Problematyka powszechnego nauczania robót ręcznych na łamach kwartalnika „Praca Ręczna w Szkole” (1927-1939)

• Authors: Alicja Lisiecka
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

In the interwar years, the Polish pedagogical press experienced intense development. Numerous periodicals devoted to the issues of general, secondary and vocational education, periodicals about non-school education and methodical and subject writings were published. One of the recognized methodological writings was "Manual Work at School" (1927-1939). In the quarterly was discussed the broadly understood problem of teaching manual works in general schools: the issue of the impact of manual work on student development, methodological solutions were presented both in theoretical and practical terms, and the relationship between the subject and aesthetic education and other classes taught at schools was pointed out. Numerous numbers contained reports on conventions, exhibitions and conferences taking place in Poland and abroad. The quarterly presented deliberately selected articles supporting teachers' self-education. A permanent group of specialists in their articles addressed a wide range of topics: from the scientific organization of the teaching process through art to the automotive industry. Texts posted in "Manual Work at School" became a contribution to the discussion and reflection on the organization of education.

PL

W latach międzywojennych polska prasa pedagogiczna przeżywała intensywny rozwój. Ukazywały się liczne periodyki poświęcone problematyce szkolnictwa powszechnego, średniego i zawodowego, czasopisma traktujące o oświacie pozaszkolnej oraz pisma metodyczno-przedmiotowe. Jednym z uznanych pism metodycznych była „Praca Ręczna w Szkole”(1927–1939). Na łamach kwartalnika podejmowano szeroko rozumianą problematykę nauczania robót ręcznych w szkołach ogólnokształcących: omawiano zagadnienie wpływu pracy ręcznej na rozwój ucznia, przedstawiano rozwiązania metodyczne zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i praktycznym oraz wskazywano na związki przedmiotu z wychowaniem estetycznym i innymi zajęciami nauczanymi w szkołach. Liczne numery zawierały sprawozdania ze zjazdów, wystaw czy konferencji odbywających się w kraju i za granicą. Kwartalnik prezentował celowo dobrane artykuły wspierające samokształcenie nauczycieli. Stałe grono specjalistów w swoich opracowaniach poruszało szeroki zakres tematów: od naukowej organizacji procesu nauczania poprzez sztukę aż po motoryzację. Teksty zamieszczane w „Pracy Ręcznej w Szkole” stawały się przyczynkiem do dyskusji i refleksji nad organizacją szkolnictwa.

Keywords

EN

general education; manual work; Polish magazines; XX century

PL

szkolnictwo powszechne; prace ręczne; polskie czasopisma; XX wiek

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2020
• Volume: 39
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-04-09

Contributors

author

Alicja Lisiecka

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Pedagogiki i Psychologii. Zakład Pedagogiki Kultury

