Budowanie odporności psychicznej uczniów szkół muzycznych

• Authors: Barbara Anna Wojtanowska-Janusz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszej pracy jest przybliżenie kluczowych pojęć związanych z koncepcją odporności psychicznej, czyli resilience, oraz przedstawienie wybranych metod wspierania i budowania jej w warunkach edukacji artystycznej. W literaturze dotyczącej resilience dowiedziono istnienie różnych czynników chroniących istotnych w budowaniu odporności, takich jak: relacje i więzi z bliskimi, indywidualne cechy i zdolności dziecka, środowisko szkolne oraz środowisko pozaszkolne. W artykule podkreślono ważność warsztatów psychoedukacyjnych we wzmacnianiu poczucia skuteczności oraz pewności siebie i w kształtowaniu umiejętności radzenia sobie ze stresem. Szkoła i prowadzone w niej działania profilaktyczne są istotne w adaptacji uczniów. Programy pozytywnej profilaktyki mają wpływ na lepsze przygotowanie młodzieży do radzenia sobie ze stresem w życiu codziennym. Założenie to legło u podstaw przedstawionej tutaj struktury prowadzonych w szkołach muzycznych warsztatów „Oswoić tremę”, mających za zadanie kształtować w uczniach umiejętność radzenia sobie ze stresem w czasie publicznych występów.

EN

The aim of the article is to clarify key terminology connected with the concept of psychological resilience and to present the chosen methods of supporting and developing resilience in the artistic educational environment. In the literature concerning resilience the existence of various protective factors, vital for developing such resilience (as bonds with relations, individual characteristic features and abilities of a child, the school and off-school environment) has been proved. In the article the importance of psycho-educational workshops has been pointed out in enhancing the sense of efficacy, self-confidence and developing the ability to cope with stress. The school and its prophylactic actions are essential to positive adaptation of its students. Programmes of positive prophylactics have influence on the youth and help them prepare to cope with stress in everyday life. On the basis of that assumption the structure of workshops “To tame stage fright” has been presented. Those workshops, held in music schools, serve to shape the students’ ability to cope with stage fright during public performances.Key words: psychological resilience, stage fright, music school.

Keywords

PL

resilience; odporność psychiczna; trema; szkoła muzyczna

EN

psychological resilience; stage fright; music school

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2016
• Volume: 29
• Issue: 3

