Rodzaj samoregulacji w zależności od płci i temperamentu u osób we wczesnej dorosłości

• Authors: Monika Cwynar , Patrycja Pleban , Anna Pliś , Dorota Mącik
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Istnieją dwa systemy samoregulacji: promocyjny i prewencyjny. Wpływają one na podejmowanie decyzji i realizację celów. Podobnie w przypadku strategii wyróżniamy behawioralny system hamujący oraz behawioralny system aktywacyjny – mają one działanie regulujące. Celem pracy badawczej była odpowiedź na pytanie, czy temperament i płeć różnicują strategie i systemy samoregulacji. Przebadano 105 osób (54 kobiety i 51 mężczyzn). Do badań wykorzystano takie metody, jak: Skala Samoregulacji Promocyjnej i Prewencyjnej (SSPP), Kwestionariusz Temperamentu PTS oraz Skala BIS-BAS.Uzyskane wyniki wskazują na to, że kobiety istotnie statystycznie częściej przejawiają Behawioralny System Hamowania (BIS) niż mężczyźni. Nie ma natomiast różnic międzypłciowych dotyczących strategii promocyjnej i prewencyjnej. W odniesieniu do temperamentu osoby z niskim pobudzeniem przejawiają silniejszy BIS niż osoby z wysokim pobudzeniem. Badani z wysokim pobudzeniem wykazują silniejszą strategię promocyjną niż osoby z niskim pobudzeniem. Osoby z niskim hamowaniem przejawiają silniejszy Behawioralny System Aktywacji (BAS) niż osoby z wysokim hamowaniem. Ponadto u kobiet temperament nie wyjaśnia zmienności BAS-u i prewencji, zaś u mężczyzn istnieje taka zależność. Podobne wyniki u obu płci są widoczne w odniesieniu do zmienności BIS-u i strategii promocyjnej – dostrzegalny jest wpływ pobudzenia. Istnieją zatem wyraźne zależności pomiędzy temperamentem a systemami aktywacji.

EN

There are two systems of autoregulation: promotional and preventive. They influence making decisions and realization of goals. As in the case of strategy, we distinguish Behavioral Inhibition System and Behavioral Activation System that adjust the actions. The aim was to answer the question whether temperament and sex differentiate strategies and self-regulation systems. 105 people was tested (51 men and 54 women). The following methods were used for the study: The Promotional and Preventive Self-regulation Scale SSPP, Temperament Questionnaire PTS and BIS-BAS Scale.The results show that women are significantly more likely to experience Behavioral Inhibition System (BIS) than men; there are no differences between the promotional and preventive strategy. As regards the temperament, people with low agitation have a stronger inhibition system and lower promotional strategy than people with high agitation. People with low inhibition exhibit a stronger Behavioral Activation System (BAS) than people with high inhibition. Furthermore, in the group of women, temperament does not explain BAS and prevention variability, but in the group of men such a relationship is significant. On the other hand, regression analysis results for the variation of BIS and promotion strategies observed in both groups are similar – the effect of agitation is noticeable. There are clear dependencies between temperament and regulation systems.

Keywords

PL

BIS; BAS; ukierunkowania regulacyjne; temperament

EN

BIS; BAS; regulation strategies; temperament

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2017
• Volume: 30
• Issue: 3