References

• Ambroziewicz W., 1964, Władysław Przanowski i jego dzieło. Warszawa, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych.
• Andrzejewski A., 1927, Roboty ręczne jako środek rozwijający poczucie piękna w plastyce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 28–39.
• Andrzejewski Z., 1937, Wartość sztuki ludowej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 222–240.
• Andrzejewski Z., Radwan W., 1927, Wnętrze pracowni miłośników robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2-3, 41–49.
• Antoszczak W., 1938, Jak wykonać ćwiczebną maskę przeciwgazową. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 237–240.
• Bańkowska C., 1931, Rysunek dziecka w świetle psychologii najnowszej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 14–20.
• Bańkowska C., 1931, Wpływ nauki rysunków na inteligencję. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 97–102.
• Baran W., 1936, Praca ręczna na usługach wychowania. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–46.
• Bereśniewicz K., 1927, Uwagi o centralnych pracowniach robót ręcznych na zasadzie obserwacji pracowni w Baranowiczach. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 10–13.
• Bereśniewicz K., 1928, Zużywanie materiałów w pracowniach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 57–59.
• Bobieńska N., 1930, Wrażenia z pobytu w Belgii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 22–29.
• Bobieńska N., 1931, Na marginesie książki Karrenberga – Człowiek jako model w szkole powszechnej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 73–77.
• Bobieńska N., 1933, Sztuka romańska w Polsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 91–110.
• Bobieńska N., 1936, Wychowanie estetyczne młodzieży. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 27–31.
• Bodzińska H., 1931, Nasze tkactwo. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 56–66.
• Bogdanowicz J., 1935, Zagadnienie zdrowia a praca ręczna w szkole. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 16–19.
• Bojarunas D., 1928, Sztuka czysta i sztuka stosowana. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 20–25.
• Brzezicki A., 1936, Praca ręczna w świetle historii wychowania fizycznego. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 140–145.
• Brzezicki A., 1938, Przysposobienie wojskowe a zajęcia praktyczne w szkole średniej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 174–177.
• Buczkowski F., 1936, Polska Wystawa Rysunków i Zajęć Praktycznych na Międzynarodowym Kongresie Ligi Nowego Wychowania. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 118–121.
• Cierniak J., 1928, Szopka ludowa w szkole. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 29–36.
• Czarkowska J., 1931, Roboty ręczne ze skóry. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 66–76.
• Czarkowski B., 1931, Wiadomości o glinie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–44.
• Czechowska M., 1933, Kilka uwag o maszynie do szycia. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 136–145.
• Czechowska M., 1934, Ubranie sportowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 189–194.
• Czerwiński W., 1928, O naukowej organizacji pracy. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 52–57.
• Czerwiński W., 1930, O niklowaniu i srebrzeniu. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 111–118.
• Czerwiński W., 1934, Zasady działania silników motocyklowych i łódkowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 147–162.
• Czerwiński W., 1935, Części składowe i zasady obsługi motocykla. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 48–68.
• Czerwiński W., 1937, Człowiek i maszyna. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 184–190.
• Czyżycki W., 1929, Pomoce naukowe do rysunku. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 56–61.
• Czyżycki W., 1931, Jak uczyć robót z papieru, kartonu i tektury. Roboty z tektury: tablice, podkładki, teczki, podklejanie map. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 33–56.
• Czyżycki W., Wójtów A., 1930, Roboty ręczne w Szwajcarii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 8–16.
• Dobrowolski S., 1937, Życiorys śp. Dyrektora Władysława Przanowskiego. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 5–57.
• Dunin-Slugustowska M., 1928, O potrzebie nauki robót ręcznych w seminariach dla ochroniarek. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 25–28.
• Dunin-Sulgustowska M., 1934, Warunki rozwoju rzemiosł w dawnej Polsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 22–38.
• Frankowski E., 1928, Sukmany polskie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 42–51.
• Freindorf W., 1927, Warsztaty szkolne w Przemyślu. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 59–70.
• Gabriel S., 1931, Roboty ręczne i rysunki w Austrii i Czechosłowacji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 23–32.
• Gabriel S., 1935, Wystawa prac uczniów szkół powszechnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 181–187.
• Gabriel S., 1936, Międzynarodowa Wystawa Rysunków i Robót Ręcznych w Cheltenham (Anglia). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 122–128.
• Guzek W., Malec S., 1930, Dział pomocy naukowych. Budowa maszyny elektrostatycznej w pracowni szkolnej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 39–52.
• Hildebrand F., 1930, Barwienie metali. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 103–111.
• Hildebrand F., 1936, Techniki w robotach ręcznych (historyczny rzut oka wstecz). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 233–237.
