Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2014 | 9 |

Article title

Podwójnie narodzeni. Na marginesie „Nieciekawej historii” Antoniego Czechowa

Authors

Content

Title variants

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Autorka polemizuje z tezą Lwa Szestowa, który nazwał Antoniego Czechowa „piewcą beznadziejności”, poprzez wskazanie na jego filozofię humoru ujawniającą się w formie, jak i treści jego utworów. Egzemplifikacją tej filozofii jest kontrapunktyczna struktura opowiadania Nieciekawa historia, w którym głównym pytaniem jest: „co robić?”. Autorka proponuje inne wyjaśnienie dla przyjętej przez Szestowa kategorii „twórczości z niczego”, odwołując się do filozofii Williama Jamesa (szczególnie do pojęcia podwójnie narodzonych i prawa do wiary), która dostarcza adekwatnych kategorii do zdiagnozowania melancholii bohaterów Czechowa. Na koniec, za Tomaszem Mannem autorka stwierdza, że odpowiedzią Czechowa na pytanie, „co robić?”, jest zaangażowanie poprzez pracę.
DE
Die Autorin polemisiert gegen die These von Leo Schestow, der Anton Tschechow einen „Apologeten der Hoffnungslosigkeit“ nannte, indem sie auf seine Philosophie des Hu-mors sowohl in der Form als auch im Inhalt der Werke hinweist. Eine Exemplifizierung dieser Philosophie ist die kontrapunktische Struktur der Erzählung Langweilige Geschichte mit deren Hauptfrage „Was tun?“. Die Verfasserin schlägt eine andere Erklärung für die von Schestow angenommene Kategorie des „Schaffens aus dem Nichts“ vor. Sie bezieht sich auf die Philosophie von William James (besonders auf seine Begriffe der Doppeltge-borenen und des Rechtes auf den Glauben), die entsprechende Kategorien für die Diag-nose der Melancholie bei den Figuren Tschechows liefert. Am Ende stellt die Autorin mit Bezug auf Thomas Mann fest, dass die Antwort auf die Frage „Was tun?“ bei Tschechow eine Betätigung voller Hingabe ist.
EN
Author polemicizes with Lev Shestov who called Anthon Chekhov “a poet of hopeless-ness,” indicating Chekhov’s philosophy of humour inherent in the form and content of his works. This philosophy is well exemplified in the contrapuntal narrative structure of his “A Boring Story,” the story whose main concern is the question: “What to do?” Anna Głąb offers an alternative to Shestov’s category of “creation from the void,” referring to the philosophy of William James (especially the concepts of the twice-born and the will to believe), which provides adequate categories for the diagnosis of Chekhov’s melan-choly heroes. Finally, after Thomas Mann, the author states that Chekhov’s response to the question “What to do?” is commitment through work.

