Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 25 | 1 |

Article title

Islam w przestrzeni publicznej laickiej Francji

Content

Title variants

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Religia jest ważnym i nieodłącznym zjawiskiem życia ludzkiego. Odgrywa istotną rolę w tworzeniu porządku moralnego i społecznego. Zmiany religijności wywołują zmiany porządku społecznego. Cechą współczesnych społeczeństw europejskich jest desakralizacja rzeczywistości, przesunięcie sacrum do przestrzeni prywatnej i coraz prężniej rozwijający się proces laicyzacji. Na tym tle Francja jest państwem, w którym świeckość jest jedną z najważniejszych wartości republikańskich, ważnym elementem tożsamości narodowej.Celem artykułu jest weryfikacja hipotezy zakładającej konieczność znalezienia miejsca dla islamu w laickiej przestrzeni publicznej, zważywszy, że islamu nie można unowocześnić, zracjonalizować ani zintegrować z przestrzenią laicką Francji. Przeprowadzona w artykule analiza została oparta na trzech metodach badawczych: metodzie historycznej, instytucjonalno-prawnej oraz metodzie analizy treści. Artykuł podzielono na pięć części: geneza i ewolucja laickości we Francji, istota laickości we Francji, spór o muzułmańską chustę – początek dyskusji na temat miejsca islamu w laickiej przestrzeni oraz kultu muzułmańskiego. Świecki model Republiki staje w konfrontacji z islamem coraz bardziej widocznym w przestrzeni publicznej Francji. Afera wokół chusty muzułmańskiej, noszenie symboli religijnych, żywność halal, miejsca kultu muzułmańskiego i wiele innych spornych kwestii dzieli dzisiejszą Francję na zwolenników włączenia islamu w przestrzeń publiczną i część radykalną. Konieczność redefinicji laickości francuskiej jest jednym z najważniejszych wyzwań V Republiki.
EN
Religion constitutes an important part of human life, which influences a process of creating moral and social order. Changes in religiosity cause transitions in these systems. Contemporary European societies are marked by reality desacralization, displacement of sacrum to private space and dynamic increase of laicization. Against this background, France is a country where secularity is considered as one of the most meaningful republican values, an important element of national identity. The aim of the article is to verify the hypothesis that there is a need to find a place for Islam in a secular public space, considering that Islam cannot be modernized, rationalized or integrated with the secular space of France. The analysis carried out in the article was based on three research methods: historical method, institutional and legal method and content analysis method. The article was divided into five parts: the genesis and evolution of secularism in France, the essence of secularism in France, the dispute over the Muslim headscarf – the beginning of discussions about the place of Islam in the secular space and a place of Muslim culture. The secular model of the Republic faces an Islamic tradition, more and more visible in the French public space. An affair connected with headscarves, wearing religious symbols, halal food, Muslim places of worship and many other controversial issues divide France into a part which supports implementation of Islam into the public space and the radical one. Necessity of redefining French laicism has become one of the most important challenges in the Fifth Republic.

