“Genethliacon” for Barbara Bogołębska, or on the Need to Celebrate Birthdays and Anniversaries

• Authors: Beata Gaj

Title variants

„Genethliacon” Barbarze Bogołębskiej, czyli o potrzebie świętowania urodzin i jubileuszy

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The most popular Polish dictionaries of literary terms, which offer the definitions of even long lost and extremely particular genres such as Indian or Japanese drama, lack even the basic information on the genre which has existed in European literature (and even outside it) for the last 23 centuries. Genethliacon is a genre which has existed since the times of Callimachus (3rd c. BC), which has been used to celebrate a person’s birth or the anniversary of their birth. Genethliacons may be of a lyrical, dramatic or rhetorical nature, and are still practised today in various languages of the world (in Latin, in line with the ancient tradition). This article provides an outline of the development of the genre within the European tradition. Initial birthday songs, usually connoting Apollo, linked people with light and poetry. What is particularly interesting is that the basic characteristics of genethliacon’s genes have not undergo any major changes throughout the many ages. The celebration of one’s birth, anniversaries and other jubilees still entails wishes, and gift-giving, including poetry developed for the occasion. It may be worthwhile to preserve such a beautiful tradition by giving someone an originally composed genethliacon, e.g. Genetliacon Barbarae Bogołębskae dedicatum.

PL

W najpopularniejszych polskich słownikach terminów literackich, które opisują nawet gatunki dawno wymarłe i jednostkowe np. dramatu japońskiego czy indyjskiego, nie ma podstawowych informacji o gatunku obecnym w literaturze europejskiej (i nie tylko) przez co najmniej 23 wieki aż po dziś dzień. Genethliakon jest gatunkiem potwierdzonym od czasów Kallimacha (III w. p.n.e), który uświetnia narodziny lub rocznicę urodzin; czasami o charakterze lirycznym, dramatycznym lub retorycznym, obecnie nadal uprawianym w wielu językach świata (zgodnie z prastarą tradycją również po łacinie). Artykuł opisuje zarys rozwoju tego gatunku w tradycji europejskiej. Pierwsze piosenki urodzinowe, najczęściej odwołując się do konotacji Apollińskich, łączyły narodziny człowieka ze światłem i poezją. Co jest szczególnie interesujące, podstawowe cechy „genów” genethliakonu nie uległy w ciągu wieków znaczącym zmianom. Świętowanie narodzin, rocznic lub innych jubileuszy wciąż kojarzy się z życzeniami, ofiarowaniem prezentów, w tym tworzonej na tę okoliczność poezji. Być może warto zachować tak piękne tradycje, dając komuś taki samodzielnie napisany genethliakon jak np. ... Genetliacon Barbarae Bogołębskae dedicatum.

Keywords

EN

genethliacon; tradition; jubilee; genre

PL

genethliacon; tradycja; jubileusz; gatunek; genethliacon; tradycja; jubileusz; gatunek

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
• Year: 2019
• Volume: 54
• Issue: 3
• Pages: 37-50

Dates

published

2019-09-30

Contributors

author

Beata Gaj

• Ph.D. hab., professor of the Cardinal Wyszyński University in Warsaw, Faculty of Humanities, Institute of Classical Philology and Cultural Studies, Chair of Medieval Studies and Neo Latin Studies

• https://orcid.org/0000-0001-9165-2124

References

• Anthologia Graeca (Anthologia Palatina), Hrsg. H. Beckby, Heimeran Verlag, Munich 1965.
• Bowerman H.C., “The Birthday as a Commonplace of Roman Elegy”, The Classical Journal 1917, Vol. 12, No. 5, pp. 310–318.
• Cesareo E., Il carme natalizio nella poesia latina, Orfani Guerra, Palermo 1929.
• Der neue Pauly. Enzyklopädie der Antike. Das klassische Altertum und seine Rezeptionsgeschichte, Hrsg. H. Cancik, H. Schneider, vol. 2, J.B. Metzler Verlag, Stuttgart 1996–2010.
• Frontisi-Ducroux F., “Oko, wzrok, spojrzenie – kilka greckich wyobrażeń”, [in:] Antropologia antyku greckiego, P. Majewski, L. Trzcionkowski, W. Lengauer (eds.), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011, pp. 422–431.
• Gaj B., Genethliakon – pieśń ku czci życia, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2018.
• Luck G., The Latin Love Elegy, Methuen, London 1959.
• Morawski K., Zarys literatury rzymskiej, PAU, Warszawa 1922.
• Morhof G., Polyhistor, sive de auctorum notitiaet rerum commentarii, quibus praeterea varia ad omnes disciplinas Consilia et subsydia proponuntur, Sumptibus Petri Böckmanni, Lubecae 1688.
• Nadolski B., Imieniny i urodziny w tradycji chrześcijańskiej Europy, Wydawnictwo Święty Wojciech, Poznań 2007, p. 15.
• Radke A.E., Iubila natalicia vel antithreni (contra Threnos Iohannis Cochanovii), Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku, Opoliae 2009.
• Radke A.E., Lanx satura memorabilium Anni MMXI, Fundacja Nauki i Kultury na Śląsku, Opoliae 2012.
• Sadowski W., Litania i poezja. Na materiale literatury polskiej od XI do XXI wieku, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011.
• Słownik rodzajów i gatunków literackich, G. Gazda, S. Tynecka-Makowska (eds.), Universitas, Kraków 2006.
• Słownik rodzajów i gatunków literackich, G. Gazda (ed.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2012.
• Tibullus, Elegie miłosne, trans., introduction and commentary A. Arndt, A. Ibek (ed.), Wydawnictwo Homini, Kraków 2015.
• van der Vliet J., Studia Critica in Dionysii Halicarnassensis Opera rhetorica, Lugduni Batavorum, Van der Hoek, Leiden 1874.
• Διονυσίου Άλικαρνασέως Τά ῥητορικά, opera Friderici Sylburgii Veterensis, Francofurdi 1586.

Identifiers

DOI

10.18778/1505-9057.54.02