Kariery zawodowe doby transformacji kulturowych. Pytania o poradnictwo

• Authors: Magdalena Piorunek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst artykułu koncentruje się na ukazaniu specyfiki karier zawodowych Polaków, będącychefektem procesów globalizacji i przemian kulturowych, a także transformacji ustrojowo-gospodarczych,dla których cezurę czasową stanowił rok 1989. W artykule selektywnie zanalizowano realiaspołeczno-kulturowe definiujące perspektywę personalnego postrzegania rzeczywistości rynkowej.Wskazano na zróżnicowane (dotąd obecne i nowe) wzorce karier zawodowych charakterystycznedla osób funkcjonujących obecnie na rynku pracy. Odwołano się także do potencjalnej roli poradnictwazawodowego (poradnictwa kariery) w procesie konstruowania przez jednostkę kształtu swojejkariery. Wyeksponowano wątek dotyczący dylematów teorii i praktyki tego poradnictwa związanychze specyfiką „płynnej” nowoczesności, w której rodzą się pytania o sens i możliwości planowaniakariery, zakres pomocy w jej realizacji, wreszcie o konieczność zastosowania i efektywnośćzróżnicowanych form tego pomagania (np. coaching, mentoring, poradnictwo).

EN

The article focuses on presenting the specific features of vocational careers among Poles that are an outcome of globalisation and cultural transformations, combined with the system and economic  transformations for which 1989 was a turning point. It selectively analyses the social and  cultural reality that defines a perspective of personal perception of the market reality. The article identifies various (existing and new) vocational career patterns that are specific for people currently active in the labour market. References are also made to a potential role of vocational guidance (career guidance) during the structuring by individuals of their careers. There were emphasised the dilemmas of the vocational guidance theory and practice that are related to the specificity of “unstable” modernity where questions are asked about career sense and planning possibilities, how much assistance should be provided to have one’s career accomplished, or whether various assistance forms (e.g. coaching, mentoring, counselling) are necessary and effective.

Keywords

PL

kariery zawodowe; wzorce karier zawodowych; transformacje kulturowe; poradnictwo; kariery

EN

vocational careers; vocational career patterns; cultural transformation; vocational guidance (career guidance)

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2013
• Volume: 26
• Issue: 1-2

Dates

published

2013

online

2015-07-09

Contributors

author

Magdalena Piorunek

References

• Bańka A. (2007), Psychologiczne doradztwo karier, Poznań: PRINT-B.
• Bauman Z. (2000), Globalizacja, Warszawa: PIW.
• Bauman Z. (2005), Konsumując życie [w:] M. Kempny (red.), Konsumpcja - istotny wymiar globalizacji kulturowej, Warszawa: IFiS PAN.
• Bauman Z. (2006), Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bauman Z. (2007a), Płynne czasy. Życie w epoce niepewności, Warszawa: Wydawnictwo Sic! s.c.
• Bauman Z. (2007b), Płynne życie, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bera R. (2008), Aksjologiczny sens pracy a poczucie jakości życia młodych emigrantów polskich, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bera R. (2011), Emigranci polscy w nowym środowisku pracy, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bourdieu P., Passeron J. C. (1990), Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, Warszawa: PWN.
• Castells M. (2007), Społeczeństwo sieci, Warszawa: PWN.
• Drabik-Podgórna V. (2013), „Szczęście to nie przypadek” – o (nie)możliwościach pomagania w konstruowaniu indywidualnych biografii, [w:] M. Piorunek, J. Kozielska, A. Skowrońska-Pućka (red.), Dziecko – młodzież – rodzina. Szkice z teorii i praktyki pomocy, psychopedagogicznej i socjalnej, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2013.
• Giddens A. (2007), Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Guichard J., Huteau M. (2005), Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Hodkinson P., Sparkes A. C. (1997), Careership: A Sociological Theory of Career Decision Making, „British Journal of Sociology of Education”, vol. 18, nr 1.
• Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kawczyński R. (2009), Ponowoczesność: kategoria socjologiczna czy historyczna, „Problemy Humanistyki”, nr 16.
• Kohli M. (1985), Die Institutionalisierung des Lebenslaufs, „Kollner Zeitschrift fur Soziologie und Sozialpsychologie”, nr 1.
• Kohli M. (1986), Gesellschaftszeit und Lebenszeit. Der Lebenslauf im Strukturwandel der Moderne „Soziale Welt. Zeitschrift fuer sozialwissenschaftliche Forschung und Praxis”, nr 4.
• Krumboltz J., Levin A. (2009), Szczęście to nie przypadek. Jak wykorzystać wszystko, co ci się przytrafia w życiu i w pracy, Gdańsk: GWP.
• Liberska B. (red.), (2002), Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Martin H. P., Schumann H. (2000), Pułapka globalizacji, atak na demokrację i dobrobyt, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Modrzewski J. (2004), Socjalizacja i uczestnictwo społeczne. Studium socjopedagogiczne, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Piasecka A. (2011), Coaching jako metoda wsparcia pracownika [w:] M. Piorunek (red.), Poradnictwo. Kolejne przybliżenia, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Piorunek M. (2004), Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Piorunek M. (2005), Młodzież wobec edukacyjno-zawodowej przyszłości – kontekst transformacji kulturowych [w:] R. Leppert,
• Z. Melosik, B. Wojtasik (red.), Młodzież wobec niegościnnej przyszłości, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP.
• Piorunek M. (2009), Bieg życia zawodowego człowieka. Kontekst transformacji kulturowych, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Piorunek M. (2010), Biografia zawodowa człowieka w kontekście permanentnej zmiany społecznej, [w:] Z. Galor (red.), Odmiany życia społecznego współczesnej Polski: instytucje, polityka, kultura, Poznań, Wydawnictwo WSNHiD.
• Piorunek M. (2010), Od stabilizacji do chaosu zawodowego. Scenariusze biografii zawodowych etapu średniej dorosłości, „Studia Edukacyjne”, nr 14.
• Piorunek M. (red.), (2004), Młodzież w świecie współczesnym. Z badań orientacji biograficznych młodych okresu transformacji, Poznań: Wydawnictwo „Rys”.
• Piorunek M., Kariery zawodowe w dobie transformacji kulturowych (socjopedagogiczna perspektywa oglądu), „Polityka Społeczna” (w druku).
• Piorunek M., Refleksje o (nie)planowaniu biografii zawodowej. Realia – mity – dylematy (w druku).
• Rifkin J. (2001), Koniec pracy. Schyłek siły roboczej na świecie i początek ery postrynkowej, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
• Sarzyńska-Mazurek E. (2013), Perspektywa przypadkowych zdarzeń w karierach doradców zawodowych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Surzykiewicz J. (2013), Podstawy teoretyczne coachingu w pedagogice społecznej i pracy socjalnej: ku coachingowi społecznemu, [w:] M. Kulesza (red.), Coaching społeczny. W poszukiwaniu efektywnych form wsparcia osób w trudnych sytuacjach życiowych, Warszawa: Difin SA.
• Sztompka P. (2005), Socjologia zmian społecznych, Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Wnuk-Lipiński E. (2004), Świat międzyepoki. Globalizacja. demokracja. Państwo narodowe, Kraków: Wydawnictwo ZNAK, Instytut Studiów Politycznych PAN.
• Ziółkowski M. (2000), Interesy i wartości społeczeństwa polskiego w okresie systemowej transformacji, [w:] J. Brzeziński, Z. Kwieciński (red.), Psychologiczno-edukacyjne aspekty przesilenia systemowego, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2013.26.1-2.59