Troska o wychowanie – w poglądach i działalności pedagogów II Rzeczypospolitej (1918–1939)

• Authors: Barbara Kalinowska-Witek
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ellen Key w 1905 roku nazwała wiek XX „stuleciem dziecka”. Przedstawiciele nurtu nowego wychowania z Europy Zachodniej i ze Stanów Zjednoczonych już w pierwszych latach rozpoczynającego się stulecia zwrócili uwagę na konieczność zmiany podejścia do dziecka, przyznania praw najmłodszym oraz przeprowadzenia w szkołach reform dydaktyczno-wychowawczych. Polscy pedagodzy okresu dwudziestolecia międzywojennego, którzy utrzymywali częste kontakty z zagranicznymi ośrodkami naukowymi, również podkreślali znaczenie poznania dziecka i jego potrzeb oraz dostosowania do nich oddziaływań opiekuńczo-wychowawczych. Szczególną uwagę zwrócili na konieczność zapewnienia opieki i wychowania dzieciom osieroconym, opuszczonym, upośledzonym i chorym, jako jednostkom najbardziej poszkodowanym przez los. Apelowali też o właściwe zorganizowanie środowiska wychowawczego oraz o odpowiedni dobór osób, które podejmowały się pracy z dziećmi i młodzieżą.

EN

The 20th century was called the child’s century by Ellen Key in 1905. Representatives of the mainstream of New Education in Western Europe and the United States of America drew attention to the necessity to change the attitude to a child, grant rights to the youngest children, carry out educational-pedagogical reforms in the early years of the 20th century. Polish educationalists of the interwar period, who maintained frequent contacts with foreign scientific centres, emphasised the importance of cognition of children and their needs and adapt to them protective-pedagogical activities. They paid particular attention to ensure the care and upbringing of children, which were orphaned, abandoned, sick and handicapped, as individuals most affected by fate. They asked for the competent organisation of educational environment and an appropriate choice of people who take the work with children and youth.

Keywords

PL

opieka nad dziećmi, diagnoza dziecka i środowiska, wymagania wobec pedagogów, troska o wychowanie

EN

children care, diagnosis of a child and environment, requirements for educationalists, concern for upbringing

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2016
• Volume: 35
• Issue: 1

