Wpływ uwarunkowań społecznych, ekonomicznych i zdrowotnych na wychowanie uczniów w okresie II Rzeczypospolitej na przykładzie Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego

• Authors: Andrzej Felchner
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

As a result of numerous factors, including activity of the whole generations of the Poles, in autumn 1918 Poland regained its independence.  Unfortunately, the economic and health situation in the country was very bad. Between 1918 and 1939 numerous changes took place. In spite of this, during the whole period, the residential and nutritional position of the society  was still unsatisfactory. Obviously, it influenced in a negative way mostly children and the youth. A good example of the discussed issue can be Piotrków Trybunalski and its district. Many dwellers of the town lived in single- or two-room flats, mostly without the connection to water and sewage system. The majority of children was insufficiently fed or frequently malnourished. Even worse situation was in Piotrków district, especially in villages. One needs to pay attention to those complicated but meaningful issues while discussing the education and upbringing of children and the youth in Poland, between World War I and World War II.

PL

W wyniku splotu szeregu różnych czynników, w tym aktywnej działalności całych pokoleń Polaków, jesienią w 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Sytuacja, zwłaszcza gospodarcza i zdrowotna, była jednak bardzo zła. W latach 1918–1939 następowały korzystne zmiany. Mimo to przez ten cały okres zwłaszcza sytuacja mieszkaniowa i żywieniowa większości społeczeństwa nie była zadowalająca. Szczególnie niekorzystnie oddziaływała ona na dzieci i młodzież. Dobrym przykładem jest tu Piotrków Trybunalski wraz z powiatem. W samym mieście większość mieszkańców żyła w jedno-, dwupokojowych ciasnych mieszkaniach, na ogół pozbawionych dostępu do sieci wodno-kanalizacyjnej, a większość najmłodszych była źle, niewłaściwie odżywiana, a nawet często niedożywiona. Jeszcze gorsza sytuacja pod tym względem była na terenie powiatu piotrkowskiego, zwłaszcza na wsi. Mówiąc o oświacie i wychowaniu dzieci oraz młodzieży w Polsce, w okresie między I a II wojną światową, należy na te trudne, ale ważne problemy zwracać dużą uwagę.

Keywords

EN

Poland 1918–1939; Piotrków Trybunalski and piotrkow district; education; children; health

PL

Polska 1918–1939; Piotrków Trybunalski i powiat piotrkowski; wychowanie; dzieci; zdrowie

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Lubelski Rocznik Pedagogiczny
• Year: 2020
• Volume: 39
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-04-09

Contributors

author

Andrzej Felchner

• prof. zw. dr hab. Andrzej Felchner Zakład Historii Oświaty i Wychowania oraz Teorii Kształcenia Instytut Nauk Pedagogicznych, Wydział Nauk Społecznych Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Filia w Piotrkowie Trybunalskim

References

• WYDAWNICTWA ŹRÓDŁOWE
• Dwadzieścia lat publicznej służby zdrowia w Polsce Odrodzonej 1918–1939, 1939, wstęp E. Piestrzyński. Warszawa.
• Mały Rocznik Statystyczny Polski wrzesień 1939–czerwiec 1941, 1941, Londyn.
• Samorząd Piotrkowa Trybunalskiego w latach 1935–1939 (krótki zarys działalności), 1939, Piotrków Trybunalski.
• Sprawozdanie Magistratu m. Piotrkowa od roku 1925–1928, 1928, Piotrków Trybunalski.
• Sprawozdanie samorządu miejskiego miasta Piotrkowa za lata 1925–1933, 1933, Piotrków Trybunalski.
• Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, 1998, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard. Warszawa.
• OPRACOWANIA ZWARTE I ARTYKUŁY
• Baranowski B. (red.), 1989, Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego. Łódź.
• Baranowski K., 1989, Zabudowa i warunki mieszkaniowe w latach 1918–1939. W: B. Baranowskiego (red.), Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego. Łódź.
• Cameron R., 1997, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych, wyd. II . Warszawa.
• Felchner A., 1998, Sytuacja zdrowotna ludności powiatu piotrkowskiego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej. „Piotrkowskie Zeszyty Historyczne”, t. I.
• Felchner A., 2001, Z problematyki zwalczania chorób zakaźnych w Piotrkowie i w powiecie piotrkowskim w latach 1919–1921 – zagadnienia medyczne i społeczne. W: B. Płonka-Syroka (red.), Studia z Dziejów Kultury Medycznej, t. IV, Choroba, jako zjawisko społeczne i historyczne. Wrocław.
• Felchner A., 2006, Zdrowie i zdrowotność Piotrkowian. Z problematyki zdrowotności mieszkańców Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego na tle całego kraju (od końca lat 20-tych do początków 70-tych XX wieku). Wrocław.
• Felchner A., 2007, Rozwój medycyny szkolnej w Piotrkowie Trybunalskim i powiecie piotrkowskim w II Rzeczypospolitej. „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, t. 70.
• Majchrzyk-Mikuła J., 2013, Higiena szkolna na Lubelszczyźnie w latach 1918–1939 na tle całego kraju. Piotrków Trybunalski.
• Okrasa M., 2017, Bursy i internaty szkolne w województwie lubelskim w latach 1918–1998. Lublin.
• Piasta A., 2007, Piotrków Trybunalski w latach pierwszej wojny światowej. Piotrków Trybunalski.
• Popiński K., 2010, Finansowe uwarunkowania rozwoju polskiego potencjału militarnego w latach 1936–1939. W: T. Głowiński i K. Popiński (red.), Gospodarka i społeczeństwo a wojskowość na ziemiach polskich, Wrocław.
• Posłuszna M. (red.), 2007, Zdrowie i edukacja prozdrowotna społeczeństwa polskiego na przestrzeni XIX i XX wieku. Wybrane aspekty. Poznań.
• Sadowska J., 2006, Świadczenia lecznicze w Ubezpieczalniach Społecznych w Polsce (1933–1951). Łódź.
• Skodlarski J., 2000, Zarys historii gospodarczej Polski. Warszawa, Łódź.
• Steinbach M., 1937, W sprawie odżywiania ludności miasta Krakowa. Wilno.
• Szewczyk W., 1991, Spożycie żywność w Polsce w okresie międzywojennym (na tle dochodów i wydatków na konsumpcję). Warszawa.
• Szpak J., 1997, Historia gospodarcza powszechna. Warszawa.
• Tomaszewski J., Landau Z., 2005, Polska w Europie i świecie 1918–1939. Warszawa.
• Wachowska B., 1989, Stosunki społeczne w latach 1918–1939. W: B. Baranowskiego (red.), Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego. Łódź.
• Włodarski Z., Hankała A., 2004, Nauczanie i wychowanie jako stymulacja rozwoju człowieka. Podręcznik dla studentów szkół pedagogicznych i nauczycieli. Warszawa, Kraków.
• Wojnarowska B., Kowalewska A., Izdebski Z., Komosińska K., 2010, Biomedyczne podstawy kształcenia i wychowania. Podręcznik akademicki. Warszawa.

Identifiers

DOI

10.17951/lrp.2020.39.1.233-250