Pedagogika bezpieczeństwa – nowa subdyscyplina

• Authors: Mariusz Dembiński
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem opracowania było nie tylko uzasadnienie powołania pedagogiki bezpieczeństwa jako nowej subdyscypliny pedagogiki, lecz także jej dookreślenie przez odwołanie się do idei praxis opisanej przez niemieckiego myśliciela Dietricha Bennera. W tym celu nie tylko przybliżam jego poglądy na temat zasad pedagogicznej praxis i poszerzam je o propozycje zasad myślenia i działania, które powinny wpisywać się w ogólnoludzką strukturę praxis, czyli w etykę, estetykę, politykę, ekonomię i religię. Całość odnoszę przez pedagogiczną praxis do jej podstawy, czyli do teorii wychowania, teorii kształcenia i teorii instytucji pedagogicznych, w przestrzeni której sytuuję pedagogikę bezpieczeństwa. W końcu, zastanawiając się nad celami, zadaniami i miejscem edukacji w obszarze pedagogiki bezpieczeństwa, wskazuję niebezpieczeństwa, które mogą stać się źródłem jej patologicznej tożsamości.

EN

The aim of the article was not only just the justification for the appointment of security pedagogy as a new sub-discipline of pedagogy, but also to clarify it by referring to the idea of praxis described by the German thinker Dietrich Benner. For this purpose, I present his views on the pedagogical principles of praxis and I broaden them with proposals of principles of thinking and of acting, which should be part of the general structure of praxis, that is ethics, aesthetics, politics, economics and religion. I refer the whole through pedagogical praxis to its foundations, that is, to the theory of upbringing, theory of practice and theory of pedagogical institutions, in which I place the pedagogy of security. Finally, reflecting on the goals, tasks and place of education in the field of security pedagogy, and also I indicate dangers, that may become a source of its pathological identity.

Keywords

PL

pedagogika bezpieczeństwa; praxis; pedagogiczna praxis; zasady myślenia i działania; teoria wychowania; teoria kształcenia; teoria instytucji pedagogicznych; nieafirmacyjny; edukacja

EN

security pedagogy; praxis; pedagogical praxis; principles of thinking and of acting; theory of upbringing; theory of practice; theory of pedagogical institutions; not affirmativ; education

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio J – Paedagogia-Psychologia
• Year: 2019
• Volume: 32
• Issue: 3

Dates

published

2019

online

2019-12-20

Contributors

author

Mariusz Dembiński

References

• Aronowitz, S. (1988). Science as Power: Discourse and Ideology in Modern Society. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Benner, D. (2008). Rozumienie krytyki na podstawie rozróżnienia afirmacyjnych i nieafirmacyjnych koncepcji kształcenia. W: Edukacja jako kształcenie i kształtowanie: moralność, kultura, demokracja, religia (s. 151–169). Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Benner, D. (2015). Pedagogika ogólna: Wprowadzenie do myślenia i działania pedagogicznego w ujęciu systemowym i historyczno-problemowym. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Buliński, T. (2002). Człowiek do zrobienia. Jak kultura tworzy człowieka. Studium antropologiczne. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Carr, W. (2010). Filozofia, metodologia i badania w działaniu. W: H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.), Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia zaangażowana (s. 29–44). Wrocław: WN ASW.
• Czy edukacja to to samo co oświata? (2013). Pobrane z: http://sliwerski-pedagog.blogspot.com/2013/04/czy-edukacja-to-to-samo-co-oswiata.html (dostęp: 21.01.2018).
• Folkierska, A. (2011). Pedagogika ogólna a filozofia wychowania. W: T. Hejnicka-Bezwińska (red.), Pedagogika ogólna. Dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym (s. 117–134). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Gadamer, H.-G. (2004). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Warszawa: PWN.
• Gnitecki, J. (2006). Metodologia pedagogiki i metodologia badań pedagogicznych. Problemowo-programowy zestaw ćwiczeń dla studentów. Poznań: WN PTP.
• Grotowski, J. (1990). Performer. W: Teksty z lat 1965–1969. Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Gutek, G.L. (2003). Filozoficzne i ideologiczne podstawy edukacji. Gdańsk: GWP.
• Heidegger, M. (1977). Nauka i namysł. W: Budować, mieszkać, myśleć (s. 257–283). Warszawa: Czytelnik.
• Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Kripke, D. (1995). Światy możliwe. W: T. Szubki (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej (s. 127–135). Lublin: TN KUL.
• Kubikowski, T. (2011). Przedmowa od tłumacza. W: J. McKenzie, Performuj albo… Od dyscypliny do performansu (s. XII–XIX). Kraków: Universitas.
• Kunikowski, J. (2018). Edukacja dla bezpieczeństwa – realizacja z uwzględnieniem wymagań i potrzeb. W: J. Kunikowski, A. Araucz-Boruc, G. Wierzbicki (red.), Współczesne potrzeby i wymagania edukacji dla bezpieczeństwa (s. 35–41). Siedlce. UPH.
• Kwieciński, Z. (1991). Edukacja jako wartość odzyskiwana wspólnie (Głos w dyskusji o uspołecznieniu szkoły). Edukacja: Studia, Badania, Innowacje, (1), 88–98.
• Kwieciński, Z. (1996). Dziesięciościan edukacji (składniki i aspekty – potrzeba całościowego ujęcia). W: T. Jaworska, R. Leppert (red.), Wprowadzenie do pedagogiki. Wybór tekstów (s. 31–38). Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Lam, A. (2009). Poznać to, co mówimy. Prace filologiczne i wspomnienia. Warszawa: WUW.
• Marciszewski, M. (2000). Logika współczesna w zastosowaniu do nauk społecznych. Warszawa: Fundacja na rzecz Informatyki, Logiki i Matematyki.
• McKenzie, J. (2011). Performuj albo… Od dyscypliny do performansu. Kraków: Universitas.
• Pawłowski, J. (2018). O tożsamości dyscypliny naukowej „bezpieczeństwo” i potrzebach edukacyjnych. W: J. Kunikowski, A. Araucz-Boruc, G. Wierzbicki (red.), Współczesne potrzeby i wymagania edukacji dla bezpieczeństwa (s. 11–30). Siedlce. UPH.
• Stępkowski, D. (2008). Przedmowa tłumacza. W: D. Benner, Edukacja jako kształcenie i kształtowanie: moralność, kultura, demokracja, religia (s. 7–11). Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Szkudlarek, T. (2008). Ekonomia i etyka: przemieszczenia dyskursu edukacyjnego. W: B.D. Gołębniak (red.), Pytania o szkołę wyższą. W trosce o człowieczeństwo (s. 25–51). Wrocław: WN DSW.
• Śliwerski, B. (2012). Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Identifiers

DOI

10.17951/j.2019.32.3.9-26