EN
Dynamic scaling is a set of methods in which the geometrical representation of the similarity data for T different time periods is made. This article presents the use of two-dynamic scaling methods for studying changes in the preferences. In the first method the location of points on the perceptual map is made on the basis of the super-dissimilarity matrix. In the second method multidimensional scaling for the respective periods is carried out and the obtained configurations are matched by transformations preserving the proportions of distances between points. The presentation of the methods is illustrated by an empirical example in which calculations were performed with use of SPSS and New MDSX packages.
PL
Skalowanie dynamiczne jest zbiorem metod, w których dokonuje się geometrycznej prezentacji danych podobieństw uzyskanych dla T różnych okresów. Celem artykułu jest przedstawienie zastosowania dwóch metod skalowania dynamicznego do badania zmian zachodzących w preferencjach. W pierwszej, rozmieszczenia punktów na mapie percepcyjnej dokonuje się na podstawie rozbudowanej macierzy podobieństw. W drugiej metodzie przeprowadza się skalowanie wielowymiarowe dla poszczególnych okresów, a następnie dopasowuje otrzymane konfiguracje punktów za pomocą przekształceń zachowujących proporcje odległości między punktami. Prezentacja metod zostanie zilustrowana przykładem empirycznym, w którym obliczenia przeprowadzono z wykorzystaniem pakietów SPSS i New MDSX.