Populist and Nationalist Trends in the Polish Influential Press: Pro-European or Euro-Skeptical?

• Authors: Rafał Leśniczak
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of this paper is to determine the level of populist and nationalist trends in the Polish influential press articles related to the global financial crisis triggered on 15 September 2008 by the collapse of the Lehman Brothers investment bank. The result of the Polish presence in the European Union and NATO structures is that the crisis situations in Western Europe and the USA constitute an important topic for Polish media, and allow for the assessment of the level of approval/criticism towards the Western world. The author assumed that the domination of populist and nationalist trends is a sign of Euro-skepticism, while their presence that is not more than incidental – a sign of pro-European attitude. The paper versions of the most influential Polish press titles constitute the research material, namely daily papers: “Rzeczpospolita” and “Gazeta Wyborcza” and weekly magazines: “Newsweek Polska” and “Polityka”.

Keywords

EN

populism, nationalism, pro-European attitude, Euro-skepticism, influential press

PL

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio K – Politologia
• Year: 2019
• Volume: 26
• Issue: 2

Dates

published

2019

online

2019-12-28

Contributors

author

Rafał Leśniczak

References

• Adamczyk, C. 2008. Ile kosztuje nas kryzys finansowy na świecie, “Rzeczpospolita”, 17.09, p. A1.
• Adamczyk, C., Kurasz, J. 2008. Giełdy: wolny rynek w objęciach państwa, “Rzeczpospolita”, 19.09, p. A1.
• Adamczyk, C., Walewska, D. 2008. Bank, który zachwiał światem, “Rzeczpospolita”, 16.09, p. A1.
• Baj, L. 2008. Kryzys przydusi inwestycje, “Gazeta Wyborcza”, 25.09, p. 26.
• Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), 2017. Komunikat z badań nr 103/2017. Polacy, Czesi, Słowacy i Węgrzy o członkostwie w Unii Europejskiej, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_103_17.PDF (access: 8.02.2019).
• Chevigny, P. 2003. The Populism of Fear: Politics of Crime in the Americas, “Punishment & Society”, vol. 5(1), pp. 77–96, DOI: https://doi.org/10.1177/1462474503005001293.
• Cichecka, J. 2018. Populizm – niejednoznaczny fenomen. Zestawienie perspektyw teoretycznych, “Politeja. Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego”, vol. 15(55), pp. 5–19, DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.15.2018.55.01.
• Copsey, N., Pomorska, K. 2014. The Influence of Newer Member States in the European Union: The Case of Poland and the Eastern Partnership, “Europe-Asia Studies”, vol. 66(3), pp. 421–443, DOI: https://doi.org/10.1080/09668136.2013.855391.
• Drąg, Z. 2004. Integracja Polski z Unią Europejską: zainteresowanie, nadzieje i obawy młodzieży wiejskiej, “Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje”, vol. 6, pp. 171–184.
• Drożdż, M. 2012. Medialna produkcja i dekonstrukcja sensu, “Media i Społeczeństwo”, vol. 2, pp. 15–28.
• Ekiert, G. 2003.Patterns of Postcommunist Transformation in Central and Eastern Europe, [in:] Capitalism and Democracy in Central and Eastern Europe. Assessing the Legacy of Communist Rule, G. Ekiert, S. Hanson (eds.), Cambridge University Press, Cambridge, pp. 89–119.
• Fandrejewska, A. 2008. Jak przetrwać ten kryzys, “Rzeczpospolita”, 27–28.09, p. 1.