Dates

published

2016

online

2017-06-28

Contributors

author

Barbara Anna Wojtanowska-Janusz

References

• Benard B. (2004), Resiliency: What we have learned, San Francisco: WestEd.
• Blecharz J. (2006), Psychologia we współczesnym sporcie – punkt wyjścia i możliwości rozwoju, „Przegląd Psychologiczny”, 49 (4), 445–462.
• Block J., Kremen A. (1996), IQ and ego-resiliency: conceptual and empirical connections and separateness, “Journal of Personality and Social Psychology”, 70 (2), 349–361, DOI:http://dx.doi.
• org/10.1037/0022-3514.70.2.349.
• Borucka A., Ostaszewski K. (2008), Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, „Medycyna Wieku Rozwojowego”, 12, 587–597.
• Borys B. (2010), Zasoby zdrowotne w psychice człowieka, „Forum Medycyny Rodzinnej”,1, 44–52.
• Deckro G.R., Ballinger K.M., Hoyt M.i in. (2002), The evaluation of a mind/body intervention to reduce psychological distress and perceived stress in college students, “Journal of American College Health”, 50, 281–287, DOI: http://dx.doi.org/10.1080/07448480209603446.
• Doll B., Lyon M.A. (1998), Risk and resilience: Implications for the delivery of educational and mental health services in the schools, “School Psychology Review”, 27, 348–363.
• Dziegielewski S.F., Roest-Marti S., Turnage B. (2004), Addressing stress with social work students: a controlled evaluation, “Journal of Social Work Education”, 40, 105–119.
• Fredrickson B.L., Branigan C. (2005), Positive emotions broaden the scope of attention and thought-action repertoires, “Cognition & Emotion”, 19 (3), 313–332, DOI: http://dx.doi.org/10.1080/02699930441000238.
• Frey K. (1998), Introduction to Resiliency, [na:] http://www.westga.edu/~vickir/MentalHealth/
• MH04%20DMHTraining/Introduction%20to%20Resiliency.pdf [dostęp: 10.02.2016].
• Grotberg E. (2000), Zwiększanie odporności psychicznej – wzmacnianie sił duchowych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Grzegorzewska I. (2011), Odporność psychiczna dzieci i młodzieży – wyzwania dla współczesnej edukacji, „Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja”, 1 (53), 37–51.
• Henderson N., Milstein M.M. (1996), Resiliency in schools: Making it happen for students and educators, Thousand Oaks: Corwin Press, Inc.
• Junik W. (2011), Zjawisko rezyliencji – wybrane problem metodologiczne, [w:] W. Junik (red.), Resilience. Teoria – badania – praktyka, Warszawa: Parpamedia, 47–66.
• Kanevsky L., Corke M., Frangkiser L. (2008), The academic resilience and psychosocial characteristics of inner-city English learners in a museum-based school program, “Education & Urban Society”, 40 (4), 452–475.
• Kaplan C.P., Turner S., Norman E., Stillson K. (1996), Promoting resilience strategies: A modified consultation model, “Social Work in Education”,18 (3), 158–168.
• Karpińska M. (2003), Trema, stres przed występem. Jak sobie z nimi radzić, „Twoja Muza”, 1, 59–60.
• Kępińska-Welbel J. (1990), Trema u muzyków, [w:] K. Miklaszewski, M. Meyer-Borysewicz (red.), Psychologia muzyki – problemy, zadania, perspektywy, Warszawa: Wydawnictwo Akademii Muzycznej im. F. Chopina, 468–474.
• Luthar S. (2006), Resilience in development: A synthesis of research across five decade, [w:] S. Cicchetti, S. Cohen (red.), Developmental Psychopathology: risk, disorder and adaptation, cz. III, Nowy Jork: Wiley Publishing, 740–795.
• Wolfe M.L. (1989), Correlates of Adaptive and Maladaptive Musical Performance Anxiety, „Medical Problems of Performing Artists”, 4, 49–56.
• Merrell K.W. (2010), Linking prevention science and social and emotional learning: The Oregon resiliency project, “Psychology in the Schools”, 47 (1), 55–70.
• Nadolska K., Sęk H. (2007), Społeczny kontekst odkrywania wiedzy o zasobach odpornościowych, czyli czym jest resilience i jak ono funkcjonuje, [w:] Ł. Kaczmarek, A. Słysz (red.), Bliżej serca. Zdrowie i emocje, Poznań: Wydawnictwo UAM, 13–37.
• Nowicki D. (2004), Poprzez psychologiczny trening sportowy do mistrzostwa, [w:] M. Krawczyński, D. Nowicki (red.), Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży, Warszawa: Wydawnictwo COS, 117–144.
• Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008), Osobowość: stres a zdrowie, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Ogińska-Bulik N., Juczyński Z. (2008a), Metody badań. Skala Pomiaru Prężności (SPP-25), „Nowiny Psychologiczne”, 3, 39–56.
• Ostaszewski K. (2014), Zachowania ryzykowne młodzieży w perspektywie mechanizmów resilience, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
• Rickinson B. (1997), Evaluating the effectiveness of counselin intervention with final year undergraduates, “CounsPsychol Q”, 10, 271–285.
• Rutter M. (1993), Resilience: some conceptual considerations, “Journal of Adolescent Health”, 14, 626–631, DOI: http://dx.doi.org/10.1016/1054-139X(93)90196-V.
• Rutter M. (2012), Resilience as a dynamic concept, “Development and Psychopathology”, 24, 335–344, DOI: http://dx.doi.org/10.1017/S0954579412000028.
• Shapiro S.L., Schwartz G.E., Bonner G. (1998), Effects of mindfulness-based stress reduction on medical and premedical students, “Journal of Behavioral Medicine”, 21, 581–599.
• Szulc M., Olszak A. (2012), Wybrane psychologiczne wyznaczniki tremy koncertujących muzyków profesjonalistów iamatorów, „Estetyka i Krytyka”, 25 (2), 201–230.
• Taylor E.R., Karcher M. (2009), Cultural and developmental variations in the resiliencies promoted by school counselors, “Journal of Professional Counseling: Practice, Theory and Research”, 37 (2), 66–88.
• Veron F. (2004), A brief history of resilience. From early beginning to current constructions, [w:] C. Clauss-Ehlers, M. Weist (red.), Community planning to foster resilience in children, Nowy
• Jork: Springer Science + Business Media, 13–26.
• Wojtanowska-Janusz B., Krużel M. (2015), Sprawozdanie z realizacji projektu „Opieka psychologiczna podczas przesłuchań (makro)regionalnych CEA”, [na:] http://cea.art.pl/poradnictwo/ Sprawozdanie_z_realizacji_projektu_opieka_psych_2.pdf [dostęp: 20.01.2016].
• Wroński T. (1965), Zagadnienia gry skrzypcowej, cz. III: Technologia pracy, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
• Yates T.M., Egeland B., Stroufe A. (2003), Rethinking resilience. A developmental process perspective, [w:] S. Luthar (red.), Resilience and Vulnerability, Cambridge: CUP, 243–259.
• Zdebski J. (2002), Współczesne rozumienie psychologii sportu, [w:] H. Grabowski (red.), Perspektywy poznawcze i praktyczne nauk o kulturze fizycznej, Kraków: Wydawnictwo AWF, 18, 63–70.
• Zdebski J., Blecharz J. (2004), Looking for an Optimum Model of Athlete’s Support, „Biology of Sport”, 21 (2), 129–137.
• Zimmerman M., Arunkumar R. (1994), Resiliency research: Implications for schools and policy, “Social Policy Report”, 9 (4), 1–19.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2016.29.3.161