Rozumowanie przez analogie semantyczne w kategorii przyczyna - skutek w grupie uczniów niewidomych

• Authors: Izabella Kucharczyk
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rozumowanie przez analogie odgrywa ogromną rolę w życiu osób niewidomych. Ponieważ osoby widzące posługują się słownictwem i wyrażeniami obejmującymi relacje pomiędzy wszystkimi zmysłami, niewidomi muszą w jak najlepszy dla siebie sposób poznać te wyrażenia. Umożliwia im to właśnie analogia. Rozumowanie przez analogie rozwija i poszerza zakres słownictwa (czynnego i biernego), umożliwia poznawanie określonych relacji pomiędzy przedmiotami, pojęciami i zjawiskami, dzięki czemu tworzona wizja rzeczywistości jest bardziej adekwatna. Przebadanych zostało 63 uczniów niewidomych i 63 uczniów widzących w wieku 10–14 lat. Zastosowano Testy do badania rozumowania przez analogie semantyczne B. Pietrulewicza. Wraz z wiekiem rozumowanie przez analogie semantyczne uczniów niewidomych doskonali się, co jest między innymi skutkiem przechodzenia z etapu myślenia konkretnego na etap myślenia formalnego. Następuje wtedy uaktywnienie różnorakich operacji myślowych, w tym coraz precyzyjniejsze wykorzystywanie analogii.

EN

Reasoning by analogies plays a huge role in the lives of blind people. Since sighted people use the vocabulary and phrases that capture the relationship between all the senses – the blind must in the best possible way for them to know these phrases. This precisely enables them the analogy. Reasoning by analogies develops and expands vocabulary (active and passive), enables learning about specific relationships between objects, concepts, phenomena, allowing to create more relevant vision of reality. 63 blind students and 63 sighted pupils aged 10–14 years were evaluated. There were used Tests to Examine the Reasoning by Semantic and Numerical Analogies by B. Pietrulewicz. With age, reasoning by semantic analogies of blind students is excelling, which is also due to the transition from concrete thinking to formal stage of thinking. It occurs activation of various mental operations, including the increasingly precise use of analogies.

Keywords

PL

analogie, rozumowanie przez analogie semantyczne, analogie semantyczne w kategorii przyczyna – skutek, uczniowie niewidomi

EN

analogy, reasoning by semantic analogies, semantic analogies in the category “the cause – the effect”, blind students

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2018
• Volume: 37
• Issue: 3

Dates

published

2018

online

2019-04-19

Contributors

author

Izabella Kucharczyk

References

• Iverson J.M, Goldin-Meadow S., 2005, Gesture paves the way for language development. „Psychological Science”, 16:368–371; DOI:10.1111/j.0956-7976.2005.01542.x
• Iverson J.M., Goldin-Meadow S., 1997, What’s communication got to do with it? Gesture in children blind from birth. „Developmental Psychology”, 33(3), 453–467. http://dx.doi.org/10.1037/0012-1649.33.3.453
• Knauff M., May E, 2006, Mental imagery, reasoning, and blindness. „Quarterly Journal of Experimental Psychology”, 59(1), 161–77. DOI: 10.1080/17470210500149992
• Knauff M., May E., 2004, Visual imagery in deductive reasoning: Results from experiments with sighted, blindfolded, and congenitally totally blind persons. W: K. Forbus, D. Genter, T. Regier (red.), „Proceedings of the 26th Annual Conference of the Cognitive Science Society”, Mahwah, NJ, Erlbaum, s. 708–713.
• Jaworska-Biskup K., 2010, Language acquisition in the blind child. Lublin, Wydawnictwo KUL.
• Lakoff G., 1990, The invariance hypothesis: is abstract reasoning based on image-schemas? „Cognitive Linguistics”, 1(1), 39–74. DOI: https://doi.org/10.1515/cogl.1990.1.1.39
• Landau B., 1997, Language and experience in blind children: retrospective and perspective. W: V. Lewis, G.M. Collins (red.), „Blindness and psychological development in young children”. Leicester, British Psychological Society, s. 9–28.
• Miles B., McLetchie B., 2004, Developing concepts with children who are deaf-blind. https://nationaldb.org/ (dostęp: 20.01.2018).
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., 2006, Psychologia poznawcza. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Richland L.E., Morrison R.G, Holyoak K.J., 2006, Children’s development of analogical reasoning: Insights from scene analogy problems. „Journal of Experimental Child Psychology”, 94, 249–273. DOI:10.1016/j.jecp.2006.02.002
• Parulska I. 2010, Wykorzystywanie analogii semantycznych w pracy z uczniem niewidomym. W: A. Krause, K. Materna, J. Rzeźnicka-Krupa (red.). Życie z niepełnosprawnością – wyzwania edukacyjne, rehabilitacyjne i normalizacyjne. „Dyskursy Pedagogiki Specjalnej” 9, Gdańsk, Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.
• Pietrulewicz B., 1983, Rozwój rozumowania przez analogię u dzieci niewidomych. Wrocław –Łódź, PAN, Komitet Nauk Psychologicznych, Zakład Narodowy Ossolińskich.
• Sękowska Z., 1998, Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa, Wydawnictwo WSPS.
• Walthes R., 2007, Tyflopsychologia. Gdańsk, Wydawnictwo GWP.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2018.37.3.61-78