Organizacja przestrzenna gruntów w województwie wielkopolskim a możliwości wykorzystania środków UE na jej poprawę na przykładzie wsi Brudzewek

• Authors: Ewa Kacprzak , Benicjusz Głębocki

Title variants

Organizacja przestrzenna gruntów w województwie wielkopolskim a możliwości wykorzystania środków UE na jej poprawę na przykładzie wsi Brudzewek

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W Polsce systematycznej poprawie struktury obszarowej gospodarstw, towarzyszy coraz intensywniejsza fragmentacja gruntów. Skutecznym sposobem ograniczania szachownicy gruntów są scalenia. Tego typu prace były wspierane przez PROW 2007–2013 (Działanie 125. Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa). W artykule dokonano próby oceny wpływu środków unijnych na organizację przestrzenną gruntów we wsi Brudzewek, położonej w gminie Chocz (powiat pleszewski w województwie wielkopolskim). Analizie poddano również proces rozwoju szachownicy gruntów w województwie wielkopolskim.

EN

In the 1990s, and at the beginning of the 21st century, the farm structure in Wielkopolska Province improved in terms of area. At the same time, however, an increase in land fragmentation was noted. The main reason for the unfavourable trend in land pattern observed within the study area was farmland purchasing. Apart from increasing the farm area, land purchases added irregularity to the land pattern, which became increasingly scattered, as purchased land was often located at a considerable distance from the main farm. The scattering of the land pattern can be reduced through land consolidation. Initiatives of this type are supported by the EU funding instruments. A study of the “historical land consolidation” in Brudzewek village, the first EU-funded project of this kind in Wielkopolska, shows that the undertaking is an example of effective use of EU funds. Post-consolidation activities helped to improve the condition of existing infrastructure (roads, land drainage), and expand it. The process of land consolidation in Brudzewek proved to be difficult to carry out, and affected by a wide array of factors. It showed that the major obstacles in the implementation of similar initiatives were the human factor and the availability of funds. Similarly to other regions of Poland, Wielkopolska requires the launch of large-scale land consolidation projects. Unfortunately, the process entails high costs, and calls for comprehensive solutions for the spatial development of consolidated areas. To be successful, it requires changes to the agricultural policy and its regional diversification. Also needed are an increase in funding from the state and local governments, and rational use of available EU funding opportunities. Without them, the consolidation process is unlikely to take place on a larger scale.

Keywords

PL

Organizacja przestrzenna gruntów rolnych; szachownica gruntów; scalanie gruntów rolnych; województwo wielkopolskie; Organizacja przestrzenna gruntów rolnych; szachownica gruntów; scalanie gruntów rolnych; województwo wielkopolskie

EN

Spatial organization of agricultural land; land fragmentation; agricultural land consolidation; Wielkopolska Province

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
• Year: 2017
• Issue: 28
• Pages: 105-130

