Zdolność do autorehabilitacji jako konsekwencja wcześniejszych zabiegów wychowawczo-rehabilitacyjnych

• Authors: Joanna Konarska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorehabilitacja ujęta jest jako proces twórczy wobec samego siebie, którego sprawcą i odbiorcą jest ta sama osoba. Jest to działanie o charakterze kompensacyjnym, wymagające aktywnej postawy osoby z niepełnosprawnością wobec siebie samej. Zdolność do autorehabilitacji posiadają te osoby, których aktywność własna w dzieciństwie była podtrzymywana poprzez wychowanie rehabilitujące na poziomie stale motywującym do podejmowania nowych wyzwań. Autorehabilitacji towarzyszą procesy intelektualne i emocjonalne, pozwalające na ciągłą aktualizację i realną ocenę sytuacji emocjonalno-poznawczo-społecznej, w której znajduje się człowiek gotowy do działań autorehabilitacyjnych. Samorealizacja i autorehabilitacja mają ze sobą wiele wspólnego, ale autorehabilitacja nie dotyczy osób pełnosprawnych. Te elementy zachowania osoby z niepełnosprawnością, które nie są udziałem osób pełnosprawnych, mają charakter autorehabilitacyjny. Poprzez autorehabilitację dokonuje się zdolność do rezyliencji (resilience). Jest to zdolność organizmu do przystosowania się do warunków, w których – mimo utraconych wcześniej zdolności – może optymalnie funkcjonować dzięki reorganizacji pracy mózgu.

EN

Self-rehabilitation is understood as a creative process oriented on oneself, whose actor and target is the same person. Self-rehabilitation is an activity of compensative nature, which requires the persons with disability to adopt an active approach towards themselves. Self-rehabilitation ability characterizes those people whose own activity was sustained throughout their childhood at such a level that constantly motivated them to meet new challenges. Self-rehabilitation is accompanied by intellectual and emotional processes which enable continuous updating and realistic estimation of the current emotional-cognitive situation of the person prepared to undertake self-rehabilitational actions. Self-realization and self-rehabilitation have much in common, although self-rehabilitation does not refer to fully abled persons. The self-rehabilitational behaviours are those elements of behaviour that are observable in a person with disability but not in a fully abled person. Selfrehabilitation is the realization of the resilience potential, i.e. the organism’s ability to adapt to conditions in which – despite previously lost capabilities – it can achieve optimum performance, owing to the reorganization of brain functioning.

Keywords

PL

EN

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2014
• Volume: 27
• Issue: 1

Dates

published

2014

online

2015-05-26

Contributors

author

Joanna Konarska

References

• Ananiew B. G. (1969), Czelowiek kak predmiet poznanija, Leningrad.
• Bielicka I., Olechnowicz H. (1966), O chorobie sierocej małego dziecka. [w:] L. Wołoszynowa (red.), Materiały do nauczania psychologii, t. 2, Warszawa: PWN.
• Bowlby J. (2007), Przywiązanie, Warszawa: PWN.
• Dąbrowski K. (1984), Osobowość i jej kształtowanie poprzez dezintegrację pozytywną, Lublin: Ośrodek Higieny Psychicznej dla Ludzi Zdrowych.
• Erikson E. H. (2000), Dzieciństwo i społeczeństwo, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis”.
• Frankl V. E. (1978), Psychoterapia dla każdego, Warszawa: PAX.
• Frankl V. E. (1984), Homo patiens. Próba wyjaśnienia sensu cierpienia, Warszawa: PAX.
• Gałkowski T. (2006), Niepełnosprawność w perspektywie psychopatologii rozwojowej i rezyliencji, [w:] T. Gałkowski, E. Pisula (red.), Psychologia rehabilitacyjna. Wybrane zagadnienia, Warszawa: Wyd. Instytutu Psychologii PAN.
• Havighurst R. J. (1981), Developmental tasks and education, New York: Longmans & Green.
• Heckhausen J., Schulz R. (1995), A life-span theory of control, „Psychological Review”, 102 (2), 284–304.
• Konarska J. (2005), Sources of social activity of people with visual and motor impairments, „Social Behavior and Personality – an International Journal”, 33 (8), 751–766.
• Konarska J. (2008), Wyzwalanie aktywności własnej dziecka jako jedna z form skutecznej adaptacji, [w:] W. Pilecka, K. Bidziński, M. Pietrzkiewicz (red.), O poznawaniu siebie i świata przez dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Kielce: Wyd. Uniwersytetu Humanistyczno- Przyrodniczego.
• Konarska J. (2010), Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Kraków: Wyd. Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Konarska J. (2010a), Zadania rozwojowe i życiowe dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w kontekście dynamizowania osobistych oraz środowiskowych zasobów, [w:] B. Witkowska, K. Bidziński, P. Kurtek (red.), Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w realizacji zadań rozwojowych, Kielce: Wyd. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego.
• Konarska J. (2012), Aktywność komunikacyjna dzieci niewidomych jako warunek ich prawidłowego rozwoju i zapobieganie dystansowi społecznemu, [w:] M. Parchomiuk, B. Szabała (red.), Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej, t. I, Lublin: UMCS, s. 177–192.
• Konarska J. (2013), Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie późnego dzieciństwa i adolescencji, Kraków: Wyd. Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Konarska J. (2014), Kryzysy młodzieży z niepełnosprawnością versus kryzysy rodziców, [w:] D. Kubacka- Jasiecka, K. Mudyń (red.), Kryzysy i ich przezwyciężanie. Problemy interwencji i pomocy psychologicznej, Toruń: Wyd. A. Marszałek.
• Kozielecki J. (1987), Koncepcja transgresyjna człowieka, Warszawa: PWN.
• Kural M. (2008), Atrybuty atrakcyjności interpersonalnej osób niepełnosprawnych w percepcji ich pełnosprawnych rówieśników. Niepublikowana praca magisterska, Kraków: AP.
• Maslow A. H. (1986), W stronę psychologii istnienia, Warszawa: PAX.
• Reykowski J. (1970), Natura ludzka a potrzeby, „Etyka”, nr 6 s. 31–49.
• Reykowski J . (1982), Z zagadnień psychologii motywacji, Warszawa: WSiP.
• Sękowska Z. (1974), Kształcenie dzieci niewidomych, Warszawa: PWN.
• Sommers V. (1944), The Influence of Parental Attitudes and Social Environment on the Personality Development of the ASdolescent Blind. New York: American Foundation for the Blind.
• Twardowski A. (1991), Rodzina a dziecko niepełnosprawne, [w:] I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: WSiP.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2014.27.1.35