Polityka pamięci: interpretacja regionalna

• Authors: Viktoria Chernikova
• Languages of publication: RU

Abstracts

RU

Целью статьи является анализ регионального уровня политики памяти. Хотя рассматривается кейс Воронежской области, ситуация в других регионах Центрального федерального округа, не имеющих ярко выраженной национальной идентичности, похожа. Отмечается, что в федеративном государстве прошлое имеет различные уровни восприятия. На уровне регионов, интерпретация и актуализация событий может не совпадать с интерпретациями общегосударственного уровня. В этой связи разводятся два понятия «историческая политика», где предполагается сознательное выстраивание элитой определенных символических конструктов, и «политика памяти», которая  рассматривается как процесс, где субъектами выступают не только органы власти, но и другие акторы – политические лидеры, исследователи, общественные активисты. В эссе рассматривается влияние федеральных трендов на региональную интерпретацию значимых исторических сюжетов.Осознание элитами значимости политики памяти для укрепления собственной легитимности, не  повлияло на слабую проработанность трудных вопросов истории и отсутствие консенсуса в их интерпретации внутри самих элитных групп, что не позволяет осуществлять продуманную политику памяти. Несмотря на наличие нескольких исторических нарративов, по которым наблюдается консенсус большинства акторов, противоречивость транслируемых ценностей, усиливает стихийные процессы в коллективном «вспоминании» исторического прошлого, что приводит к дихотомии в исторической памяти и усилению фрагментации общегражданской идентичности.В статье прослеживаются изменения в коллективной исторической памяти жителей региона, обозначены возможные негативные проявления. Делается вывод о необходимости проведения продуманной политики памяти, которая не должна подменяться навязыванием отдельных интерпретаций сверху.

EN

The aim of the paper is to analyze the regional level of the memory politics. Although the case of the Voronezh region is considered, the situation in other regions that does not have a pronounced national identity is similar. It is noted that in the Federal state the past has different levels of perception. The interpretation of events at the regional level may not coincide with that at the national level. In this regard, there are two concepts of "historical policy", where the elite is supposed to consciously build certain symbolic constructs, and "the memory politics" which is considered as a process where the actors are not only the authorities, but also others – political leaders, researchers, social activists. The essay examines the influence of Federal trends on the regional interpretation of significant historical subjects.The elites' awareness of the importance of memory policy for strengthening their own legitimacy did not affect the weak elaboration of difficult historical issues and the lack of consensus in their interpretation within the elite groups, which does not allow for a well-thought-out memory policy. Despite the presence of several historical narratives, on which there is a consensus of the majority of actors, the inconsistency of the broadcast values, enhances the spontaneous processes in the collective "remembering" of the historical past, which increased the fragmentation of civil identity. The paper traces the changes in the collective historical memory of the inhabitants of the region, identifies negative manifestations.

PL

Celem artykułu jest analiza polityki pamięci na poziomie regionalnym. Chociaż rozpatrywany jest przypadek obwodu woroneskiego, sytuacja w innych regionach Centralnego Okręgu Federalnego, które nie mają wyraźnej tożsamości narodowej, jest podobna. Należy zauważyć, że w państwie federacyjnym przeszłość ma różne poziomy postrzegania. Na poziomie regionalnym interpretacja i aktualizacja wydarzeń mogą nie pokrywać się z interpretacjami na poziomie krajowym. W związku z tym rozchodzą się dwie koncepcje: „polityka historyczna”, w której elita ma świadomie budować pewne konstrukcje symboliczne, oraz „polityka pamięci”, która jest uważana za proces, w którym są nie tylko władze, ale także inni aktorzy – przywódcy polityczni, badacze, osoby publiczne, działacze. Esej bada wpływ trendów federalnych na regionalną interpretację znaczących fabuł historycznych. Świadomość elit co do znaczenia polityki pamięci dla wzmocnienia własnej legitymizacji nie wpłynęła na słabe opracowanie trudnych kwestii historycznych i brak konsensusu w ich interpretacji w obrębie samych grup elitarnych, co nie pozwala na dobrze przemyślaną politykę pamięci. Pomimo obecności kilku narracji historycznych, co do których większość aktorów jest zgodna, niespójność nadawanych wartości wzmacnia spontaniczne procesy w zbiorowym „przypominaniu” historycznej przeszłości, co prowadzi do dychotomii pamięci historycznej i zwiększonego rozdrobnienia wspólnej tożsamości obywatelskiej. Artykuł śledzi zmiany w zbiorowej pamięci historycznej mieszkańców regionu, identyfikuje możliwe negatywne przejawy. Nasuwa się wniosek o potrzebie przemyślanej polityki pamięci, której nie należy zastępować narzucaniem indywidualnych interpretacji z góry.

Keywords

RU

политика памяти, регион, историческая политика, коммеморации, Воронежская область, мнемонические акторы

EN

memory politics, region, historical policy, commemorative, Voronezh region, mnemonic actors

PL

polityka pamięci, region, polityka historyczna, upamiętnienia, obwód woroneski, mnemoniczni aktorzy

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Wschód Europy. Studia humanistyczno-społeczne
• Year: 2020
• Volume: 6
• Issue: 1

