O wychowaniu, którego zabrakło – kilka uwag na marginesie badań nad kształceniem integracyjnym i inkluzyjnym

• Authors: Zenon Gajdzica
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule stawiam tezę, że wychowanie należy obecnie do zagadnień zaniechanych, niepojawiających się wcale lub co najwyżej kontekstowo w opracowaniach z zakresu pedagogiki specjalnej, szczególnie w obszarze edukacji integracyjnej i inkluzyjnej. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej została przedstawiona analiza miejsca wychowania w przedmiocie pedagogiki specjalnej, celach oraz zasadach formułowanych na jej gruncie. W drugiej przedstawiono trzy analizy służące weryfikacji sformułowanej tezy. Pierwsza – obejmuje przegląd aktualnie dostępnych w witrynach internetowych opracowań zwartych, zakwalifikowanych do działu pedagogika specjalna. Druga – to przegląd tytułów rozdziałów (poświęconych edukacji integracyjnej i inkluzyjnej) czternastu prac zbiorowych, pokonferencyjnych, opublikowanych w latach 2000–2013, w trzeciej zostały przedstawione wyniki trzech dyskusji grupowych nauczycieli szkół integracyjnych. Wszystkie trzy analizy ukierunkowane zostały na zidentyfikowanie obecności kategorii wychowania. Trzecia część opracowania zawiera konkluzje końcowe.

EN

In the presented study, the thesis is put forward that education belongs to the neglected issues which hardly ever appear (and only contextually) in expert literature on special pedagogy, especially in the field of integrated and inclusive education. The article consists of three parts. In the first part, there has been presented an analysis of the rank of education in special pedagogy as well as the goals and principles formulated on its ground. The second part comprises three analyses aiming at the verification of the formulated thesis. The first analysis contains an overview of currently accessible (on the Internet) titles of books qualified to the special pedagogy section; the second one is an overview of chapter titles (on integrated and inclusive education) of 14 collective works published in the years 2000–2013 as conference proceedings; the third one presents the results of three discussion panels consisting of teachers from integrated schools. All the three analyses were directed towards identifying the presence of the category of education. The third part of the text comprises the final conclusions.

