Niepełnosprawność wzrokowa a samowychowanie – wybrane aspekty psychospołeczne

• Authors: Kornelia Czerwińska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tekst rozpoczyna omówienie głównych założeń współczesnych koncepcji wychowania ukierunkowanych na rozwój u wychowanka kompetencji umożliwiających mu samorealizację. Analiza celów, funkcji i form oddziaływań wychowawczych, prowadzonych zgodnie ze współczesnymi teoriami rozwoju człowieka w biegu życia, została odniesiona do specyfiki funkcjonowania dziecka z dysfunkcją wzroku. Przedstawiono podstawowe następstwa psychospołeczne niepełnosprawności wzrokowej oraz znaczenie właściwie prowadzonego wychowania rehabilitującego dla rozwoju zdolności samowychowawczych dziecka niewidomego i słabowidzącego.

EN

The text begins with the discussion of the main ideas of contemporary education concepts aimed at developing such competencies in the student which enable her/his self-realization. The analysis of goals, functions and forms of educational activities carried out according to the contemporary theories of human development is referred to the specific situation of a child with visual impairment. Basic psychosocial functional implications of visual impairment are presented and the importance of adequate education and rehabilitation for the development of self-educational abilities of blind and low vision children is emphasized.

Keywords

PL

EN

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2014
• Volume: 27
• Issue: 1

