Aksjopsychologiczne sprostowanie ideologii totalitarnych w epoсe globalizacji

• Authors: Zinoviia Karpenko
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article states that ideologisms are certain elements of an ideology which, by manifesting the political culture of society, fill it with a specific ethnical content. Ideologisms are embodied in myths, legends, traditions, collective conceptions, propaganda narratives, typical social illusions, etc. They represent the historical experience of the people, and, in the first place, render their geopolitical, crathological, militaristic aspirations in the context of their own ideological views and attitudes to other ethnic and cultural communities. Totalitarian ideologisms express a destructive subject-object attitude of certain society (the state) to large out-groups in terms of their usefulness for its own interests and are typical of totalitarian societies. Constructive ideologisms are based on the culture of tolerance and respect for the dignity of others; they are an example of a subject-subject attitude which is inherent in a democratic society.

PL

Artykuł stanowi o tym, że ideologizmy są pewnymi specyficznymi elementami ideologii, które przejawiają kulturę polityczną społeczeństwa, wypełniają ją konkretną treścią etniczną. Ideologizmy zawarte są w mitach, legendach, tradycjach, przedstawieniach zbiorowych, narracjach propagandowych, typowych złudzeniach społecznych itd. Reprezentują one historyczne doświadczenia pierwszych ludzi i wyrażają ich geopolityczne, władcze, militarystyczne aspiracje w kontekście własnych ideologicznych poglądów i nastawień do innych grup etnicznych i kulturowych. Totalitarna ideologia reprezentuje destrukcyjną postawę podmiot – przedmiot pewnego społeczeństwa (państwa) do dużych grup, obcych, pod kątem ich przydatności dla własnych interesów; są one typowe dla społeczeństw totalitarnych. Konstruktywna ideologia jest oparta na kulturze, tolerancji i szacunku dla godności innych. Jest ona przykładem postawy subiektywnej, charakterystycznej dla społeczeństwa demokratycznego.

Keywords

EN

axiopsychology; globalism; ideology; totalitarianism; tolerance

PL

aksjopsychologia; globalizm; ideologia; totalitaryzm; tolerancja

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-09-07

Contributors

author

Zinoviia Karpenko

References

• Асмолов А., Шехтер Е. (2013), Черноризов А. Историко-эволюционный синтез: взаимная помощь как фактор эволюции, «Вопросы психологии», 6.
• Alexander B.K. (2008), The Globalisation of Addiction. A Study in the Poverty of the Spirit, New York.
• Грицанов A. (2001), Идеология, [в:] A. Грицанов (ред.), Всемирная энциклопедия: Философия, Moсква, Mинск.
• Юревич А. (2013), К проблеме базових компонентов национального менталитета, «Психологический журнал», 4.
• Kaldor M., Vejvoda I. (eds.) (1999), Democratization in Central and Eastern Europe, London, New York.
• Карпинский К. (2013), Конфликт ценностей как предпосылка смысложизненного кризиса в развитии личности, «Вопросы психологии», 1.
• Nissen М. (2015), Meeting Youth in Movement and on Neutral Ground, “Dialogic Pedagogy: An International Online Journal”, 3.
• Почебут Л. (2013), Межкультурная коммуникативная компетентность как выражение человеческих отношений, «Психологический журнал», 4.
• Рачева E. (2014), Академик Александр Асмолов: «Грядущий хам стал хамом нынешним», www.colta.ru/articles/society/4588 (access: 11.09.2015).
• Степин В. (2001), Культура, [в:] A. Грицанов (ред.), Всемирная энциклопедия: Философия, Moсква, Mинск.
• Шаюк О. (2014), Психосутнісна характеристика толерантності в контексті аксіологічного підходу, «Вітакультурний млин: методологічний альманах», 16.
• Вербер Б. (2011), Тайна богов, Москва.
• Vusatyuk O. (2014), Social Mythology of the Globalization Era, “Scientific Notes of Taurida National V.І. Vernadsky University. Series: Philosophy. Culturology. Political Sciences. Sociology”, 1–2.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2015.28.2.59