• Hildebrand R., 1930, Nauka robót ręcznych w Polsce i innych krajach. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 18–24.
• Huber I., 1927, Zaopatrywanie szkoły w najniezbędniejsze pomoce naukowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 71–76.
• Huber I., 1928, Przezrocza ręcznie robione. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 64–69.
• Huber I., 1928, Stan nauczania robót ręcznych w Niemczech. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 29–36.
• Huber I., 1929, Nauczanie robót ręcznych w Danii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 33–45.
• Huber I., 1930, Slojd pedagogiczny w Szwecji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 33–38.
• Huber I., 1934, Jak wykonać kuchenkę elektryczną. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 194–198.
• Huber I., 1937, Władysław Przanowski, twórca Państwowego Instytutu Robót Ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 65–79.
• Huber I., 1938, Obróbka szkła. Przykłady pomocy naukowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 240–245.
• Huber J., Malec S., 1931, Przyrządy do badania ruchów jednostajnie zmiennych (spadkownica, równia pochyła). „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 45–53.
• Jodo J., 1930, Uwagi o nauczaniu robót ręcznych na wsi. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 32–36.
• Komunikat o warunkach przyjmowania kandydatów na I i II kurs Instytutu Robót Ręcznych w roku 1936/7, 1935. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 287–289.
• Komunikat Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Robót Ręcznych w sprawie organizowania kół prowincjonalnych oraz pracowni dla młodzieży i dorosłych, 1927. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 5–9.
• Krog-Clausen G.F., 1930, Szwedzki slojd szkolny. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 11–18.
• Krysińska-Guzkowa, 1934, Rozwój rysunkowy dziecka w wieku od lat 2 do 5. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 184–188.
• Langholz L., Haan B., 1938, Wyniki osiągnięte na lekcjach robót ręcznych w żydowskich szkołach średnich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 228–233.
• Lenart B., 1928, Dzisiejsza „oprawa” i dobra oprawa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 23–31.
• Malec S., 1934, Okolicznościowe instalacje świetlne. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 162–166.
• Malec S., 1934, Projektowanie przyrządów elektrycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 66-72.
• Malec S., 1935, Elementy radiotechniki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 31–47.
• Malec S., 1936, Jakie korzyści powinno dać uczniom wykonywanie przyrządów w warsztatach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 129–134.
• Malec S., 1938, Praca ręczna w wychowaniu młodzieży polskiej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 112–121.
• Markiewicz J., Kania P., 1936, Współpraca nauczyciela zajęć praktycznych z nauczycielem fizyki w kierunku wzbogacenia zbiorów pomocy naukowych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 47–58.
• Minchejmer A., 1936, Techniczne możliwości i potrzeby samodzielnego rozwoju motoryzacji polskiej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 237–255.
• Minchejmer A., 1938, Na czym polega nowoczesność samochodu?. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 56–81.
• Możdżeń S., Musiał J., 1981, Bibliografia polskich czasopism pedagogicznych (do 1979 r.). Kielce, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego.
• Noiszewski K., 1928, Znaczenie ręki i oka przy nauce zręczności. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 20–22.
• Okanobori T., 1931, Popieranie międzynarodowej przyjaźni za pośrednictwem rysunków szkolnych chłopców i dziewcząt. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 91–97.
• Patkowska Z., 1929, Uwagi o technikach haftarskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 20–26.
• Pększyc F., 1927, Krótki zarys rozwoju nauki robót ręcznych w Małopolsce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 50–58.
• Pietrzykowski P.T., 1930, Zabytki sztuki kowalskiej i ślusarskiej na Starym Mieście w Warszawie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 87–103.
• Pikusa B., 1935, Surowce a obrona kraju. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 20–30.
• Porębski E., 1939, Talent i wytrwałość w zakresie pracy ręcznej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 5–13.
• Program studiów w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych, 1928, „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 60–68.
• Przanowski W., 1927, Centralne pracownie robót ręcznych przy inspektoratach szkolnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 36–40.
• Przanowski W., 1927, Jakie miejsce zająć powinny roboty ręczne w nauczaniu szkolnym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 19–21.
• Przanowski W., 1927, Nauczyciele rysunków i nauczyciele robót. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 1–10.
• Przanowski W., 1927, Urządzenie wzorowej pracowni robót ręcznych w seminariach, szkołach średnich i powszechnych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3.
• Przanowski W., 1928, Dlaczego i jak należy uczyć robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 3–22.
• Przanowski W., 1928, Stan nauczania robót ręcznych w Europie. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 16–21.
• Przanowski W., 1930, Nasze bolączki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 3–8.
• Przanowski W., 1931, Dlaczego i jak należy uczyć robót ręcznych. Dobre i złe strony różnych rodzajów robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 8–14.
