Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 27 | 1 |

Article title

O odkrywaniu swojej godności przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Authors

Content

Title variants

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Nawiązując do „filozofii podmiotu”, szczególnie zaś do założeń propagowanych przez personalizm, autor artykułu akcentuje fakt, iż każdy człowiek, nawet ten najciężej doświadczony niepełną sprawnością swojego ciała i/lub psychiki, ma – jak podkreślał Jan Paweł II – „wyjątkową godność i szczególną wartość od początku swego istnienia aż po naturalną śmierć”. Doświadczanie owej wrodzonej, nienaruszalnej i niezbywalnej godności osobowej przez wspomniane osoby utrudniają jednak wszelkie formy ich uprzedmiotowienia. Znajdują one swój wyraz m.in. w ograniczaniu ich autonomii nawet w tych sytuacjach, w których potencjalnie byłyby one w stanie podjąć trafne i odpowiedzialne decyzje. Stąd też – jak się wydaje – drogą ku doświadczaniu godności osobowej przez osoby z niepełnosprawnością, również intelektualną, jest respektowanie przez ich otoczenie podmiotowości jako normy postępowania wobec każdego bez wyjątku człowieka.
EN
Referring to the “philosophy of the subject” and especially to notions propagated by personalism, the author of the paper emphasizes the fact that all human beings, even those with the most severe disability inflicted on body and/or mind, have as stressed by John Paul II “a unique dignity and a special value from the very beginning of their life until the moment of natural death”. Different forms of objectification of people with disability hinder them from experiencing the innate, inviolable and inalienable human dignity. It finds expression in limiting their autonomy even in those situations when they could potentially make right and responsible decisions. Therefore, the only way to enable all people to fully experience dignity is to respect their subjectivity, which should be the norm of behaviour towards all human beings independently of their physical or intellectual disabilities.

Keywords

PL
EN

Year

Volume

27

Issue

1

Physical description

Dates

published
2014
online
2015-05-26

Contributors

author

References

  • Bagrowicz J. (1999), Godność osoby fundamentem wychowania, [w:] F. Adamski (red.), Wychowanie na rozdrożu. Personalistyczna filozofia wychowania, Kraków: Wydawnictwo Naukowe UJ.
  • Chaszczyńska M. (2011), Gra o pianino..., [w:] A. Suchcicka (red.), Egzamin z miłości. Refleksje matek dzieci z zespołem Downa, Warszawa: Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani.
  • Jabłońska G. (2011), Światełko w korytarzu..., [w:] A. Suchcicka (red.), Egzamin z miłości. Refleksje matek dzieci z zespołem Downa, Warszawa: Stowarzyszenie Rodzin i Opiekunów Osób z Zespołem Downa Bardziej Kochani.
  • Kmieciak B. (2011), Inny we współczesnej debacie bioetycznej, czyli o prawach osób niepełnosprawnych w wybranych medycznie dylematach, [w:] I. Chrzanowska, B. Jachimczak, D. Podgórska- Jachnik (red.), Miejsce innego we współczesnych naukach o wychowaniu. Inny wobec wyzwań współczesnego świata, Łódź: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Łodzi.
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 16 lipca 1997, nr 78, poz. 483.
  • Konwencja o Prawach Dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 roku, Dz. U. 1991, nr 120, poz. 526.
  • Kopeć D. (2013), Rzeczywistość (nie)edukacyjna osoby z głęboką niepełnosprawnością intelektualną. Zbiorowe instrumentalne studium przypadku, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
  • Kosakowski C. (2003), Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej, Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”.
  • Kościelska M. (1995), Oblicza upośledzenia, Warszawa: PWN.
  • Mazurek F. J. (2001), Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Lublin: Redakcja Wydaw. KUL.
  • Mikołajczyk-Lerman G. (2013), Między wykluczeniem a integracją – realizacja praw dziecka niepełnosprawnego i jego rodziny. Analiza socjologiczna, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
  • Mikrut A. (2013), O poszanowaniu godności osób z niepełnosprawnością. Idea a rzeczywistość, „Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne”.
  • Mikrut A. (2013), O prawie osób z niepełnosprawnością intelektualną do przeżywania i wyrażania swojej seksualności. Między ideą, deklaracjami a rzeczywistością. Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, Uniwersytet Gdański, Gdańsk–Sopot, 22–24 maja 2013 r.
  • Nowak M. (2005), Pedagogika personalistyczna, [w:] Z. Kwieciński. B. Śliwerski (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1, Warszawa: PWN.
  • Rudek I. (2008), Od niechęci do akceptacji. O wychowaniu dzieci do tolerancji wobec osób niepełnosprawnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
  • Szymczak M. (1978), Słownik języka polskiego, t. II, Warszawa: PWN.
  • Szczupał B. (2009), Godność osoby z niepełnosprawnością, Kraków: Wydawnictwo Naukowe „Akapit”.
  • Szychowiak B. (1996), Autonomia młodzieży z upośledzeniem umysłowym w jej odczuciu, [w:] W. Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych. Od diagnoz do prognoz i do działań, Poznań: Wydział Studiów Edukacyjnych UAM.
  • Twardowski A. (1993), Problemy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę, [w:] R. Ossowski (red.), Sytuacja życiowa dziecka niepełnosprawnego w rodzinie, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP.
  • Ustawa z 7 stycznia 1993 roku o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, Dz. U. 1993, nr 17, poz. 78.
  • Ustawa z 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz. U. 2000, nr 6, poz. 69.
  • Zawiślak A. (2011), Jakość życia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną, Warszawa: Difin.
  • Netografia. Wskaźniki zagrożenia ubóstwem w gospodarstwach domowych z osobami niepełnosprawnymi prawnie w latach 2004–2010, http//:www.niepelnosprawni.gov.pl/niepełnosprawność-w-liczbach-/ warunki-zycia/dane-na-podstawie-badania-budzet/ (dostęp: 15 X 2013).
  • Jaroszyński, P., Osoba: od maski do jaźni, http://www.ptta.pl/lsf/publikacje/osoba.pdf (dostęp: 7 X 2013).
  • Podrez E., Godność człowieka, http://www.kns.gower.pl/slownik/slownik.htm (dostęp: 7 X 2013).
  • Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_ deklaracja.php (dostęp: 25 X 2013)

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_j_2014_27_1_19
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.