Keywords

PL

edukacja integracyjna i inkluzyjna; wychowanie; przegląd publikacji

EN

integrative and inclusive education; upbringing; overview of publications

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 1

Dates

published

2015

online

2015-09-02

Contributors

author

Zenon Gajdzica

References

• Antoszewska B., Kosakowski C. (red.) (2010), Uwarunkowania i kierunki rozwoju pedagogiki specjalnej, „Dyskursy Pedagogiki Specjalnej”, t. 10, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Baczała D., Błeszyński J. J., Zaorska M. (red.) (2009), Osoba z niepełnosprawnością – opieka, terapia, wsparcie, Toruń: Wydawnictwo UMK.
• Baran J., Olszewski S. (red.) (2006), Świat pełen znaczeń – kultura i niepełnosprawność, Kraków: Impuls.
• Bohnasack R. (2004), Dyskusja grupowa – teoria i praktyka rekonstrukcji kolektywnych wzorów orientacji, [w:] S. Krzychała (red.), Społeczne przestrzenie doświadczenia. Metoda interpretacji dokumentarnej, Wrocław: WN DSWE TWP.
• Bronk A. (2003), Czy pedagogika jest nauką autonomiczną? [w:] M. Nowak, T. Ożóg, A. Rynio (red.), W trosce o integralne wychowanie, Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Chrzanowska I., Jachimczak B., Pawelczak K. (red.) (2013), Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu. W poszukiwaniu pozytywów, Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Cudak S. (2007), Wychowawcze i emocjonalne funkcjonowanie rodziny z dzieckiem niepełnosprawnym, Łódź: Wydawnictwo: AH-E.
• Doroszewska J. (1989), Pedagogika specjalna, t. 1, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Dykcik W. (2001), Wprowadzenie w przedmiot pedagogiki specjalnej, [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna, Poznań: Wydawnictwo UAM.
• Gajdzica Z. (2013), Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej, Kraków–Katowice: Impuls.
• Gąsior H. (1992), Dydaktyka społecznie niedostosowanych jako dział pedagogiki specjalnej, [w:] H. Gąsior (red.), Nauczanie społecznie niedostosowanych, Katowice: Wydawnictwo UŚ.
• Gnitecki J. (2008), Eksplikacja pojęcia „przedmiot badań pedagogiki”, [w:] K. Rubacha (red.), Konceptualizacja przedmiotu badań pedagogiki, Kraków: Impuls.
• Górniewicz E., Krause A. (red.) (2002), Od tradycjonalizmu do ponowoczesności, Dyskursy pedagogiki specjalnej, Olsztyn: Wydawnictwo UW-M.
• Grzegorzewska M. (1964), Pedagogika specjalna, Warszawa: Wydawnictwo PIPS.
• Jachimczak B., Olszewska B., Podgórska-Jachnik D. (2007) (red.), Miejsce Innego we współczesnych naukach o wychowaniu, Łódź: Wydawnictwo Satordruk.pl.
• Kazanowski Z., Osik-Chudowolska D. (red.) (2003), Integracja osób niepełnosprawnych w edukacji i interakcjach społecznych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kirejczyk K. (1981), Zasady ogólne w pedagogice upośledzonych umysłowo, [w:] K. Kirejczyk (red.), Upośledzenie umysłowe – pedagogika, Warszawa: PWN.
• Klinik A. (red.) (2012), Problematyka osób niepełnosprawnych w oglądzie teoretyków i praktyków, „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych”, t. 15, Katowice–Kraków: Impuls.
• Krause A. (2008), O wychowaniu – rozważania na kanwie „Listów do młodego nauczyciela” Marii Grzegorzewskiej w kontekście pedagogiki emancypacyjnej, [w:] U. Bartnikowska, C. Kosakowski, A. Krause (red.), Współczesne problemy pedagogiki specjalnej. Dyskursy pedagogiki specjalnej, Olsztyn: Wydawnictwo UW-M.
• Kron F. W. (2012), Pedagogika. Kluczowe zagadnienia, Sopot: GWP.
• Kwaśniewska G., Wojnarska A. (red.) (2004), Aktualne problemy wsparcia społecznego osób niepełnosprawnych, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.) (2003), Pedagogika. Podręcznik akademicki, t. 1–2, Warszawa: PWN.
• Lipkowski O. (1977), Pedagogika specjalna. Zarys, Warszawa: PWN.
• Lipkowski O. (1980), Podstawy pedagogiki specjalnej, [w:] A. Hulek (red.), Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa: PWN.
• Palak Z. (red.) (2001), Pedagogika specjalna w zreformowanym ustroju szkolnym, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Rakowska A., Baran J. (red.) (2000), Dylematy pedagogiki specjalnej, Kraków: Wydawnictwo AP.
• Sękowska Z. (1985), Pedagogika specjalna. Zarys, Warszawa: PWN.
• Sękowska Z. (1998), Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej, Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
• Witek A., Kazanowski Z. (2001), Poglądy nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych na temat praktycznych aspektów wychowania integracyjnego, [w:] Z. Palak (red.), Pedagogika specjalna w zreformowanym ustroju szkolnym, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Witkowska B., Bidziński K., Kurtek P. (red.) (2010), Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w realizacji zadań rozwojowych, Kielce: Wydawnictwo UH-P.
• Żółkowska T. (red.) (2005), Pedagogika specjalna – aktualne osiągnięcia i wyzwania, Szczecin: In plus.
• Żółkowska T., Wlazło M. (red.) (2008), Socjopedagogiczne aspekty rehabilitacji osób niepełnosprawnych, t. III, Szczecin: Wydawnictwo US.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2015.28.1.153