Referendum ogólnokrajowe w systemach politycznych Węgier i Albanii: analiza porównawcza

• Authors: Marcin Pomarański
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o miejsce instytucji referendum ogólnokrajowego w systemach politycznych Węgier i Albanii po transformacji ustrojowej 1989, zarówno w wymiarze legislacyjnym, jak i praktycznym. Zmiany prawne, które nastąpiły w tym okresie, zagwarantowały obywatelom obydwu państw narzędzia do bezpośredniego sprawowania władzy. Jednakże niemal natychmiast zmiany te były ograniczane. W przypadku Albanii zadecydował o tym wieloletni zamęt polityczny, który skutecznie zniechęcił społeczeństwo do aktywności referendalnej. Węgrom uprawnienia te stopniowo odbierały natomiast decyzje poszczególnych rządów zmieniających wielokrotnie ordynację wyborczą. Przedmiotem naszego zainteresowania będą różnice instytucjonalne i prawne determinujące stan demokracji bezpośredniej w obydwu państwach. Główna teza artykułu opiera się na opinii, że Węgry i Albania, niezależnie od ich wspólnych doświadczeń, reprezentują dwa różne modele adaptacji rozwiązań demokracji bezpośredniej.

EN

The aim of this paper is a comparative analysis of legislative solutions and practical application of the direct democracy in Hungary and Albania after 1989. The legal changes that occurred during this period have guaranteed the citizens of both countries the tools to direct exercising the political power. Unfortunately, these tools have been almost immediately limited. The long-term political conflict, which effectively discouraged the public opinion to such activity, was responsible for this limitation in the case of Albania. Hungarians, on the other hand, have lost these rights as a result of unfortunate decisions of rulers, who were repeatedly changing the electoral law. The object of our attention will be especially institutional and legal differences determining the development (or regression) of the direct democracy in those countries. Main thesis of the article is the opinion that Hungary and Albania, regardless of their common experiences, represent two different models for adaptation of direct democracy solutions.

Keywords

PL

demokracja bezpośrednia, referendum w Albanii, referendum na Węgrzech

EN

direct democracy, referendum in Albania, referendum in Hungary

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2016
• Volume: 23
• Issue: 2

Dates

published

2016

online

2017-07-17

Contributors

author

Marcin Pomarański

References

• Anastasi, A. 2014. Law making citizens’ initiatives and the constitutional law in Albania (legislation, jurisprudence, practice), „Krytyka Prawa”, vol. 6.
• Broz, Z., Svensson, A. 2013. Local and regional democracy in Albania. A report presented on the 25th Session of the Council of Europe Monitoring Committee on Strasbourg, 29–31 October 2013.
• Central Election Commission (Komisioni Qendror i Zgjedhjeve), http://www.cec.org.al/ (dostęp: 13.01.2017).
• Komáromi, L. 2013. Milestones in the history of direct democracy in Hungary, „Iustum Aequum Salutare”, vol. IX.4.
• Kume, A. 2014. Referendums – analysis and assessment of the Albanian legislation, „Interdisciplinary Journal of Research and Development”, vol. 1, nr 1.
• Law on Local Council, 1971, act I, Hungary.
• Law on National Referendum and Popular Initiative, 1998, act III, Hungary.
• Law on Referendum and Popular Initiative, 1989, act XVII, Hungary.
• Medve, K. 2008. Direct democracy in the Republic of Hungary, [w:] Direct Democracy: The International IDEA Handbook, V. Beramendi (red.) et al, Sztokholm.
• National Election Office (Nemzeti Választási Iroda), http://valasztas.hu/ (dostęp: 13.01.2017).
• Stojarová, V. et al. 2007. Political Parties in the Central and Eastern Europe. Central and Eastern Europe Regional Report Based on Research and Dialogue with Political Parties, Sztokholm.
• Republic of Albania. Local elections. 21 June 2015. OSCE/ODIHR Election Observation Mission Final Report, 2015, Warsaw.
• The Constitution of the People’s Republic of Hungary, 1949, act XX, Hungary.
• The Constitution of the People’s Socialist Republic of Albania, 1976, law no. 5506, Albania.
• The Constitution of the Republic of Albania, 1998, law no. 8417, Albania.
• The Electoral Code of the Republic of Albania, 2003, law no. 9087, Albania.
• The Major Constitutional Provisions The People’s Assembly of The Republic of Albania, 1991, law no. 7491, Albania.
• Ustawa zasadnicza Węgier z dnia 25 kwietnia 2011 r., strona Sejmu RP, http://libr.sejm.gov.pl/ (dostęp: 13.01.2017).
• Wojnicki, J. 2007. System konstytucyjny Albanii, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2016.23.2.99