Dates

published

2017-06-30

Contributors

author

Ewa Kacprzak

author

Benicjusz Głębocki

References

• Antoniak W., 1983, Komasacja gruntów jako czynnik rozwoju rolnictwa na przykładzie województwa białostockiego, „Dokumentacja Geograficzna”, 6, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania, PAN, Warszawa.
• Biegajło W., 1962, Sposoby gospodarowania w rolnictwie województwa białostockiego, „Prace Geograficzne”, 35, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Biegajło W., 1967, Rolnictwo, [w:] Kostrowicki J. (red.), Województwo białostockie. Monografia geograficzno-gospodarcza, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin: 76–302.
• Dąbrowski H., 1964, Rozwój osadnictwa wiejskiego od połowy XII do połowy XV w., [w:] Hensel W. (red.), Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce, t. 1, Warszawa: 282–297.
• Dudzińska M., 2012, Szachownica gruntów rolnych jako czynnik kształtujący przestrzeń wiejską, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich”, 2/III, Kraków: 45–56.
• Głębocki B., 1998, Przemiany struktury agrarnej polskiego rolnictwa w latach 1990–1996, [w:] Głębocki B. (red.), Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój wsi w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 9–73.
• Głębocki B., 2005, Struktura agrarna – zmiany po 12 latach restrukturyzacji, [w:] Głębocki B. (red.), Struktura przestrzenna rolnictwa Polski u progu XXI wieku, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 45–99.
• Głębocki B., 2007, Rolnictwo, [w:] Rogacki H. (red.), Geografia społeczno-ekonomiczna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa: 185–271.
• Głębocki B., 2014a, Zmiany w strukturze agrarnej polskiego rolnictwa w latach 2002– 2012, [w:] Głębocki B. (red.), Zróżnicowanie przestrzenne rolnictwa, GUS, Powszechny Spis Rolny, Warszawa: 14–71.
• Głębocki B., 2014b, Analiza zmian w strukturze obszarowej gospodarstw i ich rozłogu w Polsce w latach 2002 i 2010, [w:] Rudnicki R., Kluba M. (red.), Zintegrowany rozwój obszarów wiejskich w świetle polityki Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń: 75–104.
• Jedut R., 2005, Problemy wdrażania działań Sektorowego Programu Operacyjnego. Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na przykładzie scalania gruntów, [w:] Głębocki B., Kacprzak E. (red.), Przemiany na obszarach wiejskich – sukcesy i niepowodzenia, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 177–192.
• Lichorowicz A., 1967, Scalanie gruntów w Polsce w okresie zaborów, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze”, 31: 65–115.
• Lichorowicz A., 1998, Ewolucja ograniczeń podziału gospodarstwa rolnego w ustawodawstwie polskim, [w:] Głębocki B. (red.), Przestrzenna transformacja struktury agrarnej a wielofunkcyjny rozwój wsi w Polsce, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 491–507.
• Ludkiewicz Z., 1917, Komasacja, Warszawa.
• Manteuffel R., 1981, Problemy równowagi organizacyjnej podstawowej jednostki gospodarczej w procesie zwiększania jej obszaru i wyposażenia w środki produkcji, „Rocz­niki Nauk Rolniczych”, seria G, 83: 41–47.
• Rudnicki 2016, Rolnictwo Polski. Studium statystyczno-przestrzenne, lata 2002–2010, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Rutkowski J., 1947, Historia gospodarcza Polski, Poznań.
• Scalanie gruntów w ramach działania „Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa” PROW 2007–2013, 2013, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Warszawa.
• Schulz T.W., 1953, The Economic Organization of Agriculture, McGraw Hill, New York.
• Siuta J., Żukowski B., 2011, Ekologiczno-gospodarcze znaczenie melioracji i scalania gruntów – stan i niezbędne działania, cz. II: Scalanie gruntów w modernizacji rolnictwa, „Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych”, 47: 93–103.
• Ustawa z dnia 31 lipca 1923 roku o scalaniu gruntów (Dz.U. 1923, nr 92, poz. 718).
• Ustawa z dnia 26 marca 1982 roku o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. 2003, nr 178, poz. 1749, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 roku o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. 2003, nr 64, poz. 592).
• Woch F., 2001, Optymalne parametry rozłogu gruntów gospodarstw rodzinnych dla wyżynnych terenów Polski, „Pamiętnik Puławski”, 127.
• Woch F., 2007, Organizacja przestrzenna gospodarstw rolniczych oraz jej wpływ na efektywność gospodarowania, „Studia i Raporty IUNG-PIB”, 7: 117–137.
• Woch F., 2012, Ocena efektywności scaleń gruntów realizowanych w Polsce w ramach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej, „Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiej­skich”, 2/III: 101–112.
• http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rolnictwo-lesnictwo (dostęp: 24.01.2017).
• http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/scalanie-gruntow;3972846.html) (dostęp: 24.01.2017).
• http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2007-2013/Dzialania-PROW-2007-2013/Os-1-Poprawa-konkurencyjnosci-sektora-rolnego-i-lesnego/Poprawianie-i-rozwijanie-infrastruktury-zwiazanej-z-rozwojem-i-dostosowaniem-rolnictwa-i-lesnictwa (dostęp: 20.05.2017).
• http://www.minrol.gov.pl/Wsparcie-rolnictwa/Program-Rozwoju-Obszarow-Wiejskich-2014-2020/Instrumenty-wsparcia-PROW-2014-2020/Scalanie-gruntow (dostęp: 20.05.2017).

Identifiers

DOI

10.18778/1508-1117.28.07