Polskie przyimki pierwotne a przypadki analityczne w węgierskiej perspektywie porównawczej

• Authors: Wiesław T. Stefańczyk

Title variants

Polskie przyimki pierwotne a przypadki analityczne w węgierskiej perspektywie porównawczej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą synchronicznego ujęcia polskiego przypadka, który – oprócz konstrukcji syntetycznych jak possessivus czy partitivus, zresztą nielicznych – jest zasadniczo strukturą dwuelementową, składającą się z dwu konstytutywnych elementów, tj. przyimka oraz implikowanej przezeń końcówki, np. w Gdańsk-u. Jeśli przyjąć za podstawę porównania języki bezprzyimkowe, jak np. węgierski czy estoński, odpowiednikiem owej struktury, tj. przyimka, najczęściej pierwotnego i końcówki fleksyjnej, jest syntetyczny przypadek wyrażany wyłącznie za pomocą jednego morfemu aglutynacyjnego, por. węg. Varsó-ban ‘w Warszawie’, est. Varsovi-s ‘w Warszawie’.

EN

The paper aims to offer a synchronic presentation of the Polish case, which, with an exception of very few synthetic constructions, is in principle a two-element structure, consisting of two constituents – a preposition and an ending that it implies, e.g. w Gdańsk-u (‘in Gdańsk’). When we take non-prepositional languages as a basis for comparison, as e.g. Hungarian, the equivalent of a preposition here, most often of a primary one, and of an inflectional ending, is a synthetic case expressed solely by means of one agglutinative morpheme, e.g. Varsó-ban ‘in Warsaw’, Gdańsk-ban ‘in Gdańsk’.

Keywords

PL

przypadek analityczny; przyimek pierwotny; przyimek wtórny; przypadek analityczny; przyimek pierwotny; przyimek wtórny

EN

analytic case; primary preposition; secondary preposition

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2018
• Volume: 25
• Pages: 69-76

Dates

published

2019-02-27

Contributors

author

Wiesław T. Stefańczyk

References

• Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław–Warszawa.
• Csapláros I., 1963, Zarys elementarnej gramatyki węgierskiej, Warszawa–Łódź.
• Elert T., 1995, Eesti grammaatika, Tallin.
• Hjemslev L., 1935, La categorie des cas, „Acta Jutlandica“ VII, nr 1.
• Kempf Z., 1978, Próba teorii przypadków, cz. 1., Opole.
• Keszler B. (red.), 2000, Magyar grammatika, Budapest.
• Krążyńska Z., 2015, Staropolskie konstrukcje z przyimkami. Krótka synteza, „LingVaria”, nr 20.
• Kuryłowicz J., 1987, Studia językoznawcze, Warszawa.
• Milewska B., 2003, Przyimki pierwotne we współczesnej polszczyźnie, Gdańsk.
• Miodunka W. (red.), 1992, Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle współczesnej polszczyzny, Kraków.
• Polański K., 1993, Aglutynacja, w: K. Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Wrocław.
• Przybylska R., 2002, Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej, Kraków.
• Stefańczyk W.T., 1995, Fleksja polska. Lengyel alaktan, Debrecen.
• Wojan K., 2016, Język fiński w teorii i praktyce, Gdańsk.
• Wójcik T., 1979, Z zagadnień teorii przyimka, Kielce.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.25.06