Geopolityka i religia we współczesnym świecie

• Authors: Jarosław Edward Macała
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Religia i geopolityka należą pozornie do dwóch różnych przestrzeni – sacrum i profanum. Jednak czasem zachodzą między nimi ścisłe związki, czego symbolem stały się choćby krucjaty. Wydaje się, że we współczesnej geopolityce, głównie w zachodnich publikacjach, religia nie jest czynnikiem ważnym,raczej lekceważonym. Szczególnie że prawie nigdy religia nie jest jedynym aspektem wpływającym na procesy geopolityczne, lecz koreluje z wieloma innymi zmiennymi, których wpływy trudno zbadać i zmierzyć. Dlatego tylko nieliczni badacze geopolityki ze szkoły geopolityki krytycznej oraz francuskiego periodyku „Herodote” posługują się terminem „geopolityka religii”. Stąd dużo więcej badań naukowych nad związkami między geopolityką a kulturą. We współczesnym świecie za znacznie ważniejsze uważa się problemy ekonomiczne niż cywilizacyjne. 

EN

Seemingly, religion and geopolitics belong to two different spaces: sacrum and profanum. However, sometimes there are close relationships between them, as it was visible in crusades. It seems that in present geopolitics, mainly in western publications, religion is not an important factor, rather disregarded. Particularly, religion is hardly ever the only factor influencing geopolitical processes, but it correlates with many different variables which are hard to examine and to measure. Therefore, only the few explorers of geopolitics from the school of critical geopolitics and the French periodical the “Herodote” use terms “religious geopolitics” and “gèopolitique des religions”. From here, there is a lot more scientific research on relationships between geopolitics and culture. In today’s world, economic problems are considered a lot more important than civilizational issues.     

Keywords

PL

geopolityka religii, religia i geopolityka, geopolityka krytyczna

EN

religious geopolitics, religion and geopolitics, critical geopolitics

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2015
• Volume: 22
• Issue: 2

