Modernizm i neomodernizm religijny w Rosji

• Authors: Halina Rarot
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Religijny modernizm w Rosji to nurt intelektualny z przełomu XIX i XX wieku. Jego zasadniczą ideą było dążenie do odrodzenia Rosji w oparciu o zreformowane prawosławie odpowiadające kapitalistycznemu systemowi społeczno-gospodarczemu w Rosji lub ogłoszenie nowej chrześcijańskiej cywilizacji z uwzględnieniem warunków ekonomicznych. Z kolei religijny neomodernizm to prąd intelektualny z przełomu XX wieku, całkiem popularny we współczesnej Rosji. Nie jest on jednak równoznaczny z powrotem prawosławia do życia publicznego czy z kolejną jego zreformowaną wersją. Niemniej jednak odnosi się do pewnych idei prawosławnego modernizmu.

DE

Der religiöse Modernismus in Russland bildet eine intellektuelle Strömung an der Wende des 19. Jahrhunderts. Sein Hauptgedanke war das Streben nach der Erneuerung Russlands in Anlehnung an reformiertes russisch-orthodoxes Glaubensbekenntnis, das dem kapitalistischen sozialwirtschaftlichen System in Russland entsprechen sollte sowie die Verkündung einer neuen christlichen Zivilisation unter Berücksichtigung ökonomischer Verhältnisse. Der religiöse Neomodernismus ist dagegen eine intellektuelle Strömung an der Wende des 20. Jahrhunderts, die im gegenwärtigen Russland ziemlich populär ist. Er ist jedoch nicht gleichbedeutend mit der Rückkehr der russisch-orthodoxen Kirche zum öffentlichen Leben oder mit ihrer nächsten reformierten Variante. Er bezieht sich trotzdem auf einige Ideen des orthodoxen Modernismus.

EN

Religious modernism in Russia is an intellectual movement at the turn of the 19th and 20th centuries. Its essential idea was to strive for Russia’s revival based on reformed Orthodoxy, adequate to the origin of the capitalist social-economic system in Russia, or achieve a new Christian civilization with a respective vision of economic conditions. Religious Neomodernism, in contrast, is an intellectual movement at the turn of the 20th and 21st centuries, quite popular in contemporary Russia, but not identified with the return of Orthodoxy to public life or with another of its reformed versions. However, it refers to some of the ideas of Orthodox modernism.

Keywords

PL

modernizm religijny; modernizm prawosławny; neomodernizm religijny; Cerkiew na przełomie XIX i XX w.; współczesna Cerkiew wobec modernizmu i neomodernizmu

DE

religiöser Modernismus, orthodoxer Modernismus, religiöser Neomodernismus, russisch-orthodoxe Kirche an der Wende des 19. Jahrhunderts, gegenwärtige russisch-orthodoxe Kirche gegenüber dem Modernismus und Neomodernismus

EN

religious Modernism, Modernism orthodox, religious Neomodernism, Orthodox Church in the late nineteenth and early twentieth centuries, modern Orthodox to Modernism and Neomodernism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2015
• Issue: 14

