Samowychowanie w kontekście choroby terminalnej. Studium tanatopedagogiczne

• Authors: Grzegorz Godawa
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Choroba terminalna stanowi czynnik dekonstruujący rozwój człowieka. Nie oznacza to jednak, że zniekształcona zostanie jego osobowość. Założenie, że chory człowiek może być aktywnym podmiotem samowychowania, odwołuje się do aksjologicznych podstaw życia człowieka i jego rozwoju. Nawiązuje również do zdolności człowieka do przekraczania własnych ograniczeń. Samowychowanie realizowane w kontekście tanatycznym polega na podejmowaniu prób minimalizacji destrukcyjnego wpływu wszechogarniającego cierpienia (total pain) oraz rozwijania pozytywnych aspektów życia pacjenta. Samowychowanie związane z cierpieniem w wymiarze somatycznym, emocjonalnym, socjalnym i duchowym może dokonać się jedynie przy aktywnej postawie chorego. Tanatopedagogiczne spojrzenie na zagadnienie śmierci ukazuje kierunki oraz sposoby realizowania postulatu samowychowania człowieka.

EN

Terminal illness is a factor which disrupts human development. Yet, it does not mean that one’s personality will be distorted. The assumption that an ill person can be an active subject of selfeducation refers to the axiological basis of life and human development. It also refers to the ability to overcome one’s limitations. Self-education in the thanatological context consists in reducing the destructive influence of total pain and developing the positive aspects of the patient’s life. Selfeducation connected with suffering in somatic, emotional, social and spiritual dimension may be conducted only if the patient is active. Thanatological and pedagogical approach to the problem of death indicates the directions and ways of implementing the postulate of self-education.

Keywords

PL

EN

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2014
• Volume: 27
• Issue: 1

Dates

published

2014

online

2015-05-26

Contributors

author

Grzegorz Godawa

References

• Adamkiewicz M. (2004), Oblicza śmierci. Propedeutyka tanatologii, Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
• Binnebesel J. (2003), Opieka nad dziećmi i młodzieżą z chorobą nowotworową w doświadczeniu pacjentów, Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Binnebesel J. (2013), Tanatopedagogika w doświadczeniu wielowymiarowości człowieka i śmierci, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Block B. L. (2013), Nadzieja onkologicznie chorych, [w:] D. M. Krzyżanowski, M. Payne, A. M. Fal (red.), Ból i cierpienie – ujęcie interdyscyplinarne. Żyć godnie do końca, Wrocław: Wydawnictwo PRESSCOM.
• Dąbrowski K. (1986), Trud istnienia, Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
• De Walden-Gałuszko K. (2008), Problemy psychiczne, duchowe i etyczne, [w:] K. de Walden-Gałuszko (red.), Pielęgniarstwo w opiece paliatywno-hospicyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• De Walden-Gałuszko K. (1992), Wybrane zagadnienia psychoonkologii i psychotanatologii, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• De Walden-Gałuszko K. (2012), Psychoonkologia w praktyce klinicznej, Warszawa : Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• De Walden-Gałuszko K. (2008), Założenia i podstawy ruchu hospicyjnego, [w:] K. de Walden- Gałuszko (red.), Pielęgniarstwo w opiece paliatywno-hospicyjnej, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Frankl V. E. (2013), Bóg ukryty. W poszukiwaniu ostatecznego sensu, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Frankl V. E. (2010), Wola sensu. Założenia i zastosowanie logoterapii, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Godawa G. (2011), Wsparcie psychopedagogiczne rodziny dziecka w „cierpieniu wszechogarniającym” realizowane w warunkach hospicyjnych, „Analecta Cracoviensia”, 43.
• Grzybowski P. (2013), Kostucha w domu i w szkole. www.dninauki.ukw.edu.pl (31.07.2013).
• Heszen I., Sęk H. (2007), Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jan Paweł II (1999), Adhortacja apostolska „Christifideleslaici”, Wrocław: Wydawnictwo Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna.
• Jundziłł E., Pawłowska R. (2010), Pedagog wobec osoby chorego, Gdańsk: Wydawnictwo HARMONIA.'
• Jundziłł I. (1997), Samowychowanie, [w:] W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna, Warszawa: Wydawnictwo EUNDACJA INNOWACJA.
• Kaczkowski J. (2010), Dialogiczna struktura opieki terminalnej, [w:] M. Górecki (red.), Prawda umierania i tajemnica śmierci, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
• Kołek B., Spalek A. (2007), Samowychowanie w ujęciu Jana Pawła II drogą wprowadzania w świat wartości, [w:] K. Chałas (red.), Wychowanie ku wartościom w świetle nauczania Jana Pawła II. Elementy teorii i praktyki, t. 3, Lublin–Kielce: Wydawnictwo JEDNOŚĆ.
• Kowalczyk M. (2010), Choroba jako cierpienie wszechogarniające, [w:] J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak, A. Paczkowska (red.), Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej, Gdańsk: Wydawnictwo Fundacja Hospicyjna.
• Kowalik S. (2005), Osoby niepełnosprawne i psychologiczne aspekty ich rehabilitacji, [w:] H. Sęk (red.), Psychologia kliniczna, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krakowiak P. (2010), Duchowo-religijne aspekty opieki paliatywno-hospicyjnej, [w:] J. Binnebesel, A. Janowicz, P. Krakowiak, A. Paczkowska (red.), Pozamedyczne aspekty opieki paliatywno- -hospicyjnej, Gdańsk: Wydawnictwo Fundacja Hospicyjna.
• Makselon J. (1998), Lęk wobec śmierci, Kraków: Wydawnictwo Polskie
• Makselon J. (1983), Struktura wartości a postawa wobec śmierci. Studium z tanatopsychologii, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Mastalski J. (2002), Zarys teorii wychowania, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAT.
• Naumiuk A. (2010), O śmierci w procesie wychowania, [w:] M. Górecki (red.), Prawda umierania i tajemnica śmierci, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
• Okoń W. (2004), Samowychowanie, [w:] W. Okoń (red.), Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
• Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z. (2002), Psychologia wychowawcza, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pytka L. (2010), Asymilacja i amnezja śmierci, [w:] M. Górecki (red.), Prawda umierania i tajemnica śmierci, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „ŻAK”.
• Śliwerski B. (2010), Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Sujak E. (1987), Rozważania o ludzkim rozwoju, Kraków: Wydawnictwo „ZNAK”.
• Szczepaniak L. (2008), Troska o dziecko umierające w szpitalu. Studium z pogranicza medycyny i teologii moralnej, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Teologicznego Księży Misjonarzy.
• Urbański S. (2000), Wprowadzenie, [w:] S. Urbański (red.), Wychowanie w nauczaniu Jana Pawła II (1978–1999), Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości im. Bogdana Jańskiego.
• Wrona-Polańska H. (2011), Twórcze zmaganie się ze stresem szansą na zdrowie. Funkcjonalny model zdrowia osób po transplantacji szpiku kostnego, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zellma A. (2007), Samowychowanie, [w:] C. Rogowski (red.), Leksykon pedagogiki religii, Warszawa: Wydawnictwo Księży Werbistów „Verbinum”.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2014.27.1.57