Konstytucyjne zasady ustroju Czeczenii w latach 1992–2000

• Authors: Jerzy Szukalski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono konstytucyjne zasady ustroju Czeczenii w latach 1992–2000, tzn. w okresie kiedy republika cieszyła się faktyczną niepodległością. Podstawę analizy formalnoprawnej stanowiła Konstytucja Republiki Czeczenii z 12 marca 1992 roku. Do naczelnych zasad ustroju Republiki Czeczenii, ujętych przede wszystkim w rozdziałach I i II, należały: zasada suwerenności i niepodległości państwowej, zasada republikańskiej formy rządu, zasada demokratycznego państwa prawnego, zasada wolności i praw człowieka i obywatela, zasada suwerenności narodu, zasada reprezentacji politycznej, zasada podziału władzy i równowagi władz, zasada jednoizbowości parlamentu, zasada pluralizmu politycznego, zasada parlamentarnego systemu rządów, zasada odrębności i niezależności władzy sądowniczej oraz zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego. We wnioskach końcowych podkreślono, że zasady te wyrażały wartości i idee demokratycznego porządku ustrojowego niepodległej Czeczenii.

EN

The article presents constitutional principles of the system in Chechnya in the years 1992–2000, the time of the republic’s actual independence. The basis of the analysis is the examination of the 12 March 1992 Constitution of the Republic Chechnya. The chief principles of the system of Republic Chechnya, discussed in chapter 1 and 2, were: the principle of sovereignty and independence, the principle of a republican form of government, the principle of a democratic state of law, the principle of freedom, human and civil rights, the principle of sovereignty of the nation, the principle of political representation, the principle of separation and balance of powers, the principle of a unicameralism, the principle of political pluralism, the principle of a parliamentary system of government, the principle of separateness and autonomy of judicial power, the principle of decentralisation of the public power and local government. The conclusion underlines the fact these principles articulated the values and ideals of a democratic order in the independent Chechnya.

Keywords

PL

EN

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2014
• Volume: 21
• Issue: 2