Dates

published

2020

online

2020-07-20

Contributors

author

Viktoria Chernikova

References

• Монографии
• Briks E., Politika pamyati posle kholodnoy voyny v Evrope, Sankt-Peterburg: SPbGUP, 2016, s. 40.
• Istoricheskaya pamyat’ i rossiyskaya identichnost’, pod. red. V. A. Tishkova, E. A. Pivnevoy, Moskva: RAN, 2018. s. 508.
• Koposov N. E., Pamyat’ strogogo rezhima: Istoriya i politika v Rossii, Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2011, s. 320.
• Malinova O. Yu., Aktual’noye proshloye: Simvolicheskaya politika vlastvuyushchey elity i dilemmy rossiyskoy identichnosti, Moskva: Politicheskaya entsiklopediya, 2015, s. 207.
• Müller J.W. Introduction: the Power of Memory, the Memory of Power and Power over Memory, Memory and Power in Post-War Europe. Studies in the Presence of the Past, ed. by J.W. Müller. 2nd ed. Cambridge: Cambridge University Press, 2004. P.1-35.
• Natsional’naya ideya Rossii , v 6 t. Moskva: Nauchnyy ekspert, 2012.
• Noymann I., Ispol’zovaniye «Drugogo»: Obrazy Vostoka v formirovanii evropeyskikh identichnostey, Moskva: Novoye izdatel’stvo, 2004, s. 336.
• Pol’sha – Rossiya. Poiski novoy identichnosti. Skhodstva i razlichiya, red. A. D. Rotfel’d, Varshava, 2017, t. 2., s. 412.
• Tischner J., Etyka solidarności oraz Homo Sovieticus, Kraków: Znak, 1992, s. 218.
• Twenty Years after Communism: The Politics of Memory and Commemoration, (eds.) Bernhard M., Kubik J., Oxford: Oxford University Press. 2014, P. 384.
• Zinov’yev A., Gomo sovetikus, Sobraniye sochineniy v 10 tomakh, t. 5, Moskva: Tsentrpoligraf, 2000, s. 477.
• Статьи
• Achkasov V. A., Rol’ «istoricheskoy politiki» v formirovanii rossiyskoy identichnosti, „Zhurnal sotsiologii i sotsial’noy antropologii”, 2015, t. 18, № 2, s. 181-192.
• Filippova E. I., Istoriya i pamyat’ v epokhu Gospodstva identichnostey (beseda s deystvitel’nym chlenom Frantsuzskoy Akademii istorikom P’yerom Nora, „Etnograficheskoye obozreniye”, № 4, 2011, s. 75-84.
• Khal’bvaks M., Kollektivnaya i istoricheskaya pamyat’, „Neprikosnovennyy zapas”, 2005, № 2–3 (40–41), http: magazines.russ.ru/nz/2005/2/ha2.html, 10.01.2019.
• Kochneva E., Politika pamyati v Rossii kak sistematicheskaya rabota s proshlym, „Diskurs-Pi”, Ekaterinburg, 2015, №4, t. 12, s. 50 – 55.
• Leggewie C., Seven circles of european memory, «Eurozine», Wien, 2010, 20 December, http://www.eurozine.com/articles/2010-12-20-leggewie-en.html, 10.01.2019.
• Malinova O. Yu., Ofitsial’nyy istoricheskiy narrativ kak element politiki identichnosti v Rossii: ot 1990-kh k 2010-m godam, „Polis. Politicheskiye issledovaniya”, 2016, №6, s. 139-158.
• Malinova O., Kommemoratsiya istoricheskikh sobytiy kak instrument simvolicheskoy politiki: vozmozhnosti sravnitel’nogo analiza, „Politiya”, 2017, №4, s. 9.
• Miller A. I., Istoricheskaya politika v Vostochnoy Evrope nachala XXI vek, [v:] Istoricheskaya politika v XXI veke: Sbornik statey, red. A. I. Miller, M. Lipman, Moskva: Novoye literaturnoye obozreniye, 2012, s.19.
• Miller A., Labirinty istoricheskoy politiki, „Rossiya v global’noy politike”, t. 9, №3, 2011. s. 49.
• Miller A., Politika pamyati v postkommunisticheskoy Evrope i eye vozdeystviye na evropeyskuyu kul’turu pamyati, Gefter., 29.04.2016, http://gefter.ru/archive/18391, 24.10.2018.
• Semenenko I. S., Politika identichnosti i identichnost’ v politike: etnonatsional’nyye rakursy, evropeyskiy kontekst, „Polis. Politicheskiye issledovaniya”, 2016,. № 4, s. 8-28. DOI: 10.17976/jpps/2016.04.03.
• Tishkov V. A., Istoricheskaya kul’tura i identichnost’, „Ural’skiy istoricheskiy vestnik”, 2011, № 2(31), s.4–16.
• Voronovich A., Efremenko D., Politika pamyati po-kiyevski, „Rossiya v global’noy politike”, 30 oktyabrya 2017, https://globalaffairs.ru/number/Politika-pamyati-po-kievski-19124, 10.01.2019.
• Интернет - источники
• Kvalitas, http://www.qualitas.ru/ru/publications/bulletin/2016/August, Ezhemesyachnyy byulleten’ sotsiologicheskikh soobshcheniy po g. Voronezhu № 2016-08 (224), 8.01.2019.
• Poslaniye Prezidenta Rossiyskoy Federatsii V.V. Putina Federal’nomu Sobraniyu Rossiyskoy Federatsii, Ofitsial’nyy sayt Administratsii Prezidenta, http://www.kremlin.ru/events/president/transcripts/22931, 2005 g., 8.01.2019.
• Sayt RIA Novosti. https://ria.ru/society/20170815/1500424384.html, Istoriki zadumalis’ o peresmotre vozrasta Moskvy, 26.12.2018.
• Sayt Velikiye imena Rossii. Rezul’taty, https://velikiyeimena.rf, 8.01.2019.
• V Voronezhe proshli meropriyatiya, posvyashchennyye Dnyu pamyati zhertv politicheskikh repressiy, Ofitsial’nyy sayt gorodskoy administratsii, http://www.voronezh-city.ru/communications/msgs/detail/27374, 8.01.2019.

Identifiers

DOI

10.17951/we.2020.6.1.173-193