• Filas, R., Płaneta, P. 2009. Media in Poland and Public Discourse, [in:] Press Freedom and Pluralism in Europe: Concepts and Conditions, A. Czepek, M. Hellwig, E. Nowak (eds.), Intellect Books, Bristol–Chicago, pp. 141–164.
• Gillert, P. 2008a. Ameryka walczy z kryzysem, “Rzeczpospolita”, 26.09, p. A1.
• Gillert, P. 2008b. Czas na gospodarkę, “Rzeczpospolita”, 17.09, p. A10.
• Hałabuz, N. 2008. Zbliża się koniec bankowego eldorado, “Gazeta Wyborcza”, 27–28.09, p. 32.
• Heywood , A. 2009. Politologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Instytut Monitorowania Mediów (IMM), 2017. Najbardziej opiniotwórcze polskie media w sierpniu 2017 roku, https://www.imm.com.pl/sites/default/files/raporty/najbardziej_opiniotworcze_media_w_sierpniu_2017.pdf (access: 8.02.2019).
• Jabłoński, P. 2008. Jedna gospodarka, jeden kryzys, “Rzeczpospolita”, 16.09, p. A2.
• Kaca, E., Szczepanik, M. 2013. Jak mówić o Unii? Wpływ komunikacji na zaangażowanie Polaków w sprawy europejskie, “Policy Paper”, vol. 13(61).
• Kevin, D. 2003. Europe in the Media. A Comparison of Reporting, Representation, and Rhetoric in National Media Systems in Europe, Lawrence Erlbaum Associates, Mahwah.
• Klaus, K. 2004. Pojęcie i źródło deficytu demokracji w Unii Europejskiej, “Studia Europejskie”, vol. 2, pp. 53–70.
• Klimowicz, K. 2016. Utopia w „realistycznej” teorii demokracji przedstawicielskiej i realizm w „utopijnych” teoriach demokracji deliberatywnej i partycypacyjnej, “Internetowy Magazyn Filozoficzny Hybris”, vol. 33, pp. 33–52.
• Kluza, S. 2008. To tylko kryzys, “Newsweek Polska”, 19.10, p. 60.
• Kowanda, C. 2008. Bankruci, ale milionerzy, “Polityka”, 11.10, pp. 48–50.
• Krippendorf, K. 2004. Content Analysis. An Introduction to Its Methodology, Sage Publications, Thousand Oaks–London–New Delhi.
• Krześniak, M. 2008. Kredyty zbyt dużego ryzyka, “Rzeczpospolita”, 18.09, p. A1.
• Kukathas, C. 1987. Conservatism, Liberalism and Ideology, “Critical Review”, vol. 1(3), pp. 30–44, DOI: https://doi.org/10.1080/08913818708459493.
• Kuźmicz, M. 2008. Kryzys wokół kryzysu, “Gazeta Wyborcza”, 27–28.09, p. 1.
• Kuźmicz, M., Deptuła, T. 2008. Rządy rządzą giełdami, “Gazeta Wyborcza”, 26.09, p. 26.
• Lasoń, M. 2011. Eurosceptycyzm jako przejaw populizmu w praktyce politycznej III RP, “Krakowskie Studia Międzynarodowe”, vol. 4, pp. 187–201.
• Leśniczak, R. 2018. Deontologiczna perspektywa badań medioznawczych wizerunku polityków, “Łódzkie Studia Teologiczne”, vol. 27(1), pp. 69–86.
• Lewandowski, J. 2008. Kapitalizm jeszcze nie umarł, “Gazeta Wyborcza”, 29.09, p. 31.
• Litwin, T. 2016. Krytyka polityki gospodarczej koalicji PO–PSL w „Gazecie Wyborczej” 2007–2015, “Polityka i Społeczeństwo”, vol. 1(14), pp. 111–122.
• Luttwak, E. 2008. Ameryka i tak będzie najlepsza, “Gazeta Wyborcza”, 27–28.09, pp. 16–17.
• Maddox, W.S., Lilie, S.A. 1984. Beyond Liberal and Conservative: Reassessing the Political Spectrum, Cato Institute, Washington.
• Magierowski, M. 2008a. Ameryka się słania, komu jest do śmiechu?, “Rzeczpospolita”,26.09, p. A2.
• Magierowski, M. 2008b. O wyższości gospodarki rozregulowanej, “Rzeczpospolita”, 25.09, p. A2.
• Molęda-Zdziech, M. 2013. Czas celebrytów: mediatyzacja życia publicznego, Difin, Warszawa.
• Monson, R. 2008. Opinia, “Rzeczpospolita”, 16.09, p. 1.
