Zmierzch humanizmu

• Authors: Adriana Maria Sajur
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współcześnie tematyka „kresu” wydaje się być bardziej żywa niż kiedykolwiek, a ponowoczesność tworzy wizje zmierzchu właściwie wszystkiego: teorii, kultury, historii, a także człowieka. Współczesne poczucie kresu można łączyć ze zmierzchem humanizmu i związaną z tym decentralizacją człowieka-podmiotu. Obecnie jako równoprawne centrum ujmowane są te elementy świata, które w humanizmie były pomijane. Te zmiany powodują lęk człowieka przed tym, że coś może zająć lepszą lub taką samą pozycję jak on; człowiek odbiera to jako apokalipsę swego świata. Koniec humanistycznego paradygmatu otwiera drogę nowym równoważnym ideologiom, takim jak transhumanizm, ekologizm czy feminizm.

DE

Gegenwärtig scheint die "Ende"-Thematik lebendiger denn je, und die Postmoderne bildet Entwürfe vom Ende der Theorie, Kultur, Geschichte sowie auch des Menschen. Das gegenwärtige "Ende"-Gefühl kann mit der Dämmerung des Humanismus und der sie begleitenden Dezentralisierung des Menschen-Subjekts verbunden werden. Heutzutage werden als gleichberechtigt jene Elemente der Welt wahrgenommen, die im Humanismus außer Acht gelassen wurden. Diese Veränderungen lösen bei den Menschen die Furcht davor aus, etwas könne die ihnen gleichgestellte oder eine bessere Position einnehmen, was vom Menschen als die Apokalypse seiner Welt aufgefasst wird. Das Ende des humanistischen Paradigmas bricht neuen gleichberechtigten Ideologien Bahn: dem Transhumanismus, Ökologismus oder Feminismus.

EN

In modern culture themes of the demise seems to be more alive than ever, and postmodernism creates visions of many parts of the reality: theory, culture, history and human. The multiplicity and diversity of these categories, and their connection  to the aforementioned theme obviously lead to the question about nature of this demise. The aim of the article is to define the notion of the demise in the anthropological perspective. The modern meaning of the demise can be combined with humanism and the related decentralization of human entity. Nowadays, it is the center which is recognized as equal - so are those elements of the world that humanism ignored ought to be touched upon. These changes implement fear in the humanity, based on the impression that something can be on better or on the same position as human is, and it appears to him as his world apocalypse. The end of the humanistic paradigm, opens the way for the emergence of new equivalent ideologies such as transhumanism, environmentalism and feminism.

Keywords

PL

humanizm; posthumanizm; transhumanizm; ekologizm feminizm; postfeminizm

DE

Humanismus; Posthumanismus; Transhumanismus; Ökologismus; Feminismus; Postfeminismus

EN

humanism; post-humanism; transhumanism; environmentalism; postfeminizm

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2017
• Issue: 21

Dates

published

2017

online

2017-08-29

Contributors

author

Adriana Maria Sajur

References

• Braidotti, R., Po człowieku, tłum. J. Bednarek i A. Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
• Buttler J., Uwikłani w płeć, tłum. K. Krasuska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2008.
• Deklaracja transhumanizmu, tłum. M. Kalhorn, za www.transhumanism.com, ,,Fronda’’ 2006, nr 40.
• Długołęcka A., Pokochałaś kobietę…, Elma Books, Warszawa 2005.
• Dobieszewski J., Nikołaj Fiodorow – ekscesy zmartwychwstania, [w:] Wokół Szesotowa i Fiodorowa, red. tegoż, Wydawnictwo Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
• Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, cz. 2, red. R. Kubicki, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 1998.
• Heidegger M. Pytanie o technikę, [w:] tegoż, Budować mieszkać myśleć. Eseje wybrane, oprac. K. Michalski, Czytelnik, Warszawa 1997.
• Irigaray L., Ta płeć (jedną) płcią niebędąca, tłum. S. Królak, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2010.
• Marianowicz A., Kolorowy wiatr.
• Milczarek M., Z martwych was wskrzesimy: filozofia Nikołaja Fiodorowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
• Regan T., The Case for Animal Rights, University of California Press, 2004.
• Singer P., Wyzwolenie zwierząt, tłum. A. Alichniewicz i A. Szczęsna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.
• Szurik B., A-pop-kalipsa, ,,Znak”, 2013, nr 692, s. 122-127.
• Szymański K., Transhumanizm, ,,Kultura i Wartości” 2015, nr 13, s. 133-152, DOI: http://dx.doi.org/10.17951/kw.2015.13.133.
• Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, red. J. Zeidler-Janiszewska, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 1998.

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2017.21.81