Direct democracy at the national level in Poland. The case of referendum

• Authors: Maria Marczewska-Rytko
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of the article is to analyze a  referendum as the main institution characteristic of direct democracy at the national level in Poland. The article consists of two parts. First of them is connected with direct democracy before 1989, and the second one after 1989. Direct democracy has never been or is particularly esteemed in Poland. The referendum of 30 June 1946 was essentially instrumental and the initiators utilized it as a  way to hold power and legitimize it. High expectations were placed on the transformation period after 1989. The referendum of 30 June 1946 was essentially instrumental. The initiators utilized it as a  way to hold power and legitimize it. The next referendum of 29 November 1987 also became part of the negative practice of politicizing this instrument of direct democracy. High expectationswere placed on the transformation period after 1989. The President’s referendum bill of November 1995 concerning the general granting of property rights to citizens was passed. This motion was approved because it was initiated by the President and then supported by the motion of a  group of the SLD Deputiesconcerning the sharing out of State property. Under such circumstances those submitting the motion had a  guaranteed majority necessary for taking an appropriate resolution. It became the grounds for the referendum which was held on 18 February 1996. The next referendum was the Constitution-approving one of 25 May 1997. The political scene was clearly divided into the supporters and opponents of the new Constitution. On 17 April 2003 the Sejm passed a  resolution on ordering a  nationwide referendum concerning Poland’s membership of the European Union.

PL

Artykuł nie zawiera abstraktu w języku polskim

Keywords

EN

direct democracy; Poland; referendum; political participation

PL

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2013
• Volume: 20
• Issue: 1

