Tożsamościowe skutki wielokulturowości. Wielość kultur w jednym człowieku czy ekstremizm i separatyzm kulturowy?

• Authors: Jerzy Nikitorowicz
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor analizuje wielokulturowość jako ustawiczny, dynamiczny proces, który winien ukierunkowywać współczesnego człowieka na społeczeństwo obywatelskie. Zaczyna od zwrócenia uwagi na współwystępowanie kultur, które w trakcie rozwoju przechodzą do różnych form współistnienia, przyjmując określone aksjologie, teleologie, ideologie. Uważa, że edukacja w szybko i dynamicznie rozbudowującej się przestrzeni wielokulturowości nie jest w stanie kształtować świadomości młodych ludzi, co powoduje zwracanie się ku separatyzmom kulturowym, terroryzmowi i ekstremizmowi. Utrzymuje, że obecnie stajemy przed poważnym problemem formowania się tożsamości transkulturowej i międzykulturowej, równoległego funkcjonowania człowieka w kilku kulturach.W artykule autor wskazuje na liczne błędy w ideologii wielokulturowości oraz analizuje wielokulturowość w kontekście polityki społecznej i działalności edukacyjnej uwzględniającej zasady wielokulturowości ukierunkowane na otwartość kulturową, na zauważanie i propagowanie wielości kultur w jednym człowieku.

EN

The author analyzes multiculturalism as a continuous, dynamic process that should direct the modern man towards civil society. First, the author pays attention to the coexistence of cultures, which during development go through different forms of coexistence, adopting certain axiologies, teleologies, ideologies. Believes that education in a rapidly and dynamically expanding space of multiculturalism is not able to shape the awareness of young people, which causes turning to cultural separatism, terrorism and extremism. The author maintains that we are now facing a serious problem of the formation of transcultural and intercultural identity, parallel functioning of human in several cultures.In the article, the author points out numerous errors in the ideology of multiculturalism and analyzes multiculturalism in the context of social policy and educational activities that take into account the principles of multiculturalism oriented towards cultural openness, to notice and propagate the multitude of cultures in one man.

Keywords

PL

wielokulturowość, społeczeństwo wielokulturowe, tożsamość, ekstremizm, separatyzm kulturowy

EN

multiculturalism, multicultural society, identity, extremism, cultural separatism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2017
• Volume: 36
• Issue: 3

Dates

published

2017

online

2018-07-02

Contributors

author

Jerzy Nikitorowicz

References

• Arendt H., Myślenie, przeł. Buczyńska-Garewicz, Warszawa 1991, „Czytelnik”.
• Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
• Bauman Z., O tarapatach tożsamości w ciasnym świecie. W: W. Kalaga (red.): Dylematy wielokulturowości, Universitas, Kraków 2004.
• Beck U., Unia nie jest tylko dla elit, „Gazeta Wyborcza” z dnia 22.06. 2007.
• Ćwiklak K., Między zadomowieniem a wykorzenieniem. Literacie wizje Górnego Śląska w polskiej i niemieckiej prozie współczesnej, w: Dialog międzykulturowy w (o) literaturze polskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
• Dyczewski L., Naród podmiotem kultury. W: L. Dyczewski (red.) Tożsamość polska i otwartość na inne społeczeństwa. Lublin 1996.
• Edukacja. Jest w niej ukryty skarb pod przew. Jacques’a Delorsa, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wydawnictwa UNESCO, Warszawa 1998.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość „Ja” i społeczeństwo w epoce później nowoczesności, PWN, Warszawa 2001.
• Hobbes T., Lewiatan, czyli materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego, tłum. C. Znamierowski, Warszawa 2006.
• Korzeniewski B., Ksiązki i ludzie, PIW, Warszawa 1993.
• Kuligowski W., Ty śmieciu! Mowa potoczna jako narzędzie dehumanizacji, w: Śmieć w kulturze pod red. K. Kulikowskiej, C. Olbracht-Prondzyńskiego, Wyd. Naukowe „Katedra”, Gdańsk 2015.
• Lachmann P., Wywołane z pamięci, „Borussia”, Olsztyn 1999.
• Nikitorowicz J., Grupy etniczne w wielokulturowym świecie, GWP, Sopot 2010.
• Schweitzer A., Z mojego życia…, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1981.
• Schweitzer A., Życie, Instytut Wydawniczy PAX, przełożył J. Piechowski, Warszawa 1971.
• Welsch W., Transkulturowość. Nowa koncepcja kultur. w: R. Kubicki (red.): Filozoficzne konteksty rozumu transwersalnego wokół koncepcji Wolfganga Welscha, Poznań 1998.
• Wieliński B. T., Informacja z Berlina, „Gazeta Wyborcza” z 24 stycznia 2006.
• Żelazny W., Ludwik Zamenhoff jako prekursor wielokulturowości. Doktryna homoranizmu, w: Dziedzictwo idei Ludwika Zamenhoffa pod red. A. Sadowskiego i J. Snopko, Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2011.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2017.36.3.13