Year

Volume

25

Issue

1

Physical description

Dates

published
2018
online
2018-08-29

Contributors

References

  • Baubérot, J. [b.r.w.]. La laïcité en France. Histoire et défis actuels, http://utcp.c.u-tokyo.ac.jp/publications/pdf/UTCPBooklet7_027-048_.pdf (dostęp: 10.06.2017).
  • Bencheikh, S. 1999–2000. L’islam face à la laïcité française, „Confluences Méditerranée”, nr 32, s. 73–82.
  • Charlier-Dagras, M.-D. 2002. La laïcité française à l’épreuve de l’intégration européenne. Pluralisme et convergences, Editions L’Harmattan, Paris.
  • Circulaire du 18 mai 2004 relative à la mise en oeuvre de la loi n° 2004-228 du 15 mars 2004 encadrant, en application du principe de laïcité, le port de signes ou de tenues manifestant une appartenance religieuse dans les écoles, collèges et lycées publics, https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000252465&dateTexte=&categorieLien=id (dostęp: 2.06.2017).
  • Dorocki, S., Brzegowy, P. 2015. Katolicy i muzułmanie francuscy wobec idei laïcisme i laïcité, „Przegląd Geopolityczny”, nr 14, s. 121–139.
  • Falski, J. 2003. Laickość państwa, równość wyznań i... islam we Francji: wybrane problemy, „Sprawy Narodowościowe”, z. 22, s. 99–113.
  • Falski, J. 2011. Francuski zakaz noszenia symboli religijnych w szkołach publicznych przed ETPC. Kontrowersje, uwagi, oceny, „Studia z prawa wyznaniowego”, t. 14, s. 79–109.
  • Falski, J. 2015. Francuska laickość państwa w orzecznictwie sądowym, „Państwo i Prawo”, z. 4, s. 85–98.
  • Falski, J. 2016. Współczesny obraz konstytucyjnej zasady laickości we Francji. Próba syntezy, „Przegląd Sejmowy”, nr 5 (136), s. 9–31.
  • Gajlewicz-Korab, K. 2011. Obraz muzułmanów we Francji w tamtejszych tygodnikach opinii, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa.
  • Górak-Sosnowska, K. 2007. Perspektywy świata arabskiego w kontekście Milenijnych Celów Rozwoju, Wydawnictwo Petit, Warszawa.
  • Kielan-Glińska, I. 2009. Muzułmanie w laickiej Francji (1974–2004): w kierunku integracji czy separatyzmu?, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
  • Krukowski, J. 2008. Polskie prawo wyznaniowe, Wydawnictwo Lexis Nexis, Warszawa.
  • Kuriata, A. 2014. Źródła prawa muzułmańskiego wobec stroju kobiety muzułmanki, „Acta Erasmiana”, vol. VII, s. 143–166.
  • Kuriata, A. 2016. Francuski zakaz zakrywania twarzy w miejscach publicznych jako przykład europejskich ograniczeń prawnych w uzewnętrznianiu wyznania poprzez strój, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW”, nr 1, s. 37–54.
  • Legrand, B. 2015. Non, M. Le Pen, il n'y a pas 15 millions de musulmans en France, http://tempsreel.nouvelobs.com/charlie-hebdo/20150116.OBS0124/non-jean-marie-le-pen-il-n-y-a-pas-15-millionsde-musulmans-en-france.html (dostęp: 6.06.2017).
  • LOI n° 2004-228 du 15 mars 2004 encadrant, en application du principe de laïcité, le port de signes ou de tenues manifestant une appartenance religieuse dans les écoles, collèges et lycées publics, https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTE XT000000417977&categorieLien=id
  • (dostęp: 22.05.2017).
  • LOI n° 2010-1192 du 11 octobre 2010 interdisant la dissimulation du visage dans l’espace public, https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTE XT000022911670&categorieLien=id (dostęp: 22.05.2017).
  • Madej, M., Pasek, Z. 2012. Kulturowe i prawne aspekty kontrowersji wokół chusty muzułmańskiej we Francji, „Studia z Prawa Wyznaniowego”, t. 15, s. 185–216.
  • Pietrzak, M. 2010. Prawo wyznaniowe, Wydawnictwo Lexis-Nexis, Warszawa.
  • Salem Bahammam, F. 2014. Rodzina i moralność w islamie: Ukazanie statusu rodziny i jej członków w islamie oraz wyjaśnienie znaczenia moralności w życiu muzułmanina, https://books.google.pl/books?id=IYI5AwAAQBAJ&pg=PT4&dq=kobieta+w+islamie&hl=pl&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=kobieta%20w%20islamie&f=false (dostęp: 2.06.2017).
  • Sobczak, J. Gołda-Sobczak, M. 2012. Wolność sumienia i wyznania jako prawo człowieka, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio K: Politologia”, vol. XIX (1), s. 27–65.
  • Vampouille, T. 2011. France: comment est évalué le nombre de musulmans, http://www.lefigaro.fr/actualite-france/2011/04/05/01016-20110405ARTFIG00599-france-comment-est-evalue-le-nombre-demusulmans.php (dostęp: 12.06.2017).
  • Wieviorka, M. 2016. L’ambivalence de la laïcité en France, [w:] Laïcité, laïcités: Reconfigurations et nouveaux défis, J. Baubérot, M. Milot, P. Portier (red.), Les Editions de la MSH, Paris.
  • Włoch, R. 2011. Polityka integracji muzułmanów we Francji i Wielkiej Brytanii, Wydawnictwo UW, Warszawa.
  • Zdanowski, J. 2005. Muzułmanie we Francji, [w:] Muzułmanie w Europie, A. Parzymies (red.), Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
  • Ziry, J.-P. 2016. Les voils dit islamiques (Foulard, Hijab, Niqab...). Etude historique et religieuse d’un bout de tissu à polémiques politiciennes, Edition Lulu.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_k_2018_25_1_89
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.