Dates

published

2013

online

2013-03-04

Contributors

author

Maria Marczewska-Rytko

References

• “Nie kradnij”. Nie powinno być referendum. Episkopat o  uwłaszczeniu i  reprywatyzacji, “Gazeta Wyborcza”, 10.03.2000.
• Frekwencja ponad 32 procent, 1996. “Rzeczpospolita”, no 48.
• Gebethner, S. 1997. Referendum konstytucyjne – uwikłania społeczne i  prawnoustrojowe, [in:] Referendum konstytucyjne w  Polsce, ed. M. T. Staszewski, ISP PAN, Warszawa.
• Grodzicki, R. 1987. Konsultacje społeczne, “Nowe Drogi”, no 7.
• Jabłoński, M. 1998. Wynik referendum a  zasada dyskontynuacji prac Sejmu, “Przegląd Prawa i  Administracji”, no 41.
• Jabłoński, M. 2001. Referendum ogólnokrajowe w  polskim prawie konstytucyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław .
• Jaskiernia, J. 1987. Ustawowa regulacja konsultacji społecznych i  referendum, “Państwo i  Prawo”, no 7.
• Jaskiernia, J. 1995. Prawnoustrojowe i  społeczno-polityczne doświadczenia referendum z  29 listopada 1987 r., [in:] Referendum w  Polsce współczesnej, eds D. Waniek, M. T. Staszewski, ISP PAN, Warszawa.
• Kersten, K. 1990. Narodziny systemu władzy. Polska 1943–1948, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z  dnia 2 kwietnia 1997 r. wraz z  indeksem rzeczowym, 2002. C. H. Beck, Warszawa.
• Kruk, M. 1998. Transformacja polskiego porządku konstytucyjnego w  latach 1989–1997, [in:] Zasady podstawowej polskiej konstytucji, ed. W. Sokolewicz, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Kuciński, J. 1989. Polskie referendum 29 listopada 1987 r., “Państwo i  Prawo”, no 2.
• Malinowski A. 1996. Społeczne uwarunkowania referendum, [in:] Referendum w  Polsce i  Europie Wschodniej, eds M. T. Staszewski, D. Waniek, ISP PAN, Warszawa.
• Marczak. T. 1986. Propaganda polityczna stronnictw przed referendum z  30 czerwca 1946 r., Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Marczewska-Rytko, M. 2001. Demokracja bezpośrednia w  teorii i  praktyce politycznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Mołdawa, T. 1996. Referendum w  projektach konstytucyjnych lat 1989–1995, [in:] Referendum w  Polsce i  Europie Wschodniej, eds M. T. Staszewski, D. Waniek, ISP PAN, Warszawa.
• Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej o  skorygowanych wynikach głosowania i  wyniku
• referendum konstytucyjnego, przeprowadzonego w  dniu 25 maja 1997 r., Dziennik Ustaw 2003, nr 75, poz. 476.
• Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z  dnia 21 lipca 2003 r. o  skorygowanym wyniku ogólnokrajowego referendum w  sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
• Paczkowski, A. 1995. Referendum z  30 czerwca 1946 r. Próba wstępnego bilansu, [in:] Referendum w  Polsce współczesnej, eds D. Waniek, M. T. Staszewski, ISP PAN, Warszawa.
• Paczkowski, A. 1999. Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
• Projekty Konstytucji 1993–1997, 1997. Ed. M. Kallas, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Referendum konstytucyjne w  Polsce, 1997. Ed. M. T. Staszewski, ISP PAN Warszawa.
• Referendum w  Polsce współczesnej, 1995. Eds D. Waniek, M. T. Staszewski, ISP PAN, Warszawa.
• Referendum z  30 czerwca 1946 r. Przebieg i  wyniki. Dokumenty do dziejów PRL, 1993. ed. A. Paczkowski, ISP PAN, Warszawa.
• Staszewski, M. T. 1995. Referendum oprotestowane, [in:] Referendum w  Polsce współczesnej, eds D.   Waniek, M. T. Staszewski, ISP PAN, Warszawa.
• Uchwała Sądu Najwyższego z  dnia 15 kwietnia 1996 r. w  sprawie ważności referendum o  powszechnym uwłaszczeniu obywateli, Dziennik Ustaw 1996, nr 50, poz. 218.
• Uchwała Sądu Najwyższego z  dnia 16 lipca 2003 r. w  przedmiocie ważności referendum ogólnokrajowego
• w  sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, wyznaczonego na dzień 8 czerwca 2003 r., w  którym głosowanie przeprowadzono w  dniach 7 i  8 czerwca 2003 r., Sygn. Akt III SW 144/03.
• Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z  dnia 17 kwietnia 2003 r. o  zarządzeniu ogólnokrajowego
• referendum w  sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację Traktatu dotyczącego przystąpienia
• Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej, Dziennik Ustaw 2003, nr 66, poz. 613.
• Ustawa konstytucyjna z  dnia 17 października 1992 r. o  wzajemnych stosunkach między władzą
• ustawodawczą i  wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o  samorządzie terytorialnym, Dziennik Ustaw 1992, nr 84, poz. 426.
• Ustawa konstytucyjna z  dnia 22 kwietnia 1994 r. o  zmianie ustawy konstytucyjnej o  trybie przygotowania i  uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Ustaw 1994, nr 61, poz. 251.
• Ustawa konstytucyjna z  dnia 23 kwietnia 1992 r. o  trybie przygotowania i  uchwalenia Konstytucji
• Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Ustaw 1992, nr 67, poz. 336.
• Ustawa z  dnia 10 maja 2003 r. o  zmianie ustawy o  referendum ogólnokrajowym, Dziennik Ustaw 2003, nr 85, poz. 782.
• Ustawa z  dnia 14 marca 2003 r. o  referendum ogólnonarodowym, Dziennik Ustaw 2003, nr 57, poz. 507. Ustawa z  dnia 27 kwietnia 1946 r. o  głosowaniu ludowym, Dziennik Ustaw 1946, nr 15, poz. 104.
• Ustawa z  dnia 28 kwietnia 1946 r. o  przeprowadzeniu głosowania ludowego, Dziennik Ustaw 1946, nr 15, poz. 105.
• Ustawa z  dnia 29 czerwca 1995 r. o  referendum, Dziennik Ustaw 1995, nr 99, poz. 487.
• Ustawa z  dnia 6 maja 1987 r. O  konsultacjach społecznych i  referendum, Dziennik Ustaw 1987, nr 14, poz. 83.
• Uziębło, P., Nowe regulacje prawne dotyczące referendum ogólnokrajowego w  Polsce, http://pedrou.w.interia.pl/referendum.htm (10.10.2012).
• Winczorek, P. 2002. Projekt ustawy o  referendach ogólnokrajowych, “Państwo i  Prawo”, no 12.
• Zieliński, E., Bokszczanin, I., Zieliński, J. 2003. Referendum w  państwach Europy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Instytut Nauk Politycznych, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2013.20.1.103