ec.europa.eu/clima/sites/clima/files/support/docs/report_2015_en.pdf [dostęp: 20.11.2017].
• Stan środowiska i zmiany klimatu, „CBOS. Komunikat z Badań” 2016, nr 39, http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2016/K_039_16.PDF [dostęp: 20.11.2017].
• Standard Eurobarometer 86, Public opinion in the European Union, https://ec.europa.eu/finland/sites/finland/files/eb86_first_en.pdf [dostęp: 20.11.2017].
• Steciąg M., Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej, Zielona Góra 2012.
• Strydom P., Risk, Environment and Society: Ongoing Debates, Current Issues and Future Prospects, Philadelphia 2002.
• Sullivan T.J., Thompson K.S., Introduction to Social Problems, New York 1988.

Identifiers

DOI

10.17951/i.2018.43.1.193-213