Dates

published

2015

online

2015-10-02

Contributors

author

Halina Rarot

References

• Bierdiajew M., Ekzistiencjalnaja dialektika bożestwiennogo i czełowieczeskogo, [w:] M. Bierdiajew, О naznaczenii czełowieka, Respublika, Moskwa 1993.
• Bierdiajew M., Suściestwujet li w prawosławii swoboda mysli i sowiesti?, „Put’” 1939, nr 59, s. 46–54.
• Bierdiajew M., Ortodoksija i czełowiecznost’ (Prot .Gieorgij Fłorowskij, Puti russkogo bogosłowija), „Put’” 1927, nr 53, przedruk [w:] M. Bierdiajew, Sobranije soczynienij, t. III: Tipy religioznoj myśli w Rossii, YMCA-Press, Paris 1989, s. 714.
• Bierdiajew M., O „dwoch tajnach” Mierieżkowskogo, „Birżewyje Wiedomosti” 1915, 17 sient, nr 15094 (Klepinina, nr 209), przedruk [w:] M. Bierdiajew, Mutnyje liki, Kanon, Moskwa 2004, s. 187–195.
• Gonczarowa Władimirowa S., Obraz człowieka w religioznom nieomodiernizmie, autoreferat dysertacji kandydata nauk filozoficznych, Мoskwa 2011, s. 15; http://www.dissercat.com/content/obraz-cheloveka-v-religioznom-neomodernizme, [dostęp: 20.02.2011].
• Gonczarowa Władimirowa S, Socjalno-politiczeskije wzgliady religioznogo nieomodiernizma w sowriemiennoj Rossii, [w:] Obrazowanije – ekonomika - prawo: procesy transformacyi i kritierii efekiwnosti, Wydawnictwo MIEMP, Moskwa 2011, s. 26–29.
• Fłorowskij G., Puti russkogo bogosłowija, YMCA-Press, Paris 1988.
• Karelin R., Christianstwo i modiernizm, Moskowskoje Podworje Swiato-Troickoj Siergijewoj Ławry, Moskwa 1999.
• Karelin R., O sowriemiennom neognostycyzmie, http://karelin-r.ru/new-strs/28/1.html [dostęp: 20.01.2011].
• Karelin R., O łożnych wzgliadach na tainstwo Jewcharystii, „Błagodatnyj ogoń. Prawosławnyj żurnał”, 2003, nr 11, http://www.blago-gon.ru/articles/225 [dostęp: 20.01.2011].
• Karelin R., О dogmaticzeskich zabłużdieniach priepodawatiela MDA Osipowa A. I., http://karelin-r.ru/books/info/10 [dostęp: 20.02.2011].
• Kołakowski L., Uwaga o modernizmie, „Znak” 2002, nr 7, s. 13–18.
• Komarow J. S., Koncepcya „Wsiejedinstwa” obszczestwa i licznosti w fiłosofii W. Sołowjewa, [w:] J. S. Komarow, Obszczestwo i licznost’ w prawosławnoj fiłosofii, Izdatielstwo Kazanskogo Uniwiersiteita, Kazań 1991, s. 95–135.
• Kracik J., Antymodernistyczna kampania, „Znak” 2002, nr 7, s. 30–44, http://www.znak.com.pl/znak/kracik566.html [dostęp: 20.01.2011].
• Krasilnikowa M. J., Naumow J.W., Religioznyj modernizm sieriebriannogo wieka, „Modern Research of Social Problems” 2013, nr 10(30), s. 1–18.
• Kurajew A., Iskuszenije modiernizmom, „Błagodatnyj ogoń. Prawosławnyj żurnał” 1998, nr 1, http://www.blagogon.ru/articles/225 [dostęp: 20.01.2011].
• Kuwakin W.A., Religioznaja fiłosofija w Rossii. Naczało XX wieka, Wyd. Mysl, Moskwa 1980.
• Kyrleżew A.I., Modiernizm religioznyj, [w:] Nowaja Fiłosofskaja Encykłopedija Instituta Fiłosofii Rosyjskoj Akademii Nauk; Moskwa 2001, http://iph.ras.ru/elib/1938.html [dostęp: 20.01.2011].
• Marcin R. B., The Etiology of Modernism, //www.catholic-culture.org/culture/library/view [dostęp: 10.03.2011].
• Nowikow M.P., Tupiki prawosławnego modiernizma. Kriticzeskij analiz bogosłowija XX wieka, Politizdat, Moskwa 1979.
• Portal uniwiersalnogo uczenija, http://www.mysterium.ru/index.shtm [dostęp: 20.02.2011].
• Rarot H., Od nihilizmu do chrześcijaństwa. Historia i współczesność idei filozoficzno-religijnego przezwyciężania nihilizmu, Wyd. UMCS, Lublin 2011.
• Rarot H., Problem rosyjskiej filozofii religijnej, „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria” 2011, nr 1(77), s. 109–126.
• Sołowjew W., O upadkie sriedniewiekogo mirosoziercanija, http://dugward.ru/library/solovyev_vl/_Ob_upadke. html [dostęp: 12.03.2011].
• Wiersziłło R., Puti russkogo bogosłowija,[w:] Antymodiernizm.ru. Prawo-sławnaja misjonierskaja encykłopiedija, http://antimodern.word-press.com [dostęp 15.01.2011].
• Wiersziłło W., Antimodiernizm, [w:] Antymodiernizm.ru. Prawosławnaja misjonierskaja encykłopiedija, http://antimodern.wordpress.com [dostęp 15.01.2011].
• Wiersziłło W., Modiernizm, [w:] Antymodiernizm.ru. Prawosławnaja misjonierskaja encykłopiedija, http://antimodern.wordpress.com [dostęp: 15.01.2011].

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2015.14.145