Problem „tego co polityczne” a tożsamość badawcza politologii

• Authors: Jakub Potulski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Dyscypliny naukowe różnią się od siebie pod wieloma względami, przede wszystkim różnicują je zasadnicze problemy i odrębne metody badawcze. Nauka o polityce jako dyscyplina jest definiowana głównymi problemami badawczymi, przez utrwalanie „polityki” we wszystkich niezliczonych formach. Polityka przyjmuje wiele form i obejmuje wiele poziomów społecznych, począwszy od klanów i plemion tradycyjnych społeczeństw, przez nowoczesny samorząd, firmy i instytucje, aż do suwerennych państw i poziomu międzynarodowego. Autor niniejszego artykułu stwierdził, że zdefiniowanie polityki jest najważniejszym krokiem w procesie budowania teorii politycznej. Jego zdaniem powinniśmy definiować politykę jako instytucje społeczne; jako kompleks pozycji, ról, norm i wartości ulokowanych w poszczególnych rodzajach struktur społecznych i organizacji stosunkowo stabilnych wzorców aktywności ludzkiej w odniesieniu do podstawowych problemów w produkcji środków podtrzymujących życie, w reprodukcji osobników i utrzymywaniu struktur społecznych w danym środowisku. Polityka to instytucje społeczne, które rozdzielają władzę, wyznaczają cele społeczeństwa i podejmują decyzje. Autor stwierdził, że najbardziej skutecznym sposobem zrozumienia, czym jest polityka, jest definiowanie jej jako podstawowych instytucji społecznych.

EN

Disciplines are differentiated one from another in many ways, principally among them by their substantive concerns and by the methodologies that they have made their own. Political science as a discipline is defined by its substantive concerns, by its fixation on “politics” in all its myriad forms. Politics takes many forms and is exercised on a wide range of social levels, from clans and tribes of traditional societies through modern local government, companies and institutions up to sovereign states, to the international level. The author argues that defining the politics is the most important step in the process of building the political theory. The author argues that we should define politics as a social institution, as a complex of positions, roles, norms and values lodged in particular types of social structures and organize relatively stable patterns of human activity with respect to fundamental problems in producing life-sustaining resources, in reproducing individuals, and in sustaining viable societal structures within a given environment. Politics is a social institution that distributes power, sets a society’s goals and makes decisions. The author argues that the most useful way to understand what politics is, is defining it as a fundamental social institution.

Keywords

PL

teoria polityki, instytucje społeczne, funkcje, polityczność

EN

Theory of politics, function, social institutions, the political

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2016
• Volume: 23
• Issue: 2

Dates

published

2016

online

2017-07-17

Contributors

author

Jakub Potulski

References

• Albrow, M. 1999. Sociology. The basics, Routledge, Londyn.
• Arystoteles, 2001. Polityka, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Balandier, G. 1967. Antropologie politique, Presses Universitaires de France, Paryż.
• Ball, T. 2002. Władza, [w:] Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, R.E. Goodin, F. Pettit (red.), Książka i Wiedza, Warszawa.
• Bolesta-Kukułka, K. 2003. Socjologia ogólna, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
• Bourdieu, P. 2009. Rozum praktyczny. O teorii działania, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Bourdieu, P., Wacquant, L.J. 2001. Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Crick, B. 2004. W obronie polityki, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Durkheim, E. 1990. Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Durkheim, E. 2000. Zasady metody socjologicznej, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Eller, J.D. 2012. Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Fox, R.C., Lidz, V.M., Bershday, H.J. 2005. Introduction, [w:] After Parsons: a theory of social action for the twenty first century, R.C. Fox, V.M. Lindz, H.J. Bershday (eds), Russell Sage Foundation, Nowy Jork.
• Fukuyama, F. 2000. Wielki wstrząs. Natura ludzka a odbudowa porządku społecznego, Politeja, Warszawa.
• Fukuyama, F. 2012. Historia ładu politycznego. Od czasów przedludzkich do rewolucji francuskiej, Wydawnictwo Rebis, Poznań.
• Gallie, W.B. 1956. Essentially contested concepts, „Proceedings of the Aristotelian Society”, vol. 56, DOI: https://doi.org/10.1093/aristotelian/56.1.167, DOI: https://doi.org/10.2307/2217217.
• Greanleaf, W.H. 1977. The world of politics, [w:] The study of politics. A collection of inaugural lectures, P. King (ed.), Frank Cass, Londyn.
• Heywood, A. 2006. Politologia, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Heywood, A. 2009. Teoria polityki. Wprowadzenie, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Kumar, M., 2012. Kwantowy świat. Einstein, Bohr i wielki spór o naturę rzeczywistości, Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Lasswell, H. 1958. Politics: who gets, what, when, how, The World Publishing Company, Clevland.
• Marsh, D., Stoker, G. 2006. Wprowadzenie, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, D. Marsh, G. Stoker (red.), Wydawnictwo UJ, Kraków.
• Morgenthau, H. 2010. Polityka między narodami, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Mouffe, Ch. 2008. Polityczność, Przewodnik Krytyki Politycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• Pałecki, K. 2000. Wprowadzenie do normatywnej teorii władzy politycznej, [w:] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, B. Szmulik, M. Żmigrodzki (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Parsons, T. 1969. Politics and social structure, Free Press, Nowy Jork.
• Parsons, T. 2009. System społeczny, Wydawnictwo Naukowe Nomos, Warszawa.
• Parsons, T., Smelser, N.J. 2006. Funkcjonalne zróżnicowanie społeczeństwa, [w:] Współczesne teoria socjologiczne, A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (wyb. i oprac.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Platon, 1999. Dialogi, t. 2, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty.
• Ryszka, F. 1992. O pojęciu polityki, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Schmitt, C. 2000. Teologia polityczna i inne pisma, Wydawnictwo Aletheia, Kraków.
• Skąpska, G. Ziółkowski, M. 1998. Instytucja społeczna, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 1, Z. Bokszański [i in.] (kom. red.), Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Skarzyński, R. 2012. Podstawowy dylemat politologii: dyscyplina nauki czy potoczna wiedza o społeczeństwie, Temida 2, Białystok.
• Smith, A. 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, t. 1, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Turner, J.H. 1998. Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
• Turner, J.H. 2004. Struktura teorii socjologicznej, Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Van den Berghe, P. 1990. Human Family systems. An evolutionary view, Waveland Pr Inc, Prospect Heights.
• Van den Berghe, P. 2006. Łączenie paradygmatów: biologia i nauki społeczne, [w:] Współczesne teoria socjologiczne, A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (wyb.), Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Weber, M. 1998. Polityka jako zawód i powołanie, SIW ZNAK, Kraków.
• Wróbel, S. 2002. Polityka i proces polityczny, [w:] Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, B. Szmulik, M. Żmigrodzki (red.), Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Wróbel, S. 2008. Pojęcia polityki i systemu politycznego w myśli Talcotta Parsonsa, [w:] Studia z nauk społecznych i humanistycznych, J. Juchnoski, M.S. Wolański (red.), Wydawnictwo UWr, Wrocław.
• Zieliński, E. 1999. Nauka o państwie i polityce, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2016.23.2.61