Frazy przyimkowe i ich opis leksykograficzny w słownikach niemieckich i niemiecko-polskich – spojrzenie glottodydaktyczne

• Authors: Hanna Burkhardt , Alina Jurasz

Title variants

Frazy przyimkowe i ich opis leksykograficzny w słownikach niemieckich i niemiecko-polskich – spojrzenie glottodydaktyczne

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem analizy są temporalne frazy przyimkowe, tj. typowe, najczęściej binarne połączenia wyrazowe o statusie kolokacji, składające się z przyimka i rzeczownika, np. auf Dauer, auf die Dauer, bei längerer Dauer. Ustalona łączliwość tych połączeń kolokacyjnych, uwarunkowanych gramatycznie i funkcjonalnie, stanowi w procesie dydaktycznym dla nienatywnych użytkowników języka niemieckiego jeden z największych problemów językowych. W referacie przedstawione zostaną wyniki analiz zarówno słowników ogólnych i dwujęzycznych w odniesieniu do wybranych syntagm przyimkowych, jak i autentycznych tekstów w Narodowym Korpusie Języka Czeskiego oraz wyniki ankiety. Ponadto przedstawiony zostanie wzorcowy artykuł słownikowy dla fraz przyimkowych w powstającym niemiecko-polskim słowniku kolokacji oraz omówiony problem ekwiwalencji analizowanych fraz.

EN

The subject of the analysis are temporal prepositional phrases, i.e. typical, usually binary lexical sets which have the status of collocations and consist of a preposition and a noun, e.g. auf Dauer, auf die Dauer, bei längerer Dauer. The established connectivity of such collocations, which are conditioned grammatically and functionally, is one of the biggest linguistic problems in teaching German as a non-native language. In the article, we analyze the presence of selected prepositional syntagmas in general and bilingual dictionaries and in the National Corpus of the Czech Language, alongside the results of a survey study. Moreover, we propose an exemplary dictionary entry for prepositional phrases for a forthcoming German-Polish dictionary of collocations and we discuss the issue of equivalence of the analyzed phrases.

Keywords

PL

temporalne frazy przyimkowe; kolokacje; ekwiwalencja; partner kontekstowy; ankiety; dydaktyka akademicka; temporalne frazy przyimkowe; kolokacje; ekwiwalencja; partner kontekstowy; ankiety; dydaktyka akademicka

EN

temporal prepositional phrases; collocations; equivalence; contextual partner; survey; academic didactic

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
• Year: 2019
• Volume: 26
• Pages: 359-372

