Wątpliwości wokół wartościowania kreatywności

• Authors: Kamil Szymański
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule dokonuje analiz związanych z możliwymi sposobami wartościowania kreatywności. Przedstawiam trzy możliwe ujęcia – potoczne, które ujmuje kreatywność jako coś dobrego; tzw. „ciemną stronę kreatywności” zaproponowaną przez Roberta McLarena, który przypisuje kreatywności możliwość wartościowania jako coś dobrego lub złego w zależności od skutków oraz ujęcie Marka Runco, który twierdzi, że kreatywności nie można wartościować. Podejmuję również analizy wymienionych koncepcji, wskazując na ich problemy teoretyczne. 

DE

Im Artikel werden die möglichen Auswertungsweisen der Kreativität untersucht. Ich stelle drei mögliche Herangehensweisen dar: 1) die alltägliche, die die Kreativität als etwas Gutes auffasst; 2) die von Robert McLaren vorgeschlagene Herangehensweise, die die "dunkle Seite der Kreativität" akzentuiert und die Kreativität je nach ihren Folgen als gut oder böse einstuft; 3) die Herangehensweise von Mark Runco, nach dem die Kreativität sich nicht bewerten lässt. Bei der Analyse der Konzepte wird auf theoretische Probleme hingewiesen.

EN

In the article, I make analyses related to possible ways of evaluating creativity. I present three possible shots: 1) colloquial, which captures creativity as something good; 2) the approach about the "dark side of creativity", proposed by Robert McLaren, who claims that creativity can be rated as good or bad depending on its effects; 3) the view of Mark Runco, who claims that creativity cannot be valued. I analyse the above-mentioned concepts, pointing out their theoretical problems.

Keywords

PL

kreatywność; wartości; wartościowanie; „ciemna strona kreatywności”; Mark Runco; Robert McLaren

DE

Kreativität; Werte; Auswertung; "dunkle Seite der Kreativität"; Marc Runco; Robert McLaren

EN

creativity; values; valuation; "dark side of creativity"; Mark Runco; Robert McLaren

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2017
• Issue: 24

Dates

published

2017

online

2018-07-15

Contributors

author

Kamil Szymański

References

• Cropley, Arthur. „The Dark Side of Creativity: What Is It?.” W: The dark side of creativity, red. David Cropley i Arthur Cropley, 1–14. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
• Csikszentmihalyi, Mihaly. Creativity: flow and the psychology of discovery and invention. New York: HarperCollins Publishers, 2013.
• Florida, Richard. Narodziny klasy kreatywnej: oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku, społeczeństwa i życia codziennego. Tłum. Tomasz Krzyżanowski i Michał Penkala. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 2010.
• Gascón, Luis Daniel i James C. Kaufman. „Both Sides of the Coin? Personality, Deviance, and Creative Behavior.” W: The dark side of creativity, red. David Cropley i Arthur Cropley, 235–254. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
• James, Keith i Aisha Taylor. „Positive Creativity and Negative Creativity (and Unintended Consequences).” W: The dark side of creativity, red. David Cropley i Arthur Cropley, 33–56, Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
• Kopciuch, Leszek. Kryzysy, kreatywność i wartości. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2015.
• Kopciuch, Leszek. „Wartość działania kreatywnego.” W: Kreatywność w edukacji, sztuce i biznesie, red. Zdzisław J. Czarnecki, Makary Stasiak, i Leszek Kuras, 29–40. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, 2018.
• Krąpiec, Mieczysław Albert. „Powszechna Encyklopedia Filozofii, hasło: wartość”. http://www.ptta.pl/pef/pdf /w/wartosc.pdf (dostęp 13.07.2018).
• Król, Danuta. „Rachunkowość kreatywna a rachunkowość agresywna.” Financial Sciences Financial Sciences, 2015, nr 2: 11–21.
• Lekka-Kowalik, Agnieszka. Odkrywanie aksjologicznego wymiaru nauki. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2008.
• Lekka-Kowalik, Agnieszka. „Why Science cannot be Value-Free.” Science and Engineering Ethics, 2010, nr 16: 33-41.
• Lizut, Rafał. Technika a wartości: spór o aksjologiczną neutralność artefaktów. Lublin: Wydawnictwo Naukowe Academicon, 2014.
• McLaren, B. Robert. „The dark side of creativity.” W: Encyclopedia of creativity. Red. Steven Pritzker i Marc A. Runco. San Diego: Academic Press, 1999.
• McLaren, B. Robert. „The dark side of creativity.” Creativity Research Journal Creativity Research Journal 6, nr 1–2 (1993): 137–144.
• Runco, Marc i Albert Rothenberg. „Creativity Research. A Historical View.” W: The Cambridge handbook of creativity. Red. James C. Kaufman i Robert J. Sternberg, 3-19. New York, Cambridge: Cambridge University Press, 2010. http://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511763205.
• Runco, Marc. Divergent thinking. Seattle: Special Child Publications, 1991.
• Runco, Marc. „Insight for Creativity, Expression for Impact.” Creativity Research Journal 8, nr 4 (1995): 377–390.
• Runco, Marc. „A Hierarchical Framework for the Study of Creativity.” New Horizons in Education 55, nr 3 (2007): 1–9.
• Runco ,Marc. „Creativity Has No Dark Side.” W: The dark side of creativity. Red. David Cropley i Arthur Cropley, 15–32. Cambridge: Cambridge University Press, 2010. http://site.ebrary.com/id/10400507.
• Runco, Marc i Aaron Kozbelt i Ronald Beghetto. „Theories of Creativity.” W: The Cambridge handbook of creativity. Red. James C. Kaufman i Robert J. Sternberg, 20–47. Cam-bridge; New York: Cambridge University Press, 2010, http://dx.doi.org/10.1017/ CBO9780511763205.
• „19-latek sprawcą "informatycznego napadu". Jego plecak szybko wypełniły banknoty.” http://www.rmf24.pl/fakty/swiat/news-19-latek-sprawca-informatycznego-napadu-jego-plecak-szybko-w,nId,2565063 (dostęp 06.06.2018).

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2017.24.89