Dates

published

2017

online

2018-01-17

Contributors

author

Monika Cwynar

author

Patrycja Pleban

author

Anna Pliś

author

Dorota Mącik

References

• Aaker J.L., Lee A.Y. (2001), “I” Seek Pleasures and “We” Avoid Pains: The Role of Self-Regulatory Goals in Information Processing and Persuasion, “Journal of Consumer Research”, Vol. 28(1), DOI: https://doi.org/10.1086/321946.
• Bąk W. (2008), Teoria ukierunkowań regulacyjnych E. Tory Higginsa, ,,Roczniki Psychologiczne”, nr 1.
• Bąk W., Bondyra-Łuczka E., Łaguna M. (2015), Kwestionariuszowe Metody Pomiaru Ukierunkowań Regulacyjnych. Polskie Adaptacje Kwestionariuszy RFQ i RFS, „Psychologia Społeczna X”, nr 32.
• Bąk W., Roczniewska M., Kolańczyk A. (2013), Skala samoregulacji promocyjnej i prewencyjnej, „Psychologia Społeczna VIII”, nr 25.
• Brycz H. (2006), Strategie samoregulacji w obliczu doznanej porażki, „Przegląd Psychogiczny”, nr 49(4).
• Camacho Ch.J., Higgins E.T., Luger L. (2003), Moral value transfer from regulatory fit: What feels right is right and what feels wrong is wrong, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 84(3), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.3.498.
• Carver Ch.S., White T.L. (1994), Behavioral inhibition, behavioral activation, and affective responses to impending reward and punishment: The BIS/BAS Scales, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 67(2), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.67.2.319.
• Fajkowska-Stanik M., Marszal-Wiśniewska M. (2004), Co to jest styl afektywny?, „Przegląd Psychologiczny”, nr 47(3).
• Förster J., Higgins E.T. (2005), How Global versus Local Perception Fits Regulatory Focus, “Psychological Science”, Vol. 16(8), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2005.01586.x.
• Förster J., Higgins E.T., Bianco A.T. (2003), Speed/accuracy decisions in task performance: Built-in trade-off or separate strategic concerns?, “Organizational Behavior and Human Decision Processes”, Vol. 90(1), DOI: https://doi.org/10.1016/S0749-5978(02)00509-5.
• Freitas A.L., Higgins E.T. (2002), Enjoying Goal-Directed Action: The Role of Regulatory Fit, “Psychological Science”, Vol. 13(1), DOI: https://doi.org/10.1111/1467-9280.00401.
• Higgins E.T. (1989), Continuities and Discontinuities in Self-Regulatory and Self-Evaluative Processes: A Developmental Theory Relating Self and Affect, “Journal of Personality”, Vol. 57(2), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.1989.tb00488.x.
• Higgins E.T. (2000), Making a good decision: Value from fit, “American Psychologist”, No. 55.
• Higgins E.T. (2006), Value from hedonic experience and engagement, “Psychological Review”, No. 113.
• Higgins E.T., Shah J., Friedman R. (1997), Emotional responses to goal attainment: Strength of regulatory focus as moderator, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 72(3), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.72.3.515.
• Higgins E.T., Tykocinski O. (1992), Seff-Discrepancies and Biographical Memory: Personality and Cognition at the Level of Psychological Situation, “Personality and Social Psychology Bulletin”, Vol. 18(5). DOI: https://doi.org/10.1177/0146167292185002.
• Jorm A.F., Christensen H., Henderson A.S., Jacomb P.A., Korten A.E., Rodgers B. (1999), Using the BIS/BAS scales to measure behavioural inhibition and behavioural activation: Factor structure, validity and norms in a large community sample, “Personality and Individual Differences”, Vol. 26.
• Kolańczyk A., Bąk W., Roczniewska M. (2013), Skala Samoregulacji Promocyjnej i Prewencyjnej (SSPP), „Psychologia Społeczna”, nr 2.
• Liberman N., Idson L.Ch., Camacho Ch.J., Higgins E.T. (1999), Promotion and Prevention choices between stability and change, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 77(6), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.77.6.1135.
• Markman A.B., Baldwin G.C., Maddox W.T. (2005), The Interaction of Payoff Structure and Regulatory Focus in Classification, “Psychological Science”, Vol. 16(11), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2005.01625.x.
• Meyer B., Johnson S.L., Winters R. (2001), Responsiveness to Threat and Incentive in Bipolar Disorder: Relations of the BIS/BAS Scales with Symptoms, “Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment”, Vol. 23(3), DOI: https://doi.org/10.1023/A:1010929402770.
• Moretti M.M., Higgins E.T. (1990), The development of self-system vulnerabilities: Social and cognitive factors in developmental psychopathology, [w:] R.J. Sternberg, J. Kolligian Jr. (eds.), Competence Considered, New Haven, CT: Yale University Press.
• Müller J.M., Wytykowska A.M. (2005), Psychometric properties and validation of a Polish adaptation of Carver and White’s BIS/BAS Scales, “Personality and Individual Differences”, Vol. 39(4), DOI: https://doi.org/10.1016/j.paid.2005.03.006.
• Newman J.P., MacCoon D.G., Vaughn L.J., Sadeh N. (2005), Validating a Distinction between Primary and Secondary Psychopathy with Measures of Gray’s BIS and BAS Constructs, “Journal of Abnormal Psychology”, Vol. 114(2), DOI: https://doi.org/10.1037/0021-843X.114.2.319.
• Oniszczenko W. (1999), Odziedziczalność cech układu nerwowego, „Przegląd Psychologiczny”, nr 42.
• Semin G.R., Higgins E.T., Gil de Montes L., Estourget Y., Valencia J.F. (2005), Linguistic Signatures of Regulatory Focus: How Abstraction Fits Promotion More than Prevention, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 89(1). DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.89.1.36.
• Shah J., Higgins E.T. (2001), Regulatory concerns and appraisal efficiency: The general impact of promotion and prevention, “Journal of Personality and Social Psychology”, Vol. 80(5), DOI: https://doi.org/10.1037/0022-3514.80.5.693.
• Strelau J., Zawadzki B. (1998), Kwestionariusz Temperamentu PTS. Podręcznik, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
• Sutton S.K., Davidson R.J. (1997), Prefrontal Brain Asymmetry: A Biological Substrate of the Behavioral Approach and Inhibition Systems, “Psychological Science”, Vol. 8(3), DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.1997.tb00413.x.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2017.30.3.77