Dates

published

2014

online

2015-05-26

Contributors

author

Kornelia Czerwińska

References

• Bartkowski J. (2007), Między stygmatyzacją a odrzuceniem. System szkolny a przygotowanie zawodowe młodych osób niepełnosprawnych, [w:] E. Giermanowska (red.), Młodzi niepełnosprawni – aktywizacja zawodowa i nietypowe formy zatrudnienia, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych.
• Bilewicz M. (2012), Poziom pełnienia ról społecznych przez młodzież z uszkodzonym wzrokiem, [w:] Z. Palak, D. Chimicz, A. Pawlak (red.), Wielość obszarów we współczesnej pedagogice specjalnej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Bilińska-Suchanek E., Jarecka-Żyluk M. (2005), Przygotowanie nauczyciela do dekonstrukcji kultury w edukacji. Model kształtowania postawy krytycznej ucznia, [w:] W. Hörner, M. S. Szymański (red.), Nauczyciel i kształcenie nauczycieli. Zmiany i wyzwania, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Bokszański Z. (1995), Tożsamość a zmiana społeczna, „Studia Socjologiczne”, 4.
• Brzezińska A. (2005), Społeczna psychologia rozwoju, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Czerwińska K. (2009a), Depresyjność młodzieży z niepełnosprawnością wzrokową – komunikat z badań, [w:] C. Kosakowski, A. Krause, M. Wójcik (red.), Relacje i doświadczenia społeczne osób z niepełnosprawnością. Dyskursy pedagogiki specjalnej, Toruń–Olsztyn: Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT.
• Czerwińska K. (2009b), Poczucie koherencji a poziom depresyjności u młodzieży z niepełnosprawnością wzrokową, [w:] T. Żółkowska, I. Ramik-Mażewska (red.), Wielowymiarowość edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością. Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, Szczecin: Uniwersytet Szczeciński.
• Dopierała M. M. (2011), Wykorzystanie pomocy optycznych, nieoptycznych i optyczno-elektronicznych przez uczniów słabowidzących. Niepublikowana praca licencjacka, Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
• Gałkowski T. (2006), Niepełnosprawność w perspektywie psychopatologii rozwojowej i rezyliencji. [w:] T. Gałkowski, E. Pisula (red.), Psychologia rehabilitacyjna. Wybrane zagadnienia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Hryniewicka A. (2007), O nowej tendencji w ujmowaniu problematyki niepełnosprawności i rehabilitacji, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 1.
• Hryniewicka A. (2005), Problem niepełnosprawności w okresie adolescencji, [w:] B. Szczupał (red.), Młodzież niepełnosprawna – szanse i zagrożenia w aktualnej rzeczywistości społecznej, Kraków: Wydawnictwo Naukowe AKAPIT.
• Konarska J. (2012), Aktywność komunikacyjna dzieci niewidomych jako warunek ich prawidłowego rozwoju i zapobieganie dystansowi społecznemu, [w:] M. Parchomiuk, B. Szabała (red.), Dystans społeczny wobec osób z niepełnosprawnością jako problem pedagogiki specjalnej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Konarska J. (2010), Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Kowalik S. (2007), Psychologia rehabilitacji, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Krause A. (2010), Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Kron F. W. (2012), Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Kupisiewicz C., Kupisiewicz M. (2009), Słownik pedagogiczny, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Kupisiewicz M. (2013), Słownik pedagogiki specjalnej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Majewski T. (2002), Tyflopsychologia rozwojowa. Psychologia dzieci niewidomych i słabowidzących, Warszawa: Polski Związek Niewidomych.
• Maloney P. L. (1981), Practical Guidance For Parents of the Visually Handicaped Preschooler, Springfield Charles C Thomas Publisher.
• Nowak-Dziemianowicz M. (2011), Narracja–Tożsamość–Wychowanie. Perspektywa przejścia i zmiany, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 3.
• Ossowski R. (1999a), Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji, Bydgoszcz: Wydawnictwo WSP.
• Ossowski R. (1999b), Wychowanie dzieci niesprawnych sensorycznie, [w:] I. Obuchowska (red.), Dziecko niepełnosprawne w rodzinie, Warszawa: WSiP.
• Sękowski A., Klinkosz W. (2003), Powodzenie w studiach osób niewidomych i słabowidzących a niektóre cechy osobowości, „Czasopismo Psychologiczne”, 1.
• Sękowski T. (2001), Psychologiczne aspekty rehabilitacji zawodowej osób niewidomych zatrudnionych w warunkach pełnej i częściowej integracji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Siegień-Matyjewicz A. J. (2006), Samorealizacja, [w:] Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. V, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Sińska J. (2006), Matka i dziecko z uszkodzonym wzrokiem – transakcyjny model wspomagania interakcji, [w:] T. Gałkowski, E. Pisula (red.), Psychologia rehabilitacyjna. Wybrane zagadnienia, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Skoczylas E. (2013), Wspieranie rodzin dzieci z dysfunkcją wzroku, [w:] B. Sidor-Piekarska (red.), Kompetentne wspieranie osób z niepełnosprawnością, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Skrzypek-Siwińska E. (2004), Odbiór świata przez osoby niewidome, „Laski”, 3/4.
• Smykowska D. (2010), Rodzina wychowująca dziecko z niepełnosprawnością, [w:] I. Janicka (red.), Rodzice i dzieci w różnych systemach rodzinnych, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Sowa J. (2008), Aksjologiczny kontekst procesu rehabilitacji, [w:] Z. Palak (red.), Pedagog specjalny w procesie edukacji, rehabilitacji i resocjalizacji, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Sowa J. (2011), Etyczne aspekty rehabilitacji, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 2.
• Stasiak M. K. (2005), Metodyka pracy nad rozwojem podmiotu, Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej.
• Szabała B. (2013a), Radzenie sobie w sytuacjach trudnych a kompetencje społeczne studentów z niepełnosprawnością wzrokową, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo”, 1.
• Szabała B. (2013b), Wsparcie społeczne a kompetencje społeczne młodzieży niewidomej, „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, 1.
• Śliwerski B. (2010), Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Twardowski A. (2012), Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami w środowisku rodzinnym, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Tyszkowa M. (2010), Rozwój jednostki w cyklu życia: teoria i metodologia badań, Poznań: Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk UAM.
• Urbańczak-Psuja A. (2003), Integracja społeczna w rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących, „Laski”, 4/5.
• Walter N. (2007), Nowe media dla niewidomych i słabowidzących, Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
• Walthes R. (2007), Tyflopedagogika, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Wawrowska E. (2011), W rodzinie niewidomego dziecka, [w:] H. Liberska (red.), Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Wojciechowski F. (2007), Niepełnosprawność. Rodzina. Dorastanie, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2014.27.1.71