Dates

published

2014

online

2015-05-21

Contributors

author

Jerzy Szukalski

References

• Ajdamirow, A. 2005. Chronołogija czeczenskoj istoriji, t. 6, [w:] Sobranije soczinienij w sziesti tomach, M. A. Ajdamirowa i in. (red.), Izdatiel’stwo GUP, Groznyj.
• Baluk, W. 2007. Republika Kirgiska, [w:] Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, W. Baluk, A. Czajowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. Bobrownikow, W. 2001a. Isłam na postsowietskom Siewiernom Kawkazie (Dagiestan): mify i riealiji, [w:] Isłam na postsowietskom prostranstwie: wzgljad iznutri, A. Małaszienko, M. B. Olkott (red.), Moskowskij Cientr Karniegi, Moskwa.
• Bobrownikow, W. 2001b. Isłamofobija i rieligioznoje zakonodatiel’stwo w postsowietskom Dagiestanie, [w:] Etniczieskij nacjonalizm i gosudarstwiennoje stroitiel’stwo, Ju G. Alieksandrow (red.), Izdatiel’stwo Natalis, Moskwa.
• Cesarz, Z. 2002. Specyfika konfliktów zbrojnych końca XX wieku – przykład Czeczenii, [w:] W kręgu historii i politologii. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Dąbrowskiemu, K. Dziubka, B. Rogowska, Cz. Lewandowski, J. Tomaszewski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Ciesielski, S. 2003. Rosja–Czeczenia. Dwa stulecia konfliktu, [w:] Studia z dziejów Europy Wschodniej 2, „Acta Universitatis Wratislaviensis” No 2536, Historia CLXVI, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. Cołojew, T. S. 1997. Osnowy gosudarstwa i prawa, Dżochar.
• Crafword, J. 2006. The Creation of States in International Law, Oxford University Press, Oxford.
• Czajowski, A. 2007. Turkmenistan, [w:] Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, W. Baluk, A. Czajowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Czajowski, A. 2007. Republika Kazachstanu, [w:] Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, W. Baluk, A. Czajowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Dunlop, J. B. 1998. Russia Confronts Chechnya. Roots of a Separatist Conflict, Cambridge University Press, Cambridge.
• Falkowski, M. 2007. Czeczenia: między dżihadem a „ukrytym” separatyzmem, „Punkt Widzenia Ośrodka Studiów Wschodnich”, nr 13.
• Falkowski, M., Marszewski, M. 2010. Kaukaskie „Terytoria Plemienne”. Kaukaz Północny – cywilizacyjnie obca enklawa w granicach Rosji, „Prace Ośrodka Studiów Wschodnich”, nr 34.
• Gakajew, D. 1999. Put’ k czeczenskoj rewoljuciji, [w:] Czeczenia i Rossija: obszcziestwa i gosudarstwa, Izdatiel’stwo Polinform-Talburi, Moskwa.
• Gammer, M. 1998. Musul’manskoje soprotiwlienije caryzmu. Zawojewanije Czeczni i Dagiestana, Izdatiel’stwo Kron-Priess, Moskwa.
• Garlicki, L. 2001. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wydawnictwo Liber, Warszawa.
• German, T. C. 2003. Russia’s Chechen War, Routledge Taylor and Francis Group, London.
• Goduń, T., Cygnarowski, M., Dudek, S., Iwaniszczuk, P. 2003. Leksykon systemów politycznych, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Górecki, W. 2012. Walki na granicy Czeczenii i Dagestanu, „Tydzień na Wschodzie Ośrodka Studiów Wschodnich”, nr 8.
• Grochmalski, P. 1999. Czeczenia. Rys prawdziwy, Wydawnictwo Atla 2, Wrocław. Isajew, E. Prioritiet praw i swobod cziełowieka. Obsużdajem projekt Konstituciji Nochczi Riespubliki, „Gołos Czeczeno-Inguszetiji” ot 22 fiewralja 1992 g. Jandarbijew, Z. 1996. Czeczenia – bitwa za swobodu, L’wow.
• Konstitucija (Osnownoj Zakon) Nochczi Riespublki, „Gołos Czeczeno-Inguszietiji” ot 8 fiewralja 1992 g.
• Konstitucija Czeczenskoj Riespubliki ot 12 marta 1992 goda (s izmienienijami, dopołnienijami wniesiennymi Zakonom ot 11 nojabrja 1996 goda, Zakonom ot 3 fiewralja 1997 goda), Groznyj 1997.
• Kuźniar, R. 2002. Prawa człowieka. Prawo, instytucje, stosunki międzynarodowe, Wydawnictwo Scholar, Warszawa.
• Małaszienko, A. 2001. Isłamskije orientiry Siewiernogo Kawkaza, Moskowskij Cientr Karniegi, Moskwa.aszienko, A. 2001. Isłamskije orientiry Siewiernogo
• Kawkaza, Moskowskij Cientr Karniegi, Moskwa.
• Miel’kow, S. 2001. Transformacija wojennoj politiki Rossiji pod wlijanijem isłamskogo faktora, [w:] Isłam na postsowietskom prostranstwie: wzgljad iznutri, A. Małaszienko, M. B. Olkott (red.), Moskowskij Cientr Karniegi, Moskwa.
• Sierpiński, Z. 2007. Republika Tadżykistanu, [w:] Ustroje polityczne krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, W. Baluk, A. Czajowski (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Skrzydło, W. (red.) 2006. Polskie prawo konstytucyjne, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin.
• Sobczak, J. 2002. Republika Białorusi, [w:] Ustroje państw współczesnych, E. Gdulewicz (red.), Wydawnictwo Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Tiszkow, W. A. 2001. Obszcziestwo w woorużiennom konfliktie. Etnografia czeczenskoj wojny, Izdatiel’stwo „Nauka”, Moskwa.
• Wywiad autora z Przewodniczącym Parlamentu RCz I kadencji Achjadem Idigowem, przeprowadzony 18 listopada 2011 roku w formie rozmowy telefonicznej. Tekst wywiadu na taśmie magnetofonowej w zbiorach autora.
• Wywiad autora z szefem kontrwywiadu Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego CzRI Sharpudinem Tasujewem, przeprowadzony 27 czerwca 2012 roku w Warszawie.
• Zakon Czeczenskoj Riespubliki ot 24 diekabrja 1991 g. O diejatiel’nosti Parłamienta Czeczenskoj Riespubliki, „Gołos Czeczeno-Inguszietiji” ot 24 diekabrja 1991 g.
• Zakon Czeczenskoj Riespubliki ot 5 aprielja 1992 g. O pieczati i drugich sriedstwach massowoj informaciji, „Iczkierija” ot 15 marta 1997 g.
• Zakon Czeczenskoj Riespubliki. O zanjatnosti nasielienija Czeczenskoj Riespubliki, „Gołos Czeczenskoj Riespubliki” ot 15 sientjabrja 1992 g.
• Zakon Czeczenskoj Riespubliki ot 11 nojabrja 1996 g. O wniesieniji izmienienij i dopołnienij w Konstituciju Czeczenskoj Riespubliki, „Iczkierija” ot 23 nojabrja 1996 g.
• Zieliński, E. 1995. Współczesna Rosja. Studium polityczno-ustrojowe, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2014.21.2.29