• Przanowski W., 1931, Wystawa w Instytucie Robót Ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 4–13.
• Przanowski W., 1934, Frontem do techniki. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 137–146.
• Przanowski W., 1934, Kształcenie i dokształcanie nauczycieli zajęć praktycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 206–216.
• Przanowski W., 1935, Motoryzacja kraju a szkolnictwo ogólnokształcące. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 132–140.
• Przanowski W., 1936, Zaopatrywanie powszechnych szkół biedniejszych w pomoce naukowe przez pracownie szkół zamożniejszych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 146–149.
• Przanowski W., Najważniejsze postulaty metodyki nauczania robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 45–55.
• Przyłuski J., 1929, Przyczynek do historii nauki robót ręcznych w b. Kongresówce. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 3–20.
• Radwan W., 1927, Znaczenie pracy fizycznej w wychowaniu nowych pokoleń. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 15–18.
• Radwan W., 1937, Idea, której służył Władysław Przanowski. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 58–65.
• Rudawski L., 1937, Z zagadnień metodyki robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2-3, 217–222.
• Rudawski L., 1938, Z zagadnień metodyki robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 11–24.
• Rudzińska M., 1930, Kilka słów o nauczaniu robót kobiecych w szkołach powszechnych żeńskich w Danii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3–4, 29–32.
• Rzewuska-Frankowska M., 1938, Wartości wychowawcze zajęć praktycznych dla dziewcząt. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 121–129.
• Rzędowski H., 1931, Co zrobiono w okręgu szkolnym pomorskim w sprawie podniesienia poziomu nauczania robót ręcznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 13–23.
• Salcewiczówna B., Ścisłowski C., 1934, Pomoce naukowe z przyrody martwej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1–2, 73–81.
• Sieroszewski W., 1935, Praca fizyczna i umysłowa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 129–131.
• Sierotowa J., 1929, Kilka spostrzeżeń ze szkół francuskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 26–33.
• Sprawozdanie z Czwartego Ogólnego Zjazdu Towarzystwa Miłośników Robót Ręcznych, 1935. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 124–128.
• Sprawozdanie z Pierwszego Polskiego Zjazdu nauczycieli robót ręcznych w Warszawie, 1927. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 11–14.
• Sprawozdanie z wystaw szkolnych, 1927, „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 22–27.
• Strzembosz Z., 1939, Młode pokolenie a uprzemysłowienie Polski. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 3–5.
• Sydorowycz S., 1927, Pisanki ukraińskie. Pisanki wczesnohistoryczne. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 20–48.
• Szczepkowski A., 1938, Zajęcia praktyczne w okręgu szkolnym krakowskim. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 195–199.
• Szrajberówna W., 1928, Uwagi o sztuce ludowej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 24–42.
• Ścisłowski C., 1937, Korelacja zajęć praktycznych i fizyki na terenie nowego gimnazjum. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 191–203.
• Ścisłowski C., 1938, Instalacje stosowane w gospodarstwie domowym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 36–52.
• Ścisłowski C., 1939, Gaz w gospodarstwie domowym. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 13–34.
• Tor J., 1929, O organizację nauki rysunku. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 45–47.
• Vogelsang M., 1936, Stan nauczania robót ręcznych w Szwecji. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 110–117.
• Vogelsang M., 1938, Zajęcia praktyczne dziewcząt a obrona narodowa. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2, 130–132.
• Werten M., 1928, Ozdoby choinkowe. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 37–61.
• Werten M., 1931, O nauce rysunku i robót w szkołach ogólnokształcących wobec nowych zagadnień sztuki i życia. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 13–27.
• Werten M., 1935, Wychowanie artystyczne w Japonii. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 264–270.
• Wolanin M., 1938, Organizacja pracy w nauczaniu zajęć praktycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 33–36.
• Wójtów A., 1927, Jak zorganizować nauczanie robót ręcznych w szkołach nie posiadających specjalnej pracowni. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 2–3, 28–35.
• Wójtów A., 1927, Stan obecny nauczania robót ręcznych w szkołach polskich. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 40–44.
• Wójtów A., 1928, Jakich używać strugnic. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 22–28.
• Wójtów A., 1928, Międzynarodowy Kongres Rysunkowy w Pradze 1928. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 4, 37–46.
• Wójtów A., 1928, O kursach wakacyjnych robót ręcznych i rysunków. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 32–40.
• Wuttke G., 1928, O mapach plastycznych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 48–50.
• Zacharkiewicz K., 1935, Aparat fotograficzny za 5 złotych. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 1, 82–88.
• Ziółkowski W., 1930, Z dyskusji na temat metodyki robót ręcznych. 53–58.
• Zmigryder-Konopka D., 1928, Współpraca nauczyciela robót ręcznych z nauczycielem filologii klasycznej. „Praca Ręczna w Szkole”, nr 3, 62–64.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2020.39.1.149-164