Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2020 | 27 | 1 |

Article title

Społeczno-prawny aspekt materiałów erotycznych i pornograficznych przed 1939 rokiem. Walka z nielegalnymi wydawnictwami na przykładzie Warszawy

Content

Title variants

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Artykuł prezentuje nasilenie się zjawiska występowania erotycznych i pornograficznych wydawnictw na przełomie XIX i XX wieku oraz jego odbiór. Opracowanie podejmuje się także przedstawienia wybranych aktów prawnych wymierzonych w producentów i dystrybutorów kontrowersyjnych treści – w tym ustaleń międzynarodowych konferencji, prawa zaborców oraz polskich regulacji z okresu międzywojennego wraz ze stosownymi instrukcjami dla urzędników. W kolejnej części opracowania poruszono odbiór pornografii przez część opinii publicznej. Celem niniejszego tekstu jest również przedstawienie na podstawie źródeł prasowych, archiwalnych oraz literatury przedmiotu występowania tego problemu na terenie Warszawy, w tym również identyfikacji osób zamieszanych w niemoralne działania. Przeprowadzone badania ukazały, że na przestrzeni lat zmieniał się odbiór tego zjawiska, na co wpływ miało również to, że nie było ono jednoznacznie zdefiniowane. Było to również utrudnienie dla legislatorów, lecz nie powstrzymywało funkcjonariuszy służb porządkowych, którzy podejmowali się działań mających na celu aresztowanie osób zaangażowanych w ten proceder, również recydywistów.
EN
The article describes the intensification of the phenomenon of erotic and pornographic publications at the turn of the 19th and 20th century and the perception of this phenomenon. The paper also attempts to present selected legal acts aimed at producers and distributors of controversial content, including the arrangements of international conferences, the rights of the invaders, and Polish regulations from the interwar period, together with relevant instructions for officials. The next part of the study deals with the reception of pornography by part of public opinion. Additionally, the purpose of this paper is to present, on the basis of press materials, archival and literature sources, this problem on the example of Warsaw, including the identification of people involved in immoral activities. The research showed that over the years the perception of this problem has changed, which was also influenced by the fact that it was not clearly defined. It was also an impediment to the legislators, but it did not stop the law enforcement officers who took actions aimed at arresting people involved in this practice, including recidivists.

