Granice wewnętrzne – granice zewnętrzne. Kontekst amerykański

• Authors: Jan Kłos

Title variants

Granice wewnętrzne – granice zewnętrzne. Kontekst amerykański

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy tekst jest krótką charakterystyką Ameryki jako struktury wielu granic. Stany Zjednoczone powstały na gruncie umowy, a zatem są nazywane pierwszym krajem nowoczesnym – bo zbudowanym zgodnie z ideą niesioną przez koncepcje filozoficzne nowoczesności. Będąc kolebką wielu kultur i języków, kraj ten jest szczególnie ciekawym przykładem łagodzenia napięć i budowania porozumienia na granicy. Mamy tu do czynienia zarówno z oddziaływaniem idei filozoficznych, jak też myśli religijnej podzielonego chrześcijaństwa europejskiego. W religijnej postawie deizmu zresztą te dwa obszary – w postaci religii jako wolnego wyboru – łączą się ze sobą. Ponieważ państwo dystansuje się od religii, dając jednocześnie swobodę praktykowania wielu wyznań, tworzą się kolejne pogranicza. Ponieważ z założenia rząd powinien być ograniczony, tak iż społeczeństwo ma swobodę działania w granicach obowiązującego prawa, pogranicza funkcjonują na zasadzie pokojowej koegzystencji.

EN

This paper seeks to present a brief outline of America as a structure of many boundaries. The United States of America came to existence on the grounds of a contract, therefore it is the first modern State, for it is built in accordance with modern philosophy. Being the cradle of many cultures and languages, this country is a particularly interesting example how to harmonize tensions and come to agreement on the border. We are dealing here with the influence of philosophical ideas and the religious thought of a divided European Christianity. In the religious attitude of deism these two spheres – in the form of the religion as a free choice – are combined. Because the State distances itself from religion, allowing the citizens to practice many religions, new frontiers appear. In principle, the government should be limited, so that society is free to act within the legal regulations, hence the frontiers function in a peaceful coexistence.

Keywords

PL

Granica; filozofia; napięcie; państwo; pogranicze; religia; Granica; filozofia; napięcie; państwo; pogranicze; religia

EN

Boundary; philosophy; tension; the State; frontier; religion

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Year: 2016
• Issue: 26
• Pages: 47-61

Dates

published

2016-12-30

Contributors

author

Jan Kłos

References

• Conde A. de, 1963, A History of American Foreign Policy, Charles Scribner’s Sons, New York.
• Galbraith J.K., 1958, The Affluent Society, Mentor Books, New York.
• Garraty J.A., 1966, The American Nation. A History of the United States, Harper & Row, New York.
• Greenberg E.S., Page B.I., 1995, The Struggle for Democracy, Harper Collins College Publishers, New York.
• Grob G.N., Beck R.N., 1963, American Ideas, vol. I, The Free Press of Glencoe, London.
• Harrington M., 1973, The Other America, Penguin Books, Baltimore.
• Himmelfarb G., 2007, Jeden naród, dwie kultury, tłum. P. Bogucki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Lipset S.M., 2008, Wyjątkowość amerykańska – broń obosieczna, tłum. B. Piasecki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Locke J., 1963, List o tolerancji, tłum. L. Joachimowicz, PWN, Warszawa.
• Maritain J., 1996, Reflections on America, http://www3.nd.edu/Departments/Maritain/etext/reflect0.html#F (dostęp:10.04.2015).
• Neuhaus R.J., 1986, From Providence to Privacy: Religion and the Redefinition of America, [w:] Neuhaus R.J. (red.), Unsecular America, William B. Eerdmans Publishing Co., Grand Rapids, s. 52–66.
• Putnam R., 2008, Samotna gra w kręgle, tłum. P. Sadura, S. Szymański, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Ross T.E., 1986, Buffer States: A Geographer’s Perspective, [w:] Chay J., Ross T.E. (red.), Buffer States in World Politics, Westview Press, Boulder and London s. 11–17.
• Santayana G., 1962, Reason in Religion, Collier Books, New York.
• Sowell Th., 1981, Ethnic America. A History, Basic Books, New York.
• Taylor Ch., 2010, Nowoczesne imaginarium społeczne, tłum. A. Puchejda, K. Szymaniak, Wydawnictwo Znak, Kraków.
• Tyler A.F., 1962, Freedom’s Ferment, Harper & Row, New York.

Identifiers

DOI

10.18778/1508-1117.26.03