Year

Issue

9

Physical description

Dates

published
2014
online
2015-04-20

Contributors

author

References

  • Allain L., Можно ли назвать Чехова „верующим нигилистом”?, [w:] Anton P. Čechov. Philosophie und Religion in Leben und Werk. Vor-träge des Zweiten Internationalen – Symposium Badenweiler, 20–24 Oktober 1994, München 1997, s. 261–271;
  • Bergson H., Śmiech. Esej o komizmie, tłum. S. Cichowicz, Wydawnic-two KR, Warszawa 1995;
  • Chekhov A., The Cherry Orchard – A New English Version, red. T. Grif-fiths, London 1978;
  • Czechow A., Listy, t. II, tłum. N. Gałczyńska, A. Sarachanowa, Wy-dawnictwo Literackie, Kraków 1987;
  • Czechow A., Nieciekawa historia, tłum. R. Śliwowski, Sic!, Warszawa 2011;
  • Czechow A., Trzy siostry, tłum. N. Gałczyńska, Iskry, Warszawa 1983;
  • Czechow A., Wujaszek Wania, tłum. J. Iwaszkiewicz, [w:] tenże, Wy-bór dramatów, opr. R. Śliwowski, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1970;
  • Daniel-Rops H., Antoni Czechow, tłum. P. Hertz, [w:] Czechow w oczach krytyki światowej, wyb. R. Śliwowski, PIW, Warszawa 1971, s. 467–495;
  • Emerson C., The Cambridge Introduction to Russian Literature, Cam-bridge University Press, New York 2008;
  • Gatrall J. J. A., The Paradox of Melancholy Insight: Reading the Medical Subtext in Chekhov’s A Boring Story, „Slavic Review” 2003, t. 62, z. 2, s. 258–277;
  • Głąb A., O potencjalnych sojuszach filozofów z komikami, „Znak” 2005, nr 607, s. 154–161;
  • Gottlieb V., Chekhov’s Comedy, [w:]The Cambridge Companion to Che-khov, red. V. Gottlieb, P. Allain, Cambridge University Press, Cam-bridge 2000, s. 228–238;
  • Gutowski P., Nauka, filozofia i życie. U podstaw myśli Williama Jamesa, Wydawnictwo KUL, Lublin 2011;
  • James W., Doświadczenia religijne, tłum. J. Hempel, Nomos, Kraków 2001;
  • James W., Filozofia wszechświata, tłum. W. Witwicki, Zielona Sowa, Kraków 2007;
  • James W., Prawo do wiary, tłum. A. Grobler, Znak, Kraków 1996;
  • Jędrzejkiewicz A., „Zostać wspólnikiem Czechowa”, [w:] Czechow sto lat później, red. W. Szczukin, D. Kosiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005, s. 9–19;
  • Катаев В.Б., Проза Чехова: проблемы интерпретации, Москва 1979.
  • Kołakowski L., Wstęp. Poza zasięgiem nauki, [w:] H. Bergson, Ewolu-cja twórcza, tłum. F. Znaniecki, Zielona Sowa, Kraków 2004;
  • Levinson J., Humour, [w:] Routledge Encyclopedia of Philosophy, red. E. Craig, wydanie elektroniczne;
  • Newman W. F., The Soul; Her Sorrows and Her Aspirations, 3 ed., Chapman, London 1852;
  • Mann T., Esej o Czechowie, tłum. I. Czermakowa, [w:] Czechow w oczach krytyki światowej, wyb. R. Śliwowski, PIW, Warszawa 1971, s. 85–110;
  • Nabokov V., Wykłady o literaturze rosyjskiej, tłum. Z. Batko, Muza, Warszawa 2002;
  • Senderovich M., Чехов и Киркегор, [w:] Anton P. Čechov. Philosophie und Religion in Leben und Werk. Vorträge des Zweiten Internationalen – Symposium Badenweiler, 20–24 Oktober 1994, München 1997, s. 29–44;
  • Спивак P. C., Чехов – экзистенциалист, [w:] Философия Чехова, Иркутск 2008, s. 193–208;
  • Степанов А. Д., Лев Шестов о Чехове, [w:] Чеховиана. Чехов и „серебряный век”, Москва 1996, s. 75–77;
  • Szestow L., Apoteoza nieoczywistości. Próba myślenia adogmatycznego, tłum. N. Karsow, Sz. Szechter, Kontra, Londyn 1983;
  • Szestow L., Twórczość z niczego, [w:] L. Szestow, Początki i końce. Zbiór artykułów, tłum. J. Chmielewski, Antyk, Kęty 2005, s. 9–37;
  • Schmid W., О проблематичном событии в прозе Чехова, [w:] W. Schmidt, Прозакакпоэзия. Статьи о повествовании в русской литературе, Санкт-Петербург 1998, s. 263–277;
  • Śliwowski R., Antoni Czechow, PIW, Warszawa 1986;
  • Taylor Ch., Oblicza religii dzisiaj, tłum. A. Lipszyc, Znak, Kraków 2002.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.ojs-doi-10_17951_kw_2014_9_43
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.