Kapitał terytorialny w rozwoju regionów

• Authors: Zbigniew Przygodzki

Title variants

Kapitał terytorialny w rozwoju regionów

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Unia Europejska poszukuje sposobów na dynamizację procesów rozwoju poprzez terytorializację swoich polityk. Teza ta znajduje potwierdzenie szczególnie w ostatnim dziesięcioleciu w ewolucji polityki regionalnej, innowacyjnej i przemysłowej. Dowodzi tego między innymi consensus w zakresie wiodących kierunków rozwoju i wdrażanie takich koncepcji jak na przykład: Place based policy, Smart specialization, Regional Innowation System czy Clusters. Gospodarki krajów europejskich są bardzo silnie skorelowane ze swoją sferą społeczną. Potencjał rozwojowy zawsze był mocno uzależniony od takich kategorii jak: kapitał społeczny, zaufanie i normy, instytucje formalne i nieformalne, kultura i tradycja. Stąd po licznych próbach poszukiwania sposobu na wzrost konkurencyjności i innowacyjności Unii Europejskiej, obecnie mamy do czynienia z polityką poszukiwania czynników wzrostu na poziomie lokalnym, poprzez odkrywanie tym samym potencjału regionów w przestrzeni globalnej. Należy przez to rozumieć, iż w warunkach zglobalizowanej gospodarki opartej na wiedzy, z perspektywy makroekonomicznej i wskaźników zagregowanych, trudno jest dostrzec unikalność, wyjątkowość podkreślającą rzadkość a tym samym konkurencyjność czynników rozwoju. Dopiero zmiana poziomu obserwacji, niczym obniżenie wysokości lotu, pozwala dostrzegać różnice, a przede wszystkim doceniać atrakcyjność warunków otoczenia (atrakcyjność: inwestycyjną, lokalizacyjną, instytucjonalną). Nie oznacza to jednak, iż do tej pory regiony były „ukryte”, raczej nie chciały, nie umiały, nie widziały potrzeby, w końcu nie miały warunków, aby ujawniać swój potencjał na zewnętrznych rynkach, pokazywać swoje zasoby. W tym kontekście celem pracy jest wykazanie dlaczego potencjał lokalnych środowisk (terytoriów) może mieć znaczenie globalne i konsekwencje dla polityki makroekonomicznej. W szczególności chodzi o wyjaśnienie istoty i znaczenia kapitału terytorialnego w procesie rozwoju oraz identyfikację warunków prowadzenia polityki opartej na jego wartości.

EN

European Union is seeking a way to enhance development through territorialisation of its policies. In particular in the last decade, the thesis has been confirmed by evolutions observed in regional, innovation and industrial policies. Other body of evidence can be found, inter alia, in the consensus over the leading development directions and the implementation of concepts, such as, e.g.: Place based policy, Smart specialization, Regional Innovation System or Clusters. EU economies are strongly correlated with their respective social backgrounds. Development potential has always been strongly dependent upon categories, like: social capital, trust and norms, formal and informal institutions, culture, and tradition. Hence, following a variety of attempts to find a solution that would foster competitiveness and innovation in the European Union, nowadays we witness looking for growth factors at the local level combined with simultaneous discovery of regional potential in the global space. According to the approach, under the conditions of globalized knowledge-based economy looking from the macroeconomic perspective of aggregated indices we can hardly notice the uniqueness and exceptionality that highlight rare, but at the same time competitive, development factors. Only the change of the level of observation, almost like descending prior to landing, helps us see differences and, first of all, appreciate how appealing the environment is (its investment, location, and institutional attractiveness). It does not mean, however, that until now the regions were “hidden” since they rather did not want, were not able to, did not see the reason for and, finally, did not have appropriate conditions to reveal their market potential and demonstrate their resources. Against this backdrop, the objective of the paper is to explore why the potential of local communities (territories) may be relevant globally and what are its effects for the macroeconomic policy. In particular, we wish to explain the essence and importance of territorial capital in development and identify conditions for the policy based on it.

