Charlesa Taylora dyskusja z naturalizmem

• Authors: Paweł Nowicki
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza rozważań Charlesa Taylora dotyczących problematyki ludzkiej tożsamości oraz wskazanie głównych tez jego antynaturalizmu. Zostaje też podjęta kwestia pozycji myśli Taylora w horyzoncie tradycji fenomenologii oraz filozofii hermeneutycznej. Krytyka naturalizmu polega między innymi na wykazaniu konstytutywnego dla człowieka horyzontu aksjologicznego – nieusuwalnych ram pojęciowych, poprzedzających wszelkie redukcjonistyczne koncepcje natury ludzkiej.

DE

Der Artikel setzt sich zum Ziel, die Überlegungen von Charles Taylor zu der Problematik der menschlichen Identität zu analysieren und Hauptthesen seines Antinaturalismus aufzuweisen. Aufgegriffen wird die Frage nach der Stellung des Taylorschen Gedankens im Kontext der Tradition der Phänomenologie und der hermeneutischen Philosophie. Die Kritik des Naturalismus beruht u. a. darauf, den für den Menschen konstitutiven axiologischen Horizont aufzuzeigen: den unabdingbaren Begriffsrahmen, der allen reduktionistischen Entwürfen menschlicher Natur vorangeht.

EN

The purpose of this article is to trace Charles Taylor’s considerations concerning the issues of human identity and to show the main points of his anti-naturalist position. The Canadian philosopher’s criticism of naturalism consists, inter alia, of the identification of man’s constitutive axiological horizon – the conceptual framework, prior to any reductionist conceptions of human nature. One of the topics of the paper is to present Taylor’s thoughts within the tradition of Husserl's phenomenology and the hermeneutical philosophy of Gadamer and Heidegger. The above said category of conceptual framework is compared with Gadamer's notion of superstition (Vorurteil).

Keywords

PL

naturalizm; psychologizm; filozofia hermeneutyczna; fenomenologia

DE

Naturalismus; Psychologismus; hermeneutische Philosophie; Phänomenologie

EN

naturalism; psychologism; hermeneutical philosophy; phenomenology

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2014
• Issue: 11

Dates

published

2014

online

2015-04-20

Contributors

author

Paweł Nowicki

References

• Bielik-Robson A., Wstęp. My romantycy – źródła romantycznego modernizmu Charlesa Taylora [w:] Ch. Taylor, Źródła podmiotowości Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński i in., PWN, Warszawa 2012.
• Frankl V., Homo patiens, tłum. R. Czarnecki i J. Morawski, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1984.
• Gadacz T., Głos w dyskusji, [w:] Uśpione źródła, „Znak” 2002, nr 5.
• Gadamer H.-G., Prawda i metoda, tłum. B. Baran, Wydawnictwo Inter Esse, Kraków 1993.
• Garrido A. A., Identidad personal y donación: La configuración del yo en acción dramatica, Madrid 2008.
• Gehri Gamio G., Charles Taylor contra el “modelo epistemologico”: Racionalidad y agente encarnado, http://gonzalogamio.blogspot.com/ 2008/06/charles-taylor-racionalidad-y-agente.html [dostęp: 29.11. 2014].
• Hegel G. W. F., Zasady filozofii prawa, tłum. A. Landman, PWN, Warszawa 1969.
• Heidegger M., Bycie i czas, tłum. B. Baran PWN, Warszawa, 2007.
• Heidegger M., Czas światoobrazu, tłum. K. Wolicki, [w:] M. Heidegger, Drogi lasu, tłum. J. Gierasymiuk i in., Wydawnictwo ALETHEIA, Warszawa 1997.
• Heidegger, M., Źródło dzieła sztuki, tłum. J. Mizera [w:] M. Heidegger, Drogi lasu, tłum. J. Gierasymiuk i in., Wydawnictwo ALETHEIA, Warszawa 1997.
• Husserl E., Badania logiczne, tłum. J. Sidorek, t. 1, Wydawnictwo COMER, Toruń 1996.
• Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, tłum. S. Walczewska, Wydawnictwo Rolewski, Toruń 1999.
• Kaczmarek A., Charles Taylor wobec dylematów współczesności, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2011.
• Locke J., Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego, tłum. W. M. Kozłowski, Wydawnictwo HACHETE, Warszawa 2011.
• Lovejoy A. O., Wielki łańcuch bytu, tłum. A. Przybysławski, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
• Mackie J. L., Ethics: Inventing Right and Wrong, Penguin Books, Harmonsworth 1977.
• Murdoch I., Prymat dobra, tłum. A. Pawelec, Wydawnictwo Znak, Kraków 1996.
• Nowak W., Spór o nowoczesność w poglądach Charlesa Taylora i Alisdaira MacIntyre’a, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2008.
• Ortega y Gasset J., „Ja” jako to, co działające [w:] R. Gaj, Ortega y Gasset, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 2007.
• Ortega y Gasset J., Ewolucja teorii dedukcyjnej, tłum. E. Burska, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2004.
• Platon, Fedon, [w:] Platon, Uczta, Eutyfron, Obrona Sokratesa, Kriton, Fedon, tłum. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1984.
• Platon, Państwo, [w:] Państwo Platona, tłum. W. Witwicki, Wydawnictwo AKME, Warszawa 1990.
• Spaeman R., Löw N., Cele naturalne, tłum. A. Półtawski, Wydawnictwo Terminus, Warszawa 2008.
• Św. Augustyn, O życiu szczęśliwym, tłum. A. Świderkówna, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.
• Taylor Ch., Etyka autentyczności, tłum. A. Pawelec, Wydawnictwo Znak, Kraków 1996.
• Taylor Ch., Źródła podmiotowości Narodziny tożsamości nowoczesnej, tłum. M. Gruszczyński i in., PWN, Warszawa 2012.
• Weber M., Etyka protestancka a duch kapitalizmu, tłum. B. Baran i P. Miziński, Wydawnictwo ALETHEIA, Warszawa 2010.
• Zahavi D., Fenomenologia Husserla, tłum. M. Święch, Wydawnictwo WAM, Kraków 2012.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2014.11.21