Dylematy pracy wychowawczej w jednostkach penitencjarnych

• Authors: Agnieszka Kowalczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zawód wychowawcy w więzieniu bez wątpienia wymaga określonych zdolności, umiejętności i konkretnej wiedzy, bowiem od początku swojej pracy wychowawca „skazany” jest na kontakt z drugim człowiekiem, tym z patologicznymi wzorcami funkcjonowania. Uwrażliwienie na osobę ludzką, chęć zrozumienia jej problemów, pomoc w określaniu nowej drogi życiowej, która nie będzie pogłębiała patologii, muszą być zatem szczególne. Czy jest to wyzwanie, czy może codzienne zmaganie się z czymś, co jedni określają resocjalizacją, a inni podają w wątpliwość jej istnienie. W codziennej więziennej rzeczywistości mówi się o tak zwanej misji, powołaniu pedagoga, pedagogice resocjalizacyjnej z dużą dawką ironii, sarkazmu. Czy słusznie? Specyfika pracy pedagoga w więzieniu polega na tym, że w odróżnieniu od innych zawodów zorientowanych na drugiego człowieka wychowawca to pedagog i funkcjonariusz jednocześnie. W praktyce oznacza to, że talent i takt pedagogiczny ubrany jest w mundur codziennych powinności określonych przepisami kodeksowymi, normami, jakie panują w totalnej instytucji, a sprawy do rozwiązania pełne są emocji, niezadowolenia, pretensji, złości i frustracji skazanych. Komunikacja interpersonalna w instytucji totalnej, wzbudzenie motywacji u skazanego w celu kształtowania postaw prospołecznie pożądanych wydają się elementami, nad którym bezustannie należy pracować, by mieć wiarę, mówić i widzieć efektywność pracy resocjalizacyjnej. Celem artykułu jest refleksja nad teoretycznym rozumieniem komunikacji, motywacji, efektywności pracy a barierami w ich skutecznym realizowaniu w codzienności więziennej.

EN

The profession of correction officer in prisons undoubtedly requires specific abilities, skills and concrete knowledge, since from the very beginning of his or her work a correction officer is “sentenced” to interaction with people who often exemplify pathological models of personality. Thus, skills such as sensitivity to the issues concerning human beings, the willingness to understand their problems, and the ability to assist others in defining new directions in their lives in a way that will not precipitate pathology, have to be particularly well developed. Does it pose a challenge or is it the everyday routine of coping with a process referred to as “social rehabilitation” by some, while called into doubt by others? In the reality of everyday prison existence the notions of the so-called “mission” or “pedagogic vocation” are often referred to with a significant undertone of irony or even sarcasm. Are there any grounds for such an attitude? The nature of the profession of a specialist prison pedagogue is different from other people-oriented professions, as he or she is a pedagogue and a prison officer at the same time. In practice this means that pedagogical talents are forced to put on the “uniform” of everyday duties defined in the regulations and norms that govern a total institution, where issues that need solving are filled with emotions, dissatisfaction, affectation, resentment and frustration on the part of the convicted. Interpersonal communication in such a total institution and the awakening of motivation in a prisoner aimed at developing socially desirable behaviour seems to constitute elements that require continuous effort so as to keep faith in, talk about, and perceive the effectiveness of social rehabilitation. This article discusses the theoretical aspects of communication, motivation, efficiency of work, and also the boundaries in their successful implementation in everyday prison reality.

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2014
• Volume: 33

Dates

published

2014

online

2015-05-19

Contributors

author

Agnieszka Kowalczyk

References

• Ciosek M. (1993). Izolacja więzienna. Wybrane aspekty izolacji więziennej w percepcji więźniów i personelu. Wyd. UG , Gdańsk.
• Czapów Cz., Jedlewski S. (1971). Pedagogika resocjalizacyjna. PWN, Warszawa.
• Fidelus A. (2012). Metodyka pracy ze skazanymi. Metoda tutoringu – wsparcie w procesie autoresocjalizacji osób powracających do życia na wolności. „Probacja”, nr 1 (82).
• Harwas-Napierała B., Trempała J. (2002). Wiedza z psychologii rozwoju człowieka w praktyce społecznej. Wyd. Nauk. UA M, Poznań.
• Jaworska A. (2008). Teoretyczno-filozoficzne konteksty resocjalizacji penitencjarnej. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, nr 61.
• Konopczyński M. (2009). Współczesne kierunki zmian w teorii i praktyce resocjalizacyjnej. Twórcza resocjalizacja – od korekcji do rozwoju. „Probacja”, nr 1.
• Machel H. (2010). Resocjalizacja penitencjarna: istota, dylematy terminologiczne, społeczny sens, kilka uwag teoretycznych i kadrowych. „Resocjalizacja Polska”, nr 1.
• Niewiadomska I., Chwaszcz J. (2010). Jak skutecznie zapobiegać karierze przestępczej? Druk. Tekst, Lublin.
• Pindel E. (2009). W kierunku efektywności oddziaływań penitencjarnych. Resocjalizacja w polskich zakładach karnych. „Probacja”, nr 2.
• Sobczak S. (2008). Cele resocjalizacji. W: B. Urban, J. Stanik. Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1. PWN, Warszawa.
• Stańdo-Kawecka B. (2010). O koncepcji resocjalizacji w polskiej literaturze naukowej polemicznie. „Probacja”, nr 1.
• Szałański J. (2008). Kategorie klasyfikacyjne i zróżnicowanie osobowościowe skazanych jako wyznaczniki celów i programów resocjalizacji penitencjarnej. W: B. Urban, J. Stanik. Resocjalizacja. Teoria i praktyka pedagogiczna, t. 1. PWN, Warszawa.
• Szaszkiewicz M. (2001). Alternatywne sposoby humanitarnej resocjalizacji więźniów. W: B. Hołyst, W. Ambrozik, P. Stępniak (red.). Więziennictwo. Nowe wyzwania. Warszawa–Poznań–Kalisz.
• Węgliński A. (2004). Mikrosystemy wychowawcze w resocjalizacji nieletnich. Analiza pedagogiczna. AWH Antoni Dudek, Lublin.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2014.33.0.100