Keywords

PL

kapitał terytorialny; zasoby strategiczne; zasoby specyficzne; Place based policy; kapitał terytorialny; zasoby strategiczne; zasoby specyficzne; Place based policy

EN

territorial capital; strategic resources; specific resources; Place based policy

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Year: 2016
• Volume: 2
• Issue: 319

Dates

published

2016-10-10

Contributors

author

Zbigniew Przygodzki

• Uniwersytet Łódzki, Instytut Gospodarki Przestrzennej, Katedra Gospodarki Regionalnej i Środowiska.

References

• Agenda Terytorialna Unii Europejskiej 2020, W kierunku sprzyjającej społecznemu włączeniu, inteligentnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów, przyjęta na nieformalnym spotkaniu ministrów ds. planowania przestrzennego i rozwoju terytorialnego 19 maja 2011 r. w Gödöllő na Węgrzech.
• Agenda Terytorialna Unii Europejskiej W kierunku bardziej konkurencyjnej i zrównoważonej Europy zróżnicowanych regionów Zaakceptowany na Nieformalnym Spotkaniu Ministrów ds. Rozwoju Miast i Spójności Terytorialnej w Lipsku w dniach 24/25 maja 2007 r.
• Barca F., An agenda for a reformed cohesion policy. A place-based approach to meeting European Union challenges and expectations, 2009.
• Barca F., Program dla Zreformowanej Polityki Spójności. Podejście ukierunkowane terytorialnie w osiąganiu celów i oczekiwań Unii Europejskiej, Niezależny Raport na prośbę Danuty Hübner, Komisarz ds. Polityki Regionalnej 2009.
• Barney J., Firm Resources and Sustained Competitive Advantage, „Journal of Management”, vol. 12, 1991.
• Bohme K., Doucet P., Komornicki T., Zaucha J., Świątek D., How to streghten the territorial dimension of Europe 2020 and the EU Cohesion Policy, Report based on the Territorial Agenda 2020, Warszawa 2011.
• Boschma R.A., Competitiveness of regions from an Evolutionary perspective, Regional Studies, vol. 38.9, 2004.
• Camagni R., Towards a Concept of Territorial Capital, [in:] Camagni, R., Chizzolini, B., Fratesi, U. (eds.): Modelling regional scenarios for the enlarged Europe, Berlin 2008, Springer.
• Capello R., Fratesi U., Resmini L., Globalization and Regional Growth in Europe: Past Trends and Future Scenarios, Springer, Berlin 2011.
• Ciołek D., Brodzicki T., Determinants of total factor productivity of polish districts. The impact of territorial capital, Institute for Development Working Papers Working Paper no. 001/2015 (020).
• Ciołek D., Komornicki T., Kapitał terytorialny polskich powiatów, [w:] The territorial capital of polish local administrative districts, (ed.) D. Ciołek, T. Komornicki, Institute for Development Working Papers Working Paper no. 006/2014 (017) ver. 1.
• Edvinsson L., Malone M., Kapitał intelektualny. Poznaj prawdziwą wartość swego przedsiębiorstwa odnajdując jego ukryte korzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Godziszewski B., Zasobowe uwarunkowania strategii przedsiębiorstwa, Wydawnictwo UMK Toruń 2001.
• Jewtuchowicz A., Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Kina E., Rola technologii informacyjno-komunikacyjnych i sieci społecznych w kształtowaniu wartości kapitału ludzkiego, [w:] Kapitał ludzki w regionie łódzkim z perspektywy przedsiębiorstw i rynku pracy, red. Z. Przygodzki, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2014.
• Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Komitetu Regionów i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Zielona księga w sprawie spójności terytorialnej. Przekształcenie różnorodności terytorialnej w siłę {SEC(2008) 2550} Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela, dnia 6.10.2008 COM(2008) 616 wersja ostateczna.
• Maillat D., From the industrial district to the innovative milieu: Contribution to an analysis of territorialised productive organisations, Recherches Economiques de Louvain 64(1), 1998.
• Maillat D., M. Quévit, L. Senn, Réseaux d’innovation et milieux innovateurs, [in:] D. Maillat, M. Quévit, L. Senn (éds), Réseaux d’innovation et milieux innovateurs: un pari pour le dévloppement régional, GREMI/EDES, Neuchâtel 1993.
• Maillat D., O. Crevoisier, B. Lecoq, Réseaux d’innovation et dynamique territoriale: le cas de l’Arc jurassien, [in:] Maillat, D. M. Quévit, L. Senn (éds), Réseaux d’innovation et milieux innovateurs: un pari pour le dévloppement régional, GREMI/EDES, Neuchâtel 1993.
• Markowski T., Terytorialny wymiar zintegrowanej polityki rozwoju – oczekiwania i wyzwania wobec planowania i systemu instytucjonalnego, prezentacja na posiedzeniu plenarnym KPZK w Warszawie w dniu 13.09.2011.
• Markowski T., Elastyczne i zintegrowane planowanie w obszarach funkcjonalnych – w stronę nowego podejścia do planowania przestrzennego, Katedra Zarządzania Miastem i Regionem, Uniwersytet Łódzki, Materiały niepublikowane, 2015.
• Markowski T., Konkurencyjność i innowacyjność polskich regionów wobec akcesji do UE. Źródło: http://web.mg.gov.pl/portalout/cig_OIShow.jsp oraz G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Konkurencyjność regionów, Studia Regionalne i Lokalne Nr 1(1)/2000.
• Metodologia badania kapitału intelektualnego miast w Polsce, Ernest&Young, 2008.
• Networks, Space and Competitiveness: Evolving Challenges for Sustainable Growth, ed. R. Capello, T. Ponce Dentinho, Edward Elgar Publishing, Massachusetts 2012, p. 2.
• Nowakowska A., Regionalny wymiar procesów innowacji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2011, s. 45–54; M. Sokołowicz, Zagadnienie bliskości w badaniach nad rozwojem terytorialnym. Podejście instytucjonalne, [w:] Zrozumieć terytorium. Idea i praktyka, red. A. Nowakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Nowakowska A., Terytorium – źródło procesów innowacji, [w:] Zrozumieć terytorium. Idea i praktyka, red. A. Nowakowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, s. 40.
• OECD Territorial Outlook, OECD 2001.
• Penrose E.T., The theory of the growth of the fi , [w:] Resources, fi and strategies. A Reader in the Resource-Based-Perspective, ed. N.J. Foss. Oxford University Press. Oxford 1997, pp. 30–35 cyt. za: M. J. Stankiewicz, Konkurencyjność przedsiębiorstwa, Budowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa w warunkach globalizacji, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń 2002.
• Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, PWN, Warszawa 2000.
• Przedsiębiorczość i kapitał intelektualny, red. M. Bratnicki, J. Strużyna, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2001, s. 70; Kapitał intelektualny. Poznaj prawdziwą wartość swego przedsiębiorstwa odnajdując jego ukryte korzenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Przygodzki Z., Środowiska przedsiębiorczości i kapitał społeczny jako wyznaczniki wzrostu endogenicznego, [w:] Studia regionalne w Polsce. Teoria, polityka, projektowanie, red. F. Kuźnika, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2005.
• Raduan, C. R., Jegak, U., Haslinda, A., Alimin, I. I., Management, Strategic Management Theories and the Linkage with Organizational Competitive Advantage from the Resource-Based View, European Journal of Social Sciences – Volume 11, Number 3 (2009).
• Sokołowicz M., Region wobec procesów globalizacji – terytorializacja przedsiębiorstw międzynarodowych (na przykładzie regionu łódzkiego), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
• Stiglitz J.E., Sen A., Fitoussi J.-P., Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress.
• Terytorialny wymiar rozwoju. Polska z perspektywy badań ESPON, red. A. Olechnicka, K. Wojnar, Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2013.
• Walmsley D. J., Lewis G. J., Geografia człowieka. Podejścia Behawioralne, PWN, Warszawa 1997, s. 167.
• Wit B. De, Mayer R., Strategy: Process, Content, Contex. An International Perspective, International Thomson Business Press, London 1998.
• Zaucha J., Evolution, essence and measurement of territorial cohesion, Institute for Development Working Papers Working Paper no. 001/2014 (012) ver. 1, p. 5.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6018.319.06