Język polski jako obcy dla Głuchych – w poszukiwaniu dobrego terminu

• Authors: Małgorzata Januszewicz

Title variants

Język polski jako obcy dla Głuchych – w poszukiwaniu dobrego terminu

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł dotyczy nauczania języka polskiego jako obcego dla Głuchych (JPJODG). Głusi zostali dostrzeżeni przez glottodydaktyków ponad dekadę temu, a ich sytuację językową oddaje metafora „milczących cudzoziemców”. JPJODG jest rozwijającą się gałęzią glottodydaktyki i stawia liczne wyzwania przed uczącymi, także terminologiczne. Głusi bowiem ani nie milczą, ani nie są cudzoziemcami. Nauczanie Głuchych Polaków, mimo licznych podobieństw, różni się od nauczania słyszących cudzoziemców. Również porównanie polszczyzny Głuchych do polszczyzny osób uczących się języka polskiego jako odziedziczonego ujawnia wiele różnic między tymi grupami. Głusi funkcjonują w wielojęzykowej rzeczywistości, w której oprócz polskiego języka migowego (PJM) i języka polskiego używają i uczą się także innych języków obcych, i to zarówno fonicznych, jak i migowych. Wątpliwości terminologiczne i poszukiwania odpowiedniego miejsca dla JPJODG w obrębie glottodydaktyki są dobrym znakiem – dowodzą, że wchodzimy w etap szukania konkretnych rozwiązań, które poprawią językową sytuację Głuchych Polaków.

EN

The paper deals with teaching Polish as a foreign language to the Deaf. The Deaf were first noticed in Polish as a foreign language pedagogy over ten years ago and the metaphor of “silent foreigners” has been used to describe their language situation. Teaching Polish to the Deaf is a new challenging path in Polish language teaching. The Deaf are in fact neither silent nor foreigners and teaching Polish to the Deaf differs strongly from teaching hearing foreigners or heritage users of Polish. The Deaf live in a multi-linguistic reality. They are not only Polish sign language and Polish language users. They learn other spoken languages and other sign languages as well. Having established a space for the Deaf in Polish language pedagogy we can now discuss the terminology and find successful methods to make Polish less foreign to the Deaf.

Keywords

PL

Głusi; polszczyzna Głuchych; glottodydaktyka; język polski jako obcy dla Głuchych; JPJODG; Głusi; polszczyzna Głuchych; glottodydaktyka; język polski jako obcy dla Głuchych; JPJODG

EN

the Deaf; Polish as a foreign language for the Deaf; teaching Polish as a foreign language; language teaching

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2019
• Volume: 26
• Pages: 301-310

Dates

published

2019-12-20

Contributors

author

Małgorzata Januszewicz

References

• Czajkowska-Kisil M., 2014, Głusi, ich język i kultura. Zarys problematyki, w: P. Rutkowski, S. Łozińska (red.), Lingwistyka przestrzeni i ruchu. Komunikacja migowa a metody korpusowe, Warszawa, s. 17–35.
• Domagała-Zyśk E., 2013, Wielojęzyczni. Studenci niesłyszący i słabosłyszący w procesie uczenia się i nauczania języków obcych, Lublin.
• Januszewicz M., 2011, Lektoraty języka polskiego jako obcego dla głuchych w Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców Uniwersytetu Wrocławskiego. Trudności, osiągnięcia, perspektywy, [w:] K. Pluskota, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego II, Toruń, s. 29–36.
• Januszewicz M., Jura M., 2017, Czy Głusi to „milczący cudzoziemcy”?, w: E. Kubicka, M. Berend, M. Rittner (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego IV, Toruń, s. 109–124.
• Januszewicz M., Jura M., Kowal J., 2014, Każdy ma prawo do nauki. Prawo głuchych do dostępu do języka i edukacji, w: M. Sak (red.), Edukacja Głuchych, Warszawa, s. 8–16.
• Kowal J., 2008, Głusi i ich języki obce a motywacja do nauki, w: A. Michońska-Stadnik, Z. Wąsik (red.), Nowe spojrzenia na motywację w dydaktyce języków obcych, Wrocław, 265–277.
• Kowal J., 2011, Język polski jako obcy w nauczaniu Milczących Cudzoziemców. Analiza możliwości zastosowania metod nauczania języka polskiego jako obcego w edukacji niesłyszących, Uniwersytet Wrocławski, Wydział Filologiczny, niepublikowana praca doktorska.
• Kowal J., Jura M., Januszewicz M., 2014, Różnice w nauczaniu języka polskiego jako obcego słyszących cudzoziemców i głuchych Polaków, w: A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Wrocław, s. 73–86.
• Lipińska E., 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
• Lipińska E., Seretny A., 2013, Nie swój lecz i nie obcy. Język odziedziczony w perspektywie glottodydaktycznej, w: Młoda polska emigracja w UE jako przedmiot badań psychologicznych, socjologicznych i kulturowych. Publikacja konferencyjna Euro-Emigrancji.PL, http://www.euroemigranci.pl/dokumenty/pokonferencyjna/Seretny_Lipinska.pdf [13.10.2016].
• Swoboda-Rydz U., 2017, Czynniki psycholingwistyczne i neurolingwistyczne warunkujące nabywanie drugiego języka (L2). Szybkość czytania jako miara kompetencji, „Kwartalnik Polonicum”, nr 24.
• Świdziński M., 2014, Wprowadzenie, w: M. Świdziński (red.), Sytuacja osób głuchych w Polsce. Raport zespołu do spraw g/Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa, s. 8–12.

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.26.21