Reportaż: sztuka codzienności, codzienność sztuki

• Authors: Paula Milczarczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu przedstawienie problematyki związanej z twórczością reportażową w kontekście refleksji nad sztuko-podobną naturą rzeczywistości pozaartystycznej. Reportaż jako hybrydyczna forma twórczości bazująca na materiale z jednej strony: zastanym, zaś z drugiej – noszącym znamiona artystyczne analizowany jest w tekście w ramach tzw. „estetyki rzeczywistości” Marii Gołaszewskiej. Sztuko-podobny charakter rzeczywistości zastanej, wykorzystywany jako materia reportażu, powiązany zostaje z aktem odczytywania zdarzeń świata pozaartystycznego przez pryzmat kategorii związanych ze sztuką. Tym samym omawiana dziedzina twórczości ukazana zostaje jako rezultat poznawczego przemieszania dwóch porządków: sztuki i rzeczywistości.

DE

Der Artikel hat zum Ziel, die Problematik des Schaffens von Reportagen im Kontext des Nachdenkens über die kunstähnliche Natur der ausserkünstlerischen Wirklichkeit darzustellen. Die Reportage als hybride Schaffensform, die sich einerseits auf den vorgefundenen Stoff stützt, andererseits aber künstlerische Merkmale trägt, wird im Text im Rahmen der sog. "Ästhetik der Wirklichkeit" von Maria Gołaszewska untersucht. Der als Reportagenstoff genutzte kunstähnliche Charakter der vorgefundenen Wirklichkeit wird mit dem Akt verbunden, die Ereignisse der ausserkünstlerischen Welt unter dem Gesichtspunkt der kunstbezogenen Kategorien zu interpretieren. Damit wird das besprochene Genre als Ergebnis der kognitiven Vermischung von zwei Ordnungen: der Kunst und der Wirklichkeit dargelegt.

EN

Discussed is the nature of media reportage in the context of the art-like nature of non-artistic reality. Reportage is seen by the author as a hybrid form of creativity inspired by existing factual material and at the same time as one bearing all the hallmarks of a work of art. Examining the issue in the context of Maria Gołaszewska’s book on “Aesthetics of reality”, the author observes that the art-like nature of the existing reality used as the subject-matter in reportage is being tied up with non-artistic world events discerned through the prism of categories related to art. Accordingly, this field of creativity is shown to be the result of a cognitive mixture of two orders: the art and the reality.

Keywords

PL

reportaż; estetyka rzeczywistości; sztuka; sztuko-podobna rzeczywistość

DE

Reportage; die Ästhetik der Wirklichkeit; Kunst; kunstähnliche Wirklichkeit

EN

reporting; aesthetics of the non-artistic reality; art; art-like reality

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Kultura i Wartości
• Year: 2019
• Issue: 27

Dates

published

2019

online

2019-07-30

Contributors

author

Paula Milczarczyk

References

• Gołaszewska, Maria. Estetyka rzeczywistości. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984.
• Gołaszewska, Maria. Zarys estetyki. Warszawa: PWN, 1984.
• Gołaszewska, Maria. „Ontologizacja sztuki – estetyzacja rzeczywistości – kreacjonizm estetyki.” W: Estetyczne przestrzenie współczesności, red. Anna Zeidler-Janiszewska, 13-28. Warszawa: Instytut Kultury, 1996.
• Jakubowski, Piotr. „Narracyjność (z punktu widzenia semiotyki kultury).” Studia Kulturoznawcze 3, nr 1 (2013): 45–66.
• Kąkolewski, Krzysztof. „Wokół estetyki faktu.” Studia Estetyczne 1965, t. 2: 264–268.
• Leddy, Thomas. The Extra Ordinary in the Ordinary: The Aesthetics of Everyday Life. Peterborough, Ontario: Broadview Press, 2012.
• Naukkarinen, Ossi. „Variations in Artification.” Contemporary Aesthetics 2012, nr 4: http://hdl.handle.net/2027/spo.7523862.spec.402 (dostęp: 05.12.2018).
• Niedenthal, Chris. „«Czas Apokalipsy» Chrisa Niedenthala, rozmowę przeprowadziła Izabela Procyk-Lewandowska.” Gazeta.pl, 19.06.2009.
• Nietzsche, Friedrich Wilhelm. Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm. Tłum. Bogdan Baran. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński, 2001.
• Pękala, Teresa. Awangarda i ariergarda. Filozofia sztuki nowoczesnej. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2000.
• Sauerland, Karol. Od Diltheya do Adorna. Studia z estetyki niemieckiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
• Yazbek, Samar. Przeprawa. Moja podróż do pękniętego serca Syrii. Tłum. Urszula Gardner. Kraków: Wydawnictwo Karakter, 2016.
• http://tymonmarkowski.com/portfolio/239-red (dostęp: 05.12.2018).
• http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,6704454,_Czas_Apokalipsy__Chrisa_Niedenthala.html (dostęp: 05.12.2018).

Identifiers

DOI

10.17951/kw.2019.27.175-190