Narzędzia diagnostyczne w badaniach nad systemem wartości i orientacjami życiowymi przyszłych pedagogów. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod

• Authors: Ihor Halian
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article investigates the issue of methodical approaches to the research of the value-semantic sphere of the personality. It is noted that the choice of research methods is made on the basis of the analysis of methodical approaches which are used in the sphere of planning, organizing and conducting empirical research of values and meaning of life and phenomena close to them. On the basis of certain criteria there appear some approaches which can be applied to an empirical study of the level of development of the value-semantic sphere of future teachers. The author marks a fundamental difference and similarity between the peculiarities of using experimental, psychometric, projective, psycho-semantic, phenomenological, narrative and biographical methodical approaches. Based on the presented theoretical considerations it is concluded that the desire to synthesize different approaches creates a combined qualitative and quantitative approach to the empirical study of the value-semantic sphere where drawbacks of some methodical approaches are balanced with benefits of others.

PL

Autor artykułu przedstawia problem wyboru podejść metodycznych do badań wartościowo-znaczeniowej zawartości osobowości. Podkreślono, iż wybór metod badawczych odbywa się na zasadzie analizy strategii metodycznych, stosowanych w zakresie planowania, organizacji i przeprowadzania badań empirycznych wartości i sensu życia oraz fenomenów z nimi spokrewnionych. Przedstawiono podstawowe podejścia do empirycznego badania poziomu rozwoju wartościowo-znaczeniowej zawartości osobowości przyszłych nauczycieli. Zauważono podstawowe różnice i podobieństwa w osobliwościach stosowania eksperymentalnego, psychometrycznego, projekcyjnego, psychosemantycznego, fenomenologicznego, narracyjnego oraz biograficznego podejścia metodycznego. Na podstawie zaproponowanych dociekań teoretycznych wyciągnięto wniosek, że dążenie do systematyzacji różnorodnych podejść generuje wspólne podejście jakościowe i ilościowe do empirycznego badania zawartości wartościowo-znaczeniowej, w którego ramach wady jednych podejść metodycznych zostają zrównoważone przez zalety innych.

Keywords

EN

values; meaning; agent; object; subjective

PL

wartości; znaczenie; podmiotowy; subiektywny; przedmiotowy

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2015
• Volume: 28
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-09-07

Contributors

author

Ihor Halian

References

• Абульханова-Славская К. (1981), Развитие личности в процессе жизнедея¬тельности, [in:] Л. Анцыферова (ред.), Психология формирования и развития личности, Москва.
• Анцыферова Л. (1992), Желаю молодым большой научной честности (Бе¬седу провел В. Артамонов), «Психологический журнал», 13, 4.
• Артемьева Е. (1999), Основы психологии субъективной семантики, Москва.
• Балл Г. (2006), Психология в рациогуманистической перспективе: Избранные работы, Киев.
• Божович Л. (1968), Личность и ее формирование в детском воз¬расте, Москва.
• Братусь Б. (1981), К изучению смысловой сферы личности, «Вестник Московского Университета», 14, 2.
• Hermans H. (2000), Autonarracje. Tworzenie znaczen w psychoterapii, Warszawa.
• Карпинский К. (2008), Опросник смысложизненного кризиса: монография, Гродно.
• Kaufman S. (1986), The Ageless Self: Sources of Meaning in Late Life, Madison.
• Леонтьев Д. (1998), Тематический апперцептивный тест, Москва.
• Леонтьев Д. (2000), Тест смысложизненных ориентации (СЖО). 2-е изд., Москва.
• Логинова Н.А. (1986), Биографический метод в свете идей Б.Г.Ананьева, «Вопросы психологии», 5.
• McAdams D. (2001), The Psychology of Life Stories, “Review of General Psychology”, 5.
• Патяева Е. (1983), Ситуативное развитие и уровни мотивации, «Вестник Московского Университета», 14, 4.
• Петренко В. (1988), Психосемантика сознания, Москва.
• Potter J., Wetherell M. (1987), Discourse and Social Psychology. Beyond Attitudes and Behaviour, London.
• Reker G.T., Peacock E. (1981), The Life Attitude Profile (LAP): a Multidimensional Instrument for Assessing Attitudes Towards Life, “Canadian Journal of Aging”, 3.
• Смирнов С. (1996), Анализ опыта разработки эксперименталь¬ных методов изучения ценностей, «Психологичес¬кий журнал», 17, 1.
• Thomae H. (1988), Das Individuum und seine Welt, Zurich.
• Чудновский В. (1991), Нравственная устойчивость личности, Москва.
• Чудновский В. (1993), К проблеме соотношения „внешнего” и „внутреннего” в психологии, «Психологический журнал», 14, 5.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2015.28.2.7