Year

Volume

27

Issue

1

Physical description

Dates

published
2020
online
2020-06-30

Contributors

References

  • 5000 fotografii pornograficznych skonfiskowała policja warszawska. 1924. „Express Wieczorny Ilustrowany”, nr 197, s. 6.
  • Archiwum Akt Nowych (AAN), Ministerstwo Opieki Społecznej, sygn. 181.
  • Aresztowanie kolporterów pocztówek pornograficznych. 1929. „Rzeczpospolita”, nr 27, s. 7.
  • Barlak, A. 2004. Dawne pocztówki barwione erotyką, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej”, nr 3 (170), s. 18–20.
  • Beylin, K. 1985. Warszawy dni powszednie 1800–1914, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  • Bronsztejn, S. 1988. O przestępczości wśród Żydów w Polsce w latach dwudziestych XX wieku (w pięćdziesięciolecie
  • ukazania się książki Liebmana Herscha), „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”, nr 3–4, s. 135–147.
  • Brzostyński, A. 1937. Ochrona religii i tępienie pornografii przez ustawodawstwo polskie, Naczelny Instytut Polskiej Akcji Katolickiej, Poznań.
  • Choromański, Z. 1932. Wobec ofensywy zgorszenia, „Kurier Warszawski”, nr 328, s. 14–15.
  • Członkowie przyzwoitych rodzin w anonimowej spółce kolportażu kart pornograficznych „Żako i Spółka”. 1904. „Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego Literatury i Sztuk Pięknych”, nr 32, s. 383.
  • Czy wiesz kto to jest?. 1938. S. Łoza (red.), Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, Warszawa.
  • Encyklopedia popularna PWN. 2011, wyd. 37, W. Baturo i in. (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Englender, W. 2001. Wstęp, [w:] Erotyka. Lata dwudzieste, lata trzydzieste, M. Dulawa (red.), Wydawnictwo Dragon, Bielsko-Biała, s. 5–6.
  • Filar, M. 1977. Pornografia. Studium z dziedziny polityki kryminalnej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
  • Hersch, L. 1938. O przestępczości wśród Żydów w Polsce, Księg. Powszechna, Warszawa–Kraków.
  • Janicki, K. 2015. Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce, Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, Kraków.
  • Jeske-Choiński, T. 1911. Walka z pornografią i sensacją w literaturze i sztuce, „Kronika Powszechna”, nr 6, s. 81–83.
  • Konczyński, J. 1911. Stan moralny społeczeństwa polskiego na podstawie danych statystyki kryminalnej, Skład główny Gebethner i Wolff, Warszawa.
  • Konopka, A. 1912a. Walka z pornografią, „Kronika Powszechna”, nr 47, s. 355–357.
  • Konopka, A. 1912b. Walka z pornografią, „Kronika Powszechna”, nr 48, s. 372–374.
  • Kopeć, A. 2000. Książka zakazana w opinii Kościoła w odbiorze czytelniczym dwudziestolecia międzywojennego, „Kieleckie Studia Bibliologiczne”, t. 5, s. 43–60.
  • Kowalczyk, T. 2016. Kodeks Hammurabiego najbardziej znanym pomnikiem starożytnego państwa Mezopotamii, [w:] Społeczeństwo i prawo w państwach azjatyckich, J. Marszałek-Kawa, M. Bidziński (red.), Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 200–224.
  • Międzynarodowa Konwencja w sprawie zwalczania obiegu i handlu wydawnictwami pornograficznymi podpisana dnia 12 września 1923 roku w Genewie. Dz. U. 1927, nr 71, poz. 621.
  • Na święto akcji katolickiej. 1932. „Ruch Katolicki”, nr 9–10, s. 258–260.
  • Nieć, G., Wrona, G. 2013. „Walka z lekturą zakazaną”. Bibliologiczne spojrzenie na dyskusje wokół książki „zakazanej” i jej wpływu na dzieci i młodzież w końcu XIX w. i na początku XX w., „Toruńskie Studia Bibliologiczne”, nr 2 (11), s. 135–152. DOI: 10.12775/TS B.2013.026.
  • Nijakowski, L. M. 2010. Pornografia. Historia, znaczenie, gatunki, Wydawnictwo Iskry, Warszawa.
  • Opieczętowanie wystawy żydowskiej. 1934. „Polska Zbrojna”, nr 37, s. 10.
  • Plater-Zyberkówna, C. 1909. Posłannictwo młodzieży, [w:] Pornografia. Głosy polskie w najważniejszej sprawie moralności społecznej, Towarzystwo im. Piotra Skargi, Lwów, s. 40–45.
  • Pornografia wśród dzieci szkolnych. 1936. „Kurier Warszawski”, nr 99, dodatek, s. 6.
  • Rodak, M. 2006. Prostytutki żydowskie w województwie lubelskim w dwudziestoleciu międzywojennym. Analiza środowiska, „Kwartalnik Historii Żydów”, nr 3, s. 379–390.
  • Rodak, M. 2012. Mit a rzeczywistość. Przestępczość osób narodowości żydowskiej w II Rzeczypospolitej. Casus województwa lubelskiego, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla (Polska Akademia Nauk), Wydawnictwo Neriton, Warszawa.
  • Rzadkowolska, M. 1999. Kościół katolicki a lektura w dwudziestoleciu międzywojennym, „Acta Universitas Lodziensis. Folia Librorum”, t. 9, s. 85–104.
  • Stanisław Trzeciak, https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanislaw_Trzeciak (dostęp: 11.11.2019).
  • Szlagowska, A. 2016. Higiena płciowa w Polsce, od początku XIX wieku do 1914 roku, [w:] Czystość i brud. Higiena w XIX wieku. Wokół przełomu bakteriologicznego, W. Korpalska, W. Ślusarczyk (red.), Dział Wydawnictw Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera, Bydgoszcz, s. 201–213.
  • Trzeciak, S. 1938. Pornografia narzędziem obcych agentur, Biblioteka „Jutra Pracy”, Warszawa.
  • Walka z klęską pornografii w Warszawie. 1934. „Gazeta Warszawska”, nr 124, s. 4
  • Walka z pornografią. 1938. „Bluszcz”, nr 14, s. 16.
  • Wykrycie dwóch gniazd szerzenia pornografii. 1931. „Gazeta Polska”, nr 246, s. 8.
  • Wykrycie handlarzy pocztówek pornograficznych. 1930. „Polska Zbrojna”, nr 63, s. 7.
  • Wykrycie międzynarodowej centrali pornograficznej. 1931. „Gazeta Polska”, nr 284, s. 10.
  • Wypadki. 1904. „Warszawska Gazeta Policyjna”, nr 132, s. 3.
  • Załuski, B. 1910. W obronie moralności, „Prąd”, nr 5, s. 153–164.
  • Ziomek, J. 1974. Obscenum, pornografia, środki przekazu, [w:] Społeczne funkcje tekstów literackich i paraliterackich,
  • S. Żółkiewski, M. Hopfinger, K. Dudzińska (red.), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, s. 57–77.
  • Żydowska ohyda. 1913. „Przegląd Katolicki”, nr 28, s. 444.

Document Type

Publication order reference

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_k_2020_27_1_191-205
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.