• Moroska, A. 2010. Prawicowy populizm a eurosceptycyzm: na przykładzie Listy Pima Fortuyna w Holandii i Ligi Polskich Rodzin w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Niewiadowski, A. 2008. Austriacy: ta przeklęta Bruksela, “Rzeczpospolita”, 27–28.09, p. A10.
• Nowak, E. 2013. Metodologiczne problemy badania zależności pomiędzy agendą medialną, publiczną i polityczną, “Annales UMCS, Sec. K – Politologia”, vol. 20(2), pp. 187–206.
• Orłowski, W. 2008. Banki do kontroli!, “Polityka”, 11.10, pp. 12–13.
• Osica, O. 2002. In Search of a New Role: Poland in Euro-Atlantic Relations, “Defence Studies”, vol. 2(2), pp. 21–39.
• Ottaway, M. 2003. Democracy Challenged: The Rise of Semi-Authoritarianism, Carnegie Endowment for International Peace, Washington, DC.
• Pankowski, K. 2009. Centrum Badania Opinii Społecznej. Komunikat z badań BS/75/2009, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_075_09.PDF (access: 8.02.2019).
• Passent, D. 2008. Giełda jest okrągła, a bramki są dwie, “Polityka”, 11.10, p. 128.
• Perszon, J. 2016. Islam w Europie: Perspektywa polskiej opinii konserwatywnej, “Teologia i Człowiek”, vol. 34(2), pp. 39–73, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TiCz.2016.016.
• Pleśniarska, A. 2017. Integracja europejska w obliczu eurosceptycyzmu, “Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, vol. 6(966), pp. 29–43, DOI: https://doi.org/10.15678/ZNUEK.2017.0966.0602.
• Podemski, K. 2011. Świat w polskich tygodnikach opinii, “Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, vol. 3, pp. 241–262.
• Prusek, T. 2008. Buffett łapie nóż na Wall Street, “Gazeta Wyborcza”, 25.09, p. 25.
• Rabij, M. 2008a. Inwestor po byku, “Newsweek Polska”,19.10, pp. 62–64.
• Rabij, M. 2008b. Łowcy burz, “Newsweek Polska”, 28.09, pp. 30–32.
• Rico G., Guinjoan M., Anduiza E. 2017. The Emotional Underpinnings of Populism: How Anger and Fear Affect Populist Attitudes, “Swiss Political Science Review”, vol. 23(4), pp. 444–461, DOI: https://doi.org/10.1111/spsr.12261.
• Riedel, R. 2015. Eurosceptycyzm w kontekście kryzysu gospodarczego w Europie, “Studia Ekonomiczne”, vol. 228, pp. 176–185.
• Roguska, B. 2017, Centrum Badania Opinii Społecznej. Komunikat z badań nr 50/2017, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2017/K_050_17.PDF (access: 8.02.2019)
• Samcik, M. 2008. Amerykańska ruletka, “Gazeta Wyborcza”, 30.09, p. 1.
• Sasińska-Klas, T. 2014. Mediatyzacja a medializacja sfery publicznej, “Zeszyty Prasoznawcze”, vol. 218(2), pp. 162–175.
• Schattschneider, E. 1960. The Semisovereign People: A Realist’s View of Democracy in America, Holt, Rinehart and Winston, New York.
• Steves, F. 2001. Poland and the International System: External Influences of Democratic Consolidation, “Communist and Post-Communist Studies”, vol. 34(3), pp. 339–352, DOI: https://doi.org/10.1016/S0967-067X(01)00012-5.
• Sikora, S. 2008. Spokojna przystań, “Newsweek Polska”, 12.10, p. 30.
• Sissenich, B. 2007. Building States without Society. European Union Enlargement and the Transfer of EU Social Policy to Poland and Hungary, Lexington Books, Lanham.
• Smoczyński, W. 2008. Historia chciwości, “Polityka”, 4.10, pp. 40–45.
• Smolińska-Theiss, B. 2017. Medialni kuglarze o reformie gimnazjów, “Pedagogika Społeczna”, vol. 2(64), pp. 165–181.
• Solska, J., Smoczyński, W. 2008. Krok po krachu, “Polityka”, 18.10, pp. 15–17.
• Sondel-Cedarmas, J. 2015. Eurosceptycyzm skrajnej prawicy na przykładzie włoskich ugrupowań neofaszystowskich we Włoszech, [in:] Rodzinna Europa. Europejska myśl polityczno-prawna u progu XXI wieku, P. Fiktus, M. Marszał, H. Malewski (eds.), Prace Naukowe Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, pp. 395–411.
• Stiglitz, J. 2008. Oszukańcze kasyno Ameryka, “Gazeta Wyborcza”, 27–28.09, p. 17.
• Szalkowski, A., Jankowicz, D. 2004. The Development of Human Resources During the Process of Economic and Structural Transformation in Poland, “Advances in Developing Human Resources”, vol. 6(3), pp. 346–354.
• Szczepański, J. 2011. Model sferyczny podziału ideologii, “Społeczeństwo i Polityka”, vol. 29(4), pp. 113–128.
• Szczerbiak, A., Taggart, P. 2003. Theorizing Party-Based Euroscepticism: Problems of Definition, Measurement and Causality, “Sussex European Institute Working Paper”, vol. 3(69).
• Sztompka, P. 1996. Trust and Emerging Democracy: Lessons from Poland, “International Sociology”, vol. 11(1), pp. 37–62.
• Szymański, K. 2008. Wykorzystać unijny wiatr, “Rzeczpospolita”, 17.09, p. A15.
• Tamir, Y. 1995. Liberal Nationalism, Princeton University Press, Princeton.
• Tan, Y., Weaver, D.H. 2007. Agenda-Setting Effects among the Media, the Public, and Congress, 1946–2004, “Journalism & Mass Communication Quarterly”, vol. 84(4), pp. 729–744, DOI: https://doi.org/10.1177/107769900708400405.
• Von Hagen, J., Schuknecht, L., Wolswijk, G. 2011. Government Bond Risk Premiums in the EU Revisited: The Impact of the Financial Crisis, “European Journal of Political Economy”, vol. 27(1), pp. 36–43.
• Walgrave, S., Van Aelst, P. 2006. The Contingency of the Mass Media’s Political Agenda Setting Power: Toward a Preliminary Theory, “Journal of Communication”, vol. 56(1), pp. 88–109, DOI: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2006.00005.x.
• Węglewski, M. 2008a. Czas apokalipsy, “Newsweek Polska”, 19.10, pp. 58–59.
• Węglewski, M. 2008b. Finansowa apokalipsa, “Newsweek Polska”, 28.09, pp. 25–28.
• Węglewski M. 2008c. Jak przechytrzyć kryzys, “Newsweek Polska”, 5.10, pp. 32–40.
• Whitehead, L. 1992. The Alternatives to ‘Liberal Democracy’: A Latin American Perspective, “Political Studies”, vol. 40(s1), pp. 146–159, DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467-9248.1992.tb01818.x.
• Wimmer, R., Dominick, J. 2008. Mass media: metody badań, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Wojtas, T. 2016. Bogusław Chrabota: „Rzeczpospolita” pozostanie niezaangażowana politycznie, bez zmian w formule „Plusa Minusa”, 5.12, http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/boguslaw-chrabota-rzeczpospolita-pozostanie-niezaangazowana-politycznie-bez-zmian-w-formule-plusa-minusa# (access: 8.02.2019).
• Zachurski, T. 2008. Zagadywanie kryzysu, “Newsweek Polska”, 5.10, pp. 54–55.
• Zalewski, T. 2008. Gospodarka, John!, “Polityka”, 4.10, pp. 98–99.
• Zielonka, J. 2007. The Quality of Democracy after Joining the European Union, “East European Politics and Societies”, vol. 21(1), pp. 162–180, DOI: https://doi.org/10.1177/0888325406297133.
• Žídek, L. 2011. Transformation in Poland, “Review of Economic Perspectives”, vol. 11(4), pp. 237–270, DOI: https://doi.org/10.2478/v10135-011-0015-x.

Identifiers

DOI

10.17951/k.2019.26.2.159-179