Dates

published

2016

online

2017-02-21

Contributors

author

Barbara Kalinowska-Witek

References

• Albański L. (1999). Społeczno-pedagogiczna działalność Towarzystwa Gniazd Sierocych i Wiosek Kościuszkowskich. Jelenia Góra.
• Araszkiewicz F. W. (1978). Ideały wychowawcze Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa.
• Babicki J.Cz. (1933). O wychowaniu. Wykład III. „Życie Dziecka” 3.
• Babicki J.Cz. (1934). Opieka nad dziećmi w rodzinach zastępczych. „Praca i Opieka Społeczna” 4.
• Babicki J.Cz. (1936). Pedagogika dziecka opuszczonego. Skrypt. Lwów.
• Babicki J.Cz. (1938). Postawa opiekuńcza względem dziecka. „Życie Młodych” 2.
• Babicki J.Cz. (1980). Istota wychowania. W: A. Kamiński, F. Kulpiński, Z. Skalska (red.). Pedagogika opiekuńcza Józefa Czesława Babickiego. Pisma wybrane. Warszawa.
• Balcerek M. (1982). Wkład Kazimierza Lisieckiego do pedagogiki opiekuńczej. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 8.
• Chymuk M. (1995). Janusz Korczak. Dziecko i wychowawca. Kraków.
• Cichy B. (red.). (1978). Pedagog czynu – Kazimierz Jeżewski. Warszawa.
• Ciczkowski W. (1996). Dziedzictwo pedagogiczne Aleksandra Kamińskiego. Toruń.
• Czajkowski K. (1969). Wychowanie rodzinne w świetle systemu pedagogicznego Kazimierza Jeżewskiego. W: K. Czajkowski (red.), Kazimierz Jeżewski – system wychowawczy, Warszawa.
• Dawid J. W. (1912a). O duszy nauczycielstwa. „Ruch Pedagogiczny” 3–4.
• Dawid J. W. (1912b). Polski Instytut Pedagogiczny. „Ruch Pedagogiczny” 1.
• Dąbrowski K. (oprac.). (2007). Ogniska „Dziadka” Lisieckiego. Warszawa.
• Grzegorzewska M. (1937). Przygotowanie nauczycieli do zadań chwili obecnej. „Chowanna” 9.
• Grzegorzewska M. (1938). Znaczenie wychowawcze osobowości nauczyciela. „Chowanna” 5.
• Grzegorzewska M. (1989). Wybór pism, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych. Warszawa.
• Jakubiak K. (1994). Wychowanie państwowe jako ideologia wychowawcza sanacji. Bydgoszcz.
• Jeżewski K. (1910). System wychowawczy Gniazd Sierocych. W: Księga pamiątkowa II Polskiego Kongresu Pedagogicznego. Lwów.
• Jeżewski K. (1917). Wioski Sieroce. „Wieś i Dwór” XI, XII.
• Jeżewski K. (1946). Wioski i Ogniska Kościuszkowskie. Warszawa.
• Kamiński A. (1967). Spółdzielnia uczniowska jako placówka wychowawcza. Warszawa.
• Kamiński A. (1978). Studia i szkice pedagogiczne. Warszawa.
• Kamiński A. (1980). Funkcje pedagogiki społecznej. Warszawa.
• Kamiński A. (1985). Samorząd młodzieży jako metoda wychowawcza. Warszawa.
• Kamiński A., Kulpiński F., Skalska Z. (red.). (1980). Pedagogika opiekuńcza Józefa Czesława Babickiego. Pisma wybrane. Warszawa.
• Korczak J. (1957a). Wybór pism pedagogicznych. T. 1. Warszawa.
• Korczak J. (1957b). Wybór pism pedagogicznych. T. 2. Warszawa.
• Korczak J. (1958). Wybór pism. T. 3. Warszawa.
• Korczak J. (1987). Myśli. Warszawa.
• Korczak J. (1993). Jak kochać dziecko. Momenty wychowawcze. Prawo dziecka do szacunku. Warszawa.
• Korczak J. (2012). Prawo dziecka do szacunku. E. Cichy (oprac.). Warszawa.
• Kulpiński F. (1986). Józef Babicki. Życie, działalność, dorobek pedagogiczny. Lublin.
• Kulpiński F. (2000). Historyczne podmioty myśli i praktyki opieki nad dzieckiem. W: Z. Dąbrowski, F. Kulpiński, Pedagogika opiekuńcza – historia, teoria, terminologia, Olsztyn.
• Lisowska E. (2008). Diagnostyka pedagogiczna w pracy z dzieckiem i rodziną. Kielce.
• Łobocki M. (1992). ABC wychowania dla nauczycieli i wychowawców. Warszawa.
• Michalski S. (1968). Działalność pedagogiczna Anieli Szycówny. Warszawa.
• Pohoska H. (1931). Wychowanie obywatelsko-państwowe. Warszawa.
• Radlińska H. (1961). Pedagogika społeczna. Warszawa.
• Radlińska H., Wojtyniak J. (1946). Sieroctwo, zasięg i wyrównywanie. Łódź.
• Skalska Z. (1980). Życie, działalność i twórczość Józefa Czesława Babickiego. W: A. Kamiński, F. Kulpiński, Z. Skalska (red.). Pedagogika opiekuńcza Józefa Czesława Babickiego. Pisma wybrane. Warszawa.
• Sobczak J. (1998). „Nowe wychowanie” w polskiej pedagogice okresu Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939). Bydgoszcz.
• Szycówna A. (1904). Jak badać umysł dziecka (O zadaniach i metodach psychologii dziecka). Warszawa.
• Szycówna A. (1918). O powinnościach nauczyciela i jego kształceniu. Warszawa.
• Szycówna A. (1926). Ogólne zasady nauczania z zastosowaniem do potrzeb szkoły elementarnej. Warszawa.
• Theiss W. (1997). Radlińska. Warszawa.
• Wiśniewska W. (1994). Kazimierz Antoni Jeżewski jako człowiek, pedagog i twórca Gniazd Sierocych. Częstochowa.
• Wołczyk J. (1978). Dorobek pedagogiczny Kazimierza Jeżewskiego. W: B. Cichy (red.). Pedagog czynu – Kazimierz Jeżewski. Warszawa.
• Wołoszyn S. (1964). Dzieje wychowania i myśli pedagogicznej w zarysie. Warszawa.
• Wroczyński R. (1978). Posłowie. W: A. Kamiński. Studia i szkice pedagogiczne. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2016.35.1.259