Dates

published

2019-12-20

Contributors

author

Hanna Burkhardt

author

Alina Jurasz

References

• Bahns J., 1993, Word Partnerships – Kollokationsübungen für die Wortschatzarbeit, „Zielsprache Englisch“, z. 13, s. 7–12.
• Bahns J.,1996, Kollokationen als lexikographisches Problem: Eine Analyse allgemeiner und spezieller Lernerwörterbücher des Englischen, Tübingen.
• Barlow M., 2004, Software for Corpus Access and Analysis, w: J. Sinclair (red.), How to Use Corpora in Language Teaching, Amsterdam–Philadelphia, s. 205–221.
• Brdar-Szabó R., 2010, Nutzen und Grenzen der kontrastiven Analyse für Deutsch als Fremd- und Zweitsprache, w: H. J. Krumm, Ch. Fandrych, B. Hufeisen, C. Riemer (red.), Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Ein internationales Hanbuch. Bd 1. (Handbooks of linguistics and communications science; 35.1/35.2). Berlin–New York, s. 518–531.
• Burkhardt H., Jurasz A., 2013, Koncepcja metodologiczno-leksykograficzna słownika kolokacji niemiecko-polskich, w: J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl (red.), Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, Lublin, t. 2, s. 39–46.
• Burkhardt H., Jurasz A., 2016, Zu einigen Problemen der Darstellung von Kollokationen im deutschpolnischen Kollokationswörterbuch, w: I. Bartoszewicz i in. (red.), Sprachen und Kulturen im Kontakt (7), Wrocław–Dresden, s. 37–49.
• Dinsel S., 2006, Präpositionen, Ismaning.
• Engel U. i in., 1999, Deutsch-polnische kontrastive Grammatik, Heidelberg, t. 1.
• Hausmann F. J., 1984, Wortschatzlernen ist Kollokationenlernen. Zum Lehren und Lernen französischer Wortverbindungen, „Praxis des neusprachlichen Unterrichts“, t. 31, s. 395–406.
• Konecny Ch., 2010, Von ‘hinkenden’ Stühlen, ‘tanzenden’ Zähnen und ‘verlorenen’ Verkehrsmitteln. Erfassung und Darstellung italienischer lexikalischer Kollokationen für deutschsprachige L2-Lerner (auf der Grundlage des „Dizionario di base della lingua italiana – DIB“), w: A. Dykstra, T. Schoonheim (red.), Proceedings of the XIV. Euralex International Congress, Leeuwarden, s. 1207–1221.
• Reder A., 2006, Kollokationen in der Wortschatzarbeit, Wien.
• Steyer K., 1998, Kollokationen als zentrales Übersetzungsproblem – Vorschläge für eine Kollokationsdatenbank Deutsch-Französisch / Französisch-Deutsch auf der Basis paralleler und vergleichbarer Korpora, w: D. Bresson (red.), Lexikologie und Lexikographie Deutsch- Französisch. (=Cahiers d´Études Germanique 35), Aix-en-Provence: Université Lumière, s. 95–113.
• Steyer K., 2008, Kollokationen in deutschen Wörterbüchern und in der deutschen Wörterbuchforschung, „Lexicographica“, t. 24, Tübingen: Niemeyer, s. 185–207.
• Steyer K., Hein K., 2018, Usuelle satzwertige Wortverbindungen und gebrauchsbasierte Muster, w: S. Engelberg i in. (red.), Wortschätze, Dynamik, Muster, Komplexität, „Jahrbuch des Instituts für Deutsche Sprache“, s. 107–129.
• Taragońska J., 2016, Zur Erfassung der Kollokationen in Vokabeltaschenbüchern und Vokabelheften für DaF-Lernende, „Prace Językoznawcze“, t. XVIII, nr 4, s. 145–172.
• Chodera J., Kubica S., Bzdęga A., 2007, Podręczny słownik niemiecko-polski, Warszawa, wyd. XIX.
• Czochralski J., Ludwig K. D., 1999, Słownik frazeologiczny niemiecko-polski, Warszawa.
• Duden 11, 2002, Duden – Redewendungen: Wörterbuch der deutschen Idiomatik, Mannheim, 12 t.
• Duden, 2011, Deutsches Universalwörterbuch, Mannheim-Zürich 2011, wyd. 7.
• DWDS [online], https://www.dwds.de/wb/wdg, [28.08.2019].
• Hueber Wörterbuch, 2012, Deutsch als Fremdsprache. Słownik niemiecko–polski, polsko–niemiecki dla uczących się języka niemieckiego, Ismaning, wyd. 3.
• Kempcke G., 2000, Wörterbuch Deutsch als Fremdsprache, Berlin–New York.
• Langenscheidt, 2014, Praktisches Wörterbuch polnisch-deutsch deutsch-polnisch, München–Wien.
• Piprek J., Ippoldt J., 1980, Wielki słownik niemiecko-polski, Warszawa, t. 1 z suplementem, wyd. IV.
• PONS, 2007, Wielki słownik niemiecko-polski, Poznań.
• Rytel-Schwarz D., 2012, Taschenwörterbuch Polnisch, Polnisch-Deutsch, Deutsch-Polnisch, Hildesheim–Zürich–New York.
• Wahrig G. (red.), 1981, Deutsches Wörterbuch in sechs Bänden, Wiesbaden–Stuttgart.
• Wiktorowicz J., Frączek A. (red.), Wielki słownik niemiecko-polski, Warszawa. DWDS, https://www.dwds.de/ [28.08.2019].
• Český národní korpus, https://www.korpus.cz/ [28.08.2019].
• Narodowy korpus języka polskiego, http://nkjp.pl/ [28.08.2019].

Identifiers

DOI

10.18778/0860-6587.26.24