Dates

published

2015

online

2016-06-30

Contributors

author

Jarosław Edward Macała

References

• Agnew, J. 2014. Religion and Geopolitics, [w:] Geopolitics. An Introductory Reader, J. Dittmer, J. Sharp (red.), Routledge. Taylor&Francis Group, London–New York.
• Amir-Aslani, A. 2013. Islam and the West: Wars of the Gods. The Geopolitics of Faith, Enigma Books, New York.
• Appleby, R.S. 2006. Fundamentalist and Nationalist Religious Movement, [w:] A Companion to Political Geography, J. Agnew, K. Mitchell, G. Toal (red.), wyd. 3, Blackwell Publishing, Malden–Oxford– Carlton.
• Braudel, F. 2006. Gramatyka cywilizacji, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Brzeziński, Z. 1987. Plan gry: USA vs ZRRR, Wydawnictwo Prawy Margines, Warszawa.
• Brzeziński, Z. 2008. Druga szansa, Wydawnictwo Świat Książki, Warszawa.
• Castells, M. 2008. Siła tożsamości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Corm, G. 2007. Religia i polityka w XXI wieku, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Curanović, A. 2012. Geopolityka religii w relacjach polsko-rosyjskich, [w:] Geopolityka w stosunkach polsko-rosyjskich, S. Bieleń, A. Skrzypek (red.), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Dijkink, G. 2006. When Geopolitics and Religion Fuse: A Historical Perspective, „Geopolitics”, t. 11.
• Dussouy, G. 2010. Geopolitics Roundtable. Systemic Geopolitcs: A Global Interpretation Method of the
• World, „Geopolitics”, t. 15.
• Dybczyński, A. 2013. Teoria geopolityki, [w:] Geopolityka, A. Dybczyński (red.), Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
• Fath, S. 2005. Le poids gèopolitique des èvangèliques amèricains: le cas d’Israël, „Herodote”, vol. 119.
• Flint, C. 2008. Wstęp do geopolityki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Giddens, A. 2001. Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Haushofer, K. 1938. Geopolitik des Pazifischen Ozeans. Studien über die Wechselbeziehungen zwischen Geographie und Geschichte, wyd. 3, Kurt Vowinckel Verlag, Heidelberg–Berlin.
• Hipler, B. 1996. Hitlers Lehrmeister. Karl Haushofer als Vater der NS-Ideologie, EOS-Verlag St. Ottilien.
• Huntington, S.P. 1998. Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Wydawnictwo Muza, Warszawa.
• Jean, C. 2003. Geopolityka, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.
• Kazanecki, W. 2013. Geopolityka okresu zimnej wojny, [w:] Geopolityka, A. Dybczyński (red.), Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
• Kjellén, R. 1924. Der Staat als Lebensform, wyd. 4, Vowinckel Verlag, Berlin–Grünewald.
• Klin, T. 2009. Wątki geopolityczne w dorobku Roberta Strausz-Hupé, „Przegląd Geopolityczny”, nr 1.
• Klin, T. 2014. Rola religii w badaniach geopolitycznych, [w:] Religijne determinanty polityki, R. Michalak (red.), Wydawnictwo Morpho, Zielona Góra.
• Lacoste, Y. 2005. Gèopolitique des religions, http://www.herodote.org/spip.php?article62 (dostęp:
• 13.06.2015).
• Lacoste, Y. 2010. Geopolityka Śródziemnomorza, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
• Macała, J. 2010. Czym jest geopolityka. Spory wokół jej definicji, [w:] Geopolityka. Elementy teorii, wybrane metody i badania, Z. Lach, J. Wendt (red.), Instytut Geopolityki, Częstochowa.
• Macała, J. 2012. Friedrich Ratzel jako twórca niemieckiej Geopolitik, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”,
• vol. 34.
• Macała, J. 2014. Zmierzch zachodnich demokracji? Geopolityczne konsekwencje kryzysu finansowego, [w:]
• Demokracja w obliczach kryzysu, I. Kapsa, W. Rogowski (red.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Mackinder, H.J. 1996. Democratic Ideals and Reality, National Defence University Press, Washington.
• Marczewska-Rytko, M. 2010. Religia i polityka w globalizującym się świecie, Wydawnictwo Uniwersytetu
• Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Michałowska, G. 2005. Porządek międzynarodowy w perspektywie paradygmatu cywilizacyjnego, [w:]
• Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku. Wizje–koncepcje–paradygmaty, R. Kuźniar (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Moczulski, L. 1999. Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa.
• Morgenthau, H.J., Thompson, K.W. 2010. Polityka między narodami. Walką o potęgę i pokój, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Nye, J. 2012. Przyszłość siły, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ó Thuathail, G., Agnew, J. 1998. Geopolitics and Discourse. Practical Geopolitical Reasoning in American Foreign Policy, [w:] The Geopolitics Reader, S. Dalby, P. Rouledge, G.Ó Thuathail (red.), Routledge, London–New York.
• Paleczny, P. 2010. Nowe ruchy społeczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Potulski, J. 2010a. Geopolityka w świecie ponowoczesnym, Wydawnictwo Instytut Geopolityki, Częstochowa.
• Potulski, J. 2010b. Wprowadzenie do geopolityki, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
• Solarz, A.M., Lizak, W. 2012. Rola czynnika religijnego i świeckiego w rozwoju nauki i stosunkach międzynarodowych
• w Izraelu, [w:] Re-wizje i Re-Orient-acje. Myśl pozaeuropejska w nauce o stosunkach międzynarodowych, M.F. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska (red.), Wydawnictwo
• Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Sturm, T. 2013. The future of religious geopolitics: towards a research and theory agenda, „Area”, vol. 45, nr 2.
• Tibi, B. 1997. Fundamentalizm religijny, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Wusten, van der H. 2000. Geopolitik und staatliche Ordnung, [w:] Grenzgänge im Zeitgeist, t. 1.2: 1945 bis zur Gegenwart, I. Diekmann, P. Krüger, J.H. Schoeps (red.), Verlag für Berlin-Brandenburg, Potsdam.
• Zdanowski, J. 2012. Wizja stosunków międzynarodowych w ideologii islamizmu, [w:] Re-wizje i Re-Orient-acje. Myśl pozaeuropejska w nauce o stosunkach międzynarodowych, M.F. Gawrycki, J. Zajączkowski, A. Bógdał-Brzezińska (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zenderowski, R. 2013. Konflikt etniczny, konflikt religijny, konflikt etnoreligijny jako konflikty polityczne, „Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne”, vol. 38.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2015.22.2.7