Jakości estetyczne płócien Francisa Bacona a źródło odpowiedzi na wartość

• Authors: Artur Mordka
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In the article the author considers the problem of value response, using the methods of the aesthetic theories which prefer the „material‟ approach to this axiological issue, as well as referring to Francis Bacon‟s painting. This answer is an emotional response to many dimensions of the painting. The analysis will concern, however, artistic factors whose significance is often omitted in general aesthetic investigations: the support (or basis) of the painting, the canvas‟ properties, the type of paint, the color layer, the paint-ing tools, and even the technical background – the type and size of the canvas. The anal-ysis of these categories presents how the colorful logos of the painting gradually emerges; the logos whose order of sensuous influence and violence of colour cooperate with for-mal discipline in creating the exceptional merit – a terrible beauty.

DE

Der Verfasser des Artikels erwägt das Problem der Antwort auf den Wert, indem er Me-thoden der ästhetischen Theorien anwendet, die eine materielle Herangehensweise an diese axiologische Fragestellung bevorzugen. Dabei bezieht sich der Autor auf die Male-rei von Francis Bacon. Als Antwort erscheint eine emotionale Reaktion, die von vielen Bereichen des Gemäldes verursacht wird. Die Analyse betrifft jedoch jene künstlerischen Faktoren, deren Bedeutung in allgemeinen ästhetischen Erwägungen häufig ausgelassen wird: die Leinwand, Eigenschaften des Maltuches, die Art der Farbe, Malschicht, Mal-mittel, sogar technische Angelegenheiten wie Art und Größe des Maltuches. Die Unter-suchung dieser Kategorien zeigt, wie der koloristische Logos des Gemäldes schrittweise auftaucht: Logos, dessen Ordnung von Sturm der Eindrücke und Drang der Farbe mit der Formaldisziplin bei der Herausbildung eines besonderen Wertes übereinstimmt – der schrecklichen Schönheit.

PL

W artykule autor rozważa problem odpowiedzi na wartość, używając metod teorii estetycznych, które preferują ‘materialne’ podejście do tego zagadnienia aksjologicznego oraz odwołując się do malarstwa Francisa Bacona. Odpowiedź ta jest emocjonalną reakcją powodowaną wieloma obszarami obrazu. Jednakże analiza dotyczy tych artystycznych czynników, których znaczenie jest często pomijane w ogólnych rozważaniach estetycznych: podobrazia, własności płótna, rodzaju farby, warstwy malarskiej, narzędzi malarskich, a nawet technicznych spraw: rodzaju i wielkości płótna. Analizy tych kategorii pokazują, jak wyłania się stopniowo kolorystyczny logos obrazu ; logos, którego porządek wrażeniowego naporu i przemocy koloru współgra z dyscypliną formalną w tworzeniu szczególnej wartości – okropnego piękna.

Keywords

EN

painting; canvas; artistic value; beauty; aesthetics; ontology; Bacon

DE

Malerei; Leinwand; künstlerischer Wert; Ästhetik; Ontologie; Bacon

PL

malarstwo; płótno; wartość artystyczna; estetyka; ontologia; Bacon

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2014
• Issue: 9

Dates

published

2014

online

2015-04-20

Contributors

author

Artur Mordka

References

• Archimbaud M., Francis Bacon in conversation with Michel Archimbaud, Phai-don Press, London 1993;
• Arya R., Francis Bacon: Painting in a Godless World, Lund Humphries 2012;
• Berggruen O., Picasso und Bacon: Das andere Ich malen¸ [in:] Francis Bacon und die Bildtradition, herausgegeben von Wilfried Seipel, Barbara Steffen, Chrisoph Vitali, Basel 2004;
• Dawson B., Harrison M., Francis Bacon: A Terrible Beauty, Dublin City Gal-lery the Hugh Lane 2009;
• Deluze G., Francis Bacon, translated from the French by Daniel W. Smith, London-New York 2005;
• Durham A., Note on technique, [in:] Dawn Ades, Adrew Forge, Francis Ba-con, with a note on technique by Andrew Durham and a select bibliography, 291 il-lustrations, 195 in colour, including 21 fold-outs, Thames and Hudson, published in association with The Tate Gallery, London 1985;
• Hartmann N., Der Aufbau der realen Welt. Grundriß der allgemeinen Kategorien-lehre, Berlin 1940;
• Hartmann N., Ästhetik, zweite unveränderte Auflage, Berlin 1966;
• Hammer M., Bacon and Sutherland, published for The Paul Mellon Centre for Studies in British Art by Yale University Press New Haven and London;
• Ingarden R., O budowie obrazu, [in:] Studia z estetyki, tom drugi, wydanie drugie, Warszawa 1966;
• Ingarden R., Przeżycie estetyczne i przedmiot estetyczny, [w:] Studia z estetyki, Warszawa 1970;
• Ingarden R., Zagadnienie systemu jakości estetycznie doniosłych, [in:] Studia z estetyki, tom trzeci, Warszawa 1970;
• Russel J., ‘The Mystery of the Paint’: Francis Bacon’s Materials, [in:] Francis Bacon. New Studies, centenary essays edited by Martin Harrison, Steidl, Göt-tingen 2009;
• Schmied, W., Francis Bacon. Commitment and Conflict, translated from the German by John Ormrod, Munich – Berlin – London – New York 2006;
• Shepard J., A Game of Chance: The Media and Techniques of Francis Bacon, [in:] Francis Bacon, A Terrible Beauty, curated by Barbara Dawson and Martin Harrison, Dublin City Gallery the Hugh Lane 2009;
• Steffen B., Der Schrei, [in:] Francis Bacon und die Bildtradition, herausgegeben von Wilfried Seipel, Barbara Steffen, Chrisoph Vitali, Basel 2004;
• Sylvester D., The Brutality of Fact. Interviews with Francis Bacon, third enlarged edition with 146 illustrations, Thames and Hudson 1987;
• Sylvester D., About Modern Art. Critical Essays 1948-2000, revised edition, Pimlico 2002.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2014.9.5