Poczucie koherencji a wartości podstawowe u kobiet z anoreksją i bulimią psychiczną

• Authors: Anna Wiatrowska
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasadniczym celem podjętych badań było poszukiwanie zależności między poczuciem koherencji i jego wymiarami a wartościami podstawowymi u kobiet z zaburzeniami odżywiania. W badaniu wykorzystano Portretowy Kwestionariusz Wartości (PVQ-R2) Schwartza oraz Kwestionariusz Orientacji Życiowej (SOC-29) Antonovsky’ego. Badaniami objęto 40 kobiet z anorexia nervosa oraz 40 z bulimia nervosa według kryteriów badawczych ICD-10. Istotne statystycznie różnice wystąpiły w poczuciu koherencji i hierarchii wartości podstawowych u kobiet z anoreksją i bulimią oraz w strukturze powiązań między nimi. Uzyskane wyniki potwierdzają zasadność dokonanego zróżnicowania badanych kobiet ze względu na postać zaburzeń odżywiania. Znajomość hierarchii wartości u kobiet z zaburzeniami odżywiania może mieć istotne znaczenie w wyjaśnianiu ogólnych zasobów odpornościowych i możliwości adaptacyjnych.

EN

The major purpose of the studies was to search for the relations between the sense of coherence and its dimensions on the one hand, and preferences of basic values in women with eating disorders on the other. The studies made use of the Portrait Values Questionnaire (PVQ-R2) by Schwartz and the Life Orientation Questionnaire (SOC-29) by Antonovsky. 40 women with anorexia nervosa and 40 with bulimia nervosa were included within the study, according to the criteria ICD-10. There were statistically significant differences in the sense of coherence and preference of basic values in women with anorexia and bulimia as well as in the structure of relations between them. The obtained results confirm the validity of the differentiation of the studied women due to the form of an eating disorder. The knowledge of the value system of women with eating disorders may have a significant importance in explaining the general immunity resources and adaptive possibilities.

Keywords

PL

poczucie koherencji; wartości podstawowe; anoreksja psychiczna; bulimia psychiczna

EN

sense of coherence; basic values; anorexia nervosa; bulimia nervosa

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2017
• Volume: 30
• Issue: 1

Dates

published

2017

online

2017-07-11

Contributors

author

Anna Wiatrowska

References

• Abraham S., Llevelyn-Jones D. (2004), Bulimia i anoreksja. Zaburzenia odżywiania, Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Antonovsky A. (1993), The structure and properties of the Sense of Coherence Scale, “Social Science and Medicine”, Vol. 36(6), DOI: https://doi.org/10.1016/0277-9536(93)90033-z.
• Antonovsky A. (2005), Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
• Brzozowski P. (2002), Uniwersalność struktury wartości: koncepcja Shaloma H. Schwartza, „Roczniki Psychologiczne”, nr 5.
• Brzozowski P. (2007), Wzorcowa hierarchia wartości: Polska, europejska czy uniwersalna?, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Cieciuch J. (2010), Nadzieja jako moderator związku poczucia koherencji z preferowanymi wartościami, „Kwartalnik Naukowy”, nr 2.
• Cieciuch J. (2013), Pomiar wartości w zmodyfikowanym modelu Shaloma Schwartza, „Psychologia Społeczna”, t. 8, nr 1(24).
• Dunajska A., Rabe-Jabłońska J. (2004), Ewolucja poglądów na temat zaburzeń obrazu ciała w jadłowstręcie psychicznym, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna”, nr 4(2).
• Kreipe R.E., Dukarm C.P. (2000), Zaburzenia łaknienia u młodzieży i starszych dzieci, „Pediatria po Dyplomie”, nr 4/3.
• Namysłowska I. (2002), Bulimia psychiczna, [w:] A. Bilikiewicz (red.), Psychiatria, t. 2, Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner.
• Pasikowski T. (2001), Kwestionariusz Poczucia Koherencji dla dorosłych (SOC-29), [w:] H. Sęk, T. Pasikowski (red.), Zdrowie – stres – zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Pilch I. (2012), Wartości podstawowe a preferencje ideologiczne i decyzje wyborcze w wyborach do Sejmu 2011, „Preferencje Polityczne”, nr 3.
• Pilecki M.W. (2009), Psychogenne uwarunkowania bulimii psychicznej, „Przegląd Lekarski”, nr 66.
• Rabe-Jabłońska J. (2003), Jadłowstręt psychiczny u dorosłych kobiet, „Psychiatria Polska”, t. 37(1).
• Rabe-Jabłońska J., Pawełczyk T., Żechowski C., Jarema M. (2008), Standardy leczenia zaburzeń odżywiania, „Psychiatria i Psychologia Kliniczna”, nr 8/1.
• Sala P., Simon W. (2011), Nasilenie ogólnych objawów psychopatologicznych, czynników motywacyjnych oraz poczucia koherencji u chorych z rozpoznaniem anoreksji i bulimii psychicznej, „Postępy Psychiatrii i Neurologii”, nr 20(3).
• Schwartz S.H. (1992), Universals in the content and structure of values: Theoretical advances and empirical tests in 20 countries, “Advances in Experimental Social Psychology”, No. 25(1).
• Schwartz S.H. (2006), Basic human values: Theory, measurement and applications, “Revue française de sociologie”, No. 47.
• Sęk H. (2001), Salutogeneza i funkcjonowanie właściwości poczucia koherencji, [w:] H. Sęk, T. Pasikowski (red.), Zdrowie – stres – zasoby. O znaczeniu poczucia koherencji dla zdrowia, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
• Sołtysiak T., Sudar-Malukiewicz J. (2003), Zjawiskowe formy patologii społecznych oraz profilaktyka i resocjalizacja młodzieży, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
• Wiatrowska A. (2009), Jakość życia w zaburzeniach odżywiania, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Wiatrowska A. (2016), A hierarchy of values of people with eating disorders, „Людинознавчі студії. Серія Педагогіка”, nr 3/35.
• Wolska M. (1999), Cechy indywidualne pacjentów z zaburzeniami odżywiania się, [w:] B. Józefik (red.), Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Woronowicz B.T. (2009), Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia, Poznań–Warszawa: Media Rodzina, Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia.
• Żemojtel-Piotrowska M., Baran T., Piotrowski J. (2011), Postawy roszczeniowe a system wartości w ujęciu Shaloma Schwartza, „Psychologia Społeczna”, nr 2(17).

Identifiers

DOI

10.17951/j.2017.30.1.147