Służba samochodowa Wojska Polskiego w latach trzydziestych XX wieku

• Authors: Witold Jarno

Title variants

Służba samochodowa Wojska Polskiego w latach trzydziestych XX wieku

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia służbę samochodową w Wojsku Polskim w latach trzydziestych XX w. Zadaniem tej służby było przewożenie żołnierzy, wyposażenia, zaopatrzenia oraz rannych. Do realizacji tych zadań używano samochodów osobowych, ciężarowych, sanitarnych oraz pojazdów specjalnych. Polskie władze wojskowe miały świadomość, że jednym z głównych kierunków rozwoju polskiej armii było jej zmotoryzowanie i zastąpienie taborów konnych pojazdami mechanicznymi. Jednak służba samochodowa w Wojsku Polskim nie została należycie przygotowana do realizacji spoczywających na niej zadań. Było to spowodowane w głównej mierze słabością gospodarczą kraju, niskim poziomem zmotoryzowania kraju, słabo rozwiniętą siecią szos, niedostosowaniem dróg i mostów do transportu samochodowego, brakiem rozbudowanego zaplecza technicznego oraz ograniczeniami finansowymi polskiej armii. W konsekwencji transport samochodowy w polskim wojsku do września 1939 r. wciąż odgrywał niewielką rolę, a zasadnicze znaczenie miał transport konny oparty na powolnych kolumnach taborowych.

EN

This article describes the automotive service in the Polish Army in the 30s of the twentieth century. The task of this service was to transport soldiers, equipment and wounded. For these tasks were used cars, trucks, sanitary and special vehicles. The Polish military authorities were aware that one of the main directions of development of the Polish army was its motorization and the replacement of the horse trains on motor vehicles. However, the automotive service in the Polish Army was not properly prepared to fulfill its tasks. This was mainly due to the economic weakness of the country, the low level of motorization of the country, the poorly developed road network, the maladjustment of roads and bridges for car transport, the lack of extensive technical infrastructure and the financial constraints of the Polish army. Consequently, car transport in the Polish army until September 1939 continued to play a minor role.

Keywords

PL

Wojsko Polskie w XX wieku; służba samochodowa w Wojsku Polskim; samochody wojskowe w Wojsku Polskim; Wojsko Polskie w XX wieku; służba samochodowa w Wojsku Polskim; samochody wojskowe w Wojsku Polskim

EN

Polish Army in the 20th century; automotive service in Polish Army; military vehicles in the Polish Army

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
• Year: 2017
• Issue: 99
• Pages: 229-258

Dates

published

2017-12-30

Contributors

author

Witold Jarno

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Instytut Historii, Katedra Historii Polski i Świata po 1945 r.

References

• Oddział I SG, sygn. I.303.3, teczki 37, 73 i 74. [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• Departament Piechoty MSWojsk., sygn. I.300.28, teczka 18. . [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• Dowództwo Broni Pancernej, sygn. I.300.47, teczka 6. . [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• OK nr IV, sygn. I.371.4, teczka 109. . [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• Krakowska Brygada Kawalerii, sygn. I.314.17, teczka 12. . [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• 10 Batalion Pancerny, sygn. I.324.14, teczka 1. . [Centralne Archiwum Wojskowe w Warszawie-Rembertowie].
• Dziennik Rozkazów Dowództwa OK nr IV 1939.
• Instrukcja o wojskowych przewozach samochodowych z 31 VII 1937 r., Warszawa 1937.
• Rybka R., Stepan K., Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Warszawa 2010.
• Stechiewicz W., Pisma, t. I (Przygotowania wojenne w Polsce 1935–1939), „Zeszyty Historyczne” [Paryż] 1977, nr 40.
• Chrzanowski M., O motoryzacji w Wojsku Polskim w latach 1921–1939 (wybrane problemy), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2005, nr 4, s. 23–49.
• Cieplewicz M., Wojsko Polskie w latach 1921–1926. Organizacja, wyposażenie, wyszkolenie, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.
• Encyklopedia historii Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Garlicki, Warszawa 1999.
• Jońca A., Samochody ciężarowe Wojska Polskiego, Warszawa 2014, Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939, t. XXIX.
• Jońca A., Szubański R., Tarczyński J., Pojazdy Wojska Polskiego. Wrzesień 1939, Warszawa 1990.
• Kospath-Pawłowski E., Rujna E., Szczurowski M., Wojska szybkie II Rzeczypospolitej, Toruń 1993.
• Kozłowski E., Wojsko Polskie 1936–1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Warszawa 1964.
• Rezmer W., Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 roku, Warszawa 2010.
• Romanek J., Samochody ciężarowe PZINŻ. 703, 713, 603, Warszawa 2017, Wielki leksykon uzbrojenia. Wrzesień 1939, t. CXXI.
• Rusinek J., Szubański R., Polska broń pancerna w okresie międzywojennym 1918–1939, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1969, R. XIV, nr 3–4, s. 228–269.
• Wyszczelski L., W obliczu wojny. Wojsko Polskie 1935–1939, Warszawa 2008.

Identifiers

